جهاني شدن اقتصاد و چالش پايداري در منطقه کلان شهري تهران
First Statement of Responsibility
/ هوشنگ سرور ...[وديگران]
GENERAL NOTES
Text of Note
مهدي پورطاهري، اكبر پرهيزكار، غلامرضا كاظميان در تهيه اين مقاله همكاري داشته اند.
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
جهاني شدن اقتصاد واقعيت زندگي معاصر است. گردش جهاني سرمايه، کالا و اطلاعات به عنوان مهم ترين عوامل توليد و نيروهاي جهاني شدن صورت بندي جديدي از روابط اقتصادي، اجتماعي و فضايي را شکل داده است. در اين ميان ظهور شهرهاي جهاني به عنوان مراکز اصلي استقرار کارکردهاي نوين و اتصال و پيوند اقتصاد ملي به اقتصاد جهاني از مهم ترين پيامدهاي فضايي جهاني شدن مي باشد. اين مراکز علاوه بر کمک به استقرار و بالندگي تجديد ساختارهاي اقتصادي- اجتماعي ناشي از جهاني شدن، زمينه پويايي اقتصادي و کارکردي بسترهاي محلي، منطقه اي و حتي ملي را فراهم مي کنند. اين به آن مفهوم است که شهرها به ويژه مناطق کلان شهري براي رسيدن به رشد و توسعه پايدار اقتصادي نيازمند برقراري پيوندها و تعاملات مثبت با تحولات جهاني شدن و الزامات ناشي از آن هستند. استدلال بر اين است که يکي از عوامل ناپايداري منطقه کلان شهري تهران در دو دهه اخير نبود ارتباط و تعامل مثبت با جهاني شدن و شبکه شهرهاي جهاني بوده است. از اين رو تحقيق حاضر، جايگاه منطقه کلان شهري تهران را بر مبناي شاخص هاي جهاني شدن اقتصاد و شهرهاي جهاني مورد ارزيابي قرار داده است. نتايج تحقيق نشان مي دهد که منطقه کلان شهري تهران هنوز وارد فرايند جهاني شدن اقتصاد نشده و خارج از شبکه شهرهاي جهاني قرار دارد، به طوريکه بررسي شاخص ميزان سرمايه گذاري مستقيم خارجي (سال 1372-86) و حجم تجارت خارجي (سال 1378-83) به عنوان دو مولفه اصلي جهاني شدن اقتصاد و مقايسه تطبيقي آن با برخي از مناطق کلان شهري نشان دهنده سهم ضعيف منطقه کلان شهري تهران بوده است. همين طور بررسي نتايج تحقيقات جهاني انجام شده در مورد شهرهاي جهاني نشان مي دهد که منطقه کلان شهري تهران خارج از شبکه شهرهاي جهاني قرار دارد.