#بررسی اسانس و ترکیبهای ضد باکتریایی گیاه باریچه در شرایط invitroو invivo
First Statement of Responsibility
#سید احمد شفیعی دارابی
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Place of Publication, Distribution, etc.
دانشکده علوم دانشگاه شهید بهشتی
Date of Publication, Distribution, etc.
۱۳۸۱
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
#]&۱۱۳[ ص.
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
#کتابنامه: ۴۰۱ - ۰۱۱
Text of Note
#باریجه یکی از گیاهان صنعتی و دارویی کشور بوده که از ارزش صادراتی بالایی برخوردار است. پیشینه استفاده از این گیاه به هزاران سال قبل باز می گردد که از آن جهت درمان بیماری های گوناگون و تقویت جسم استفاده می گردید. اسانس این گیاه امروزه کاربرد فراوان داشته و از آن در صنایع مختلف از جمله عطر سازی و شیمایی جهت به عنوان پایه عطرها و در تهیه حلال ها و پلی مرهای ترپنی استفاده می شود. جهت بررسی تغییرات اسانس باریجه در استان های مختلف ایران و بررسی عوامل موثر بر تغییرات آن، اسانس گیاه باریجه در شرایط طبیعی )in vivo( و در حالت کشت بافت )in vitro( مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور، گیاه باریجه از شش استان کشور )خراسان، سمنان، مازندران، تهران، اصفهان و زنجان( و جمعا ۹ منطقه کشور جمع آوری و مقایسه گردید. نتایج نشان می دهد که منطقه سمنان )امام زاده عبدا.. ۰۰۱۲ متر(، با ۶۱ درصد حجمی اسانس نسبت به وزن خشک بطور میانگین واجد بالاترین درصد اسانس بوده و منطقه پلور از استان مازندران با ۸/۲ درصد دارای کمترین درصد اسانس در بین مناطق مورد مطالعه یم باشد. این امر نشان می دهد که میزان اسانس در باریجه نسبت به گیاهان اسانسی دیگر )اکالیپتوس، نعنا و ...( حداقل تا ۰۱ برابر بیشتر بوده و میزان آن در بین مناطق مختلف ایران تا بیش از ۵ برابر تغییر می کند. در بررسی ترکیبهای اسانسی، پنج ترکیب عمده آلفا پینن، آلفا توجن، بتا پینن، سابینن و میرسن و درصد ترکیبهای منوترپنوئیدی مورد آنالیز قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که درصد ترکیبهای آلفا پینن، بتا پینن، آلفا توجن، سابینن و درصد منوترپنوئیدها در مناطق مختلف متفاوت بوده و درصد ترکیب میرسن در تمام مناطق تقریبا برابر است و اختلاف آن در سطح ۵۰/۰ معنی دار نمی باشد. در بررسی علل تفاوت هیا موجود در کیفیت و کمیت اسانس باریجه در مناطق مختلف، فاکتورهای خاک، دما و بارش مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان م یدهد که درصد اسانس و برخی از ترکیبهای اسانسی مانند الفا پینن، بتاپینن و منوترپنوئیدها تحت تاثیر بارش و تنش آبی تغییر کرده و ترکیبهای آلفا توجن و سابینن مستقل از این فاکتور می باشند. جهت بررسی تاثیر هورمونهای گیاهی و تنش اسمزی بر اسانس باریجه، از کشت بافت گیاه در شرایط استریل استفاده گردید. به این منظور، کالوس باریجه از ریشه چه های حاصل از دانه رست های آن در محیط MS ] NB5(200mg.l) ] NAA lmg.l ] caseinبدست آمده و در محیط فوق همراه با هورمونهای )lmg.l( NAAو BAPواکشت گردید. کالوس های حاصل به مدت هفت روز تحت تیمار سالیسیلیک اسید ) mg.l۱، ۰۱، ۰۴ و ۰۰۲( و مانیتول ) gr.l۱، ۰۱ و ۰۶( قرار گرفته و سپس آنالیز گردید. هیچ ترکیب اسانسی جهت مقایسه و بررسی تیمارهای فوق با استفاده از روش استخراج -nهگزان و دستگاه آنالیز GCMSبافت نگردید. جهت جداسازی مقدماتی ترکیبهای ضدباکتریایی باریجه، مواد موثره غده توسط دو حلال استون )به مدت ۰۲۱ ساعت( و اتیل استات )به مدت ۵۱ دقیقه( استخراج شده و پس از جداسازی توسط ستون کروماتوگرافی و TLC، بر روی باکتریهای باسیلوس سرئوس، استافیلوکوک ائوروس و سودومونا آئروژینوزا تست گردید. حداکثر ۹ ترکیب با دو روش فوق جداسازی شد که اثر ضد باکتریایی مناسبی بر روی باکتریهای گرم منفی و گرم مثبت فوق داشتهاند. کلمات کلیدی: باریجه، اسانس، کالوس، بارش، آنتی بیوتیک