#سابقه و هدف :بیماری سل مهمترین بیماری عفونی مزمن در کل جهان است و یک بیماری طولانی مدت است که توسط مایکوباکتریوم توبرکولوزیس ایجاد می شود.با توجه به اینکه یکی روشهای تشخیصی برای این بیماری بیوپسی از بافت مبتلا و تشخیص پاتولوژی می باشد. در این مطالعه به تعیین ارتباط بین یافته های پاتولوژیک و علائم آزمایشگاهی در بیماران مبتلا به سل در نمونه های ارسالی به آزمایشگاه پاتولوژی دانشگاه علوم پزشکی کاشان از سال ۷۷۳۱-۱۷۳۱ پرداختیم. روش کار:در این مطالعه توصیفی - تحلیلی کلیه بیماران بستری مبتلا به سل در بیمارستانهای کاشان در طی سالهای ۷۷-۱۷۳۱ را که نمونه بیوپسی آنها در بخش پاتولوژی دانشکده پزشکی موجود بود در نظر گرفتیم. سپس بلوکهای پارافین مربوط به بیماران باتشخیص توبرکولوزیس که از پروندههای موجود در آزمایشگاه پاتولوژی آنها استخراج شده بودجداشد .برشهای میکروسکوپی از بلوکهای مزبور توسط روش H And E وذیل نلسون رنگ آمیزی شد و بیماران بر حسب TypeI و TypeII تقسیم بندی شدند و سپس بطور همزمان پرونده این بیماران را از نظر متغیرهای مورد نظر مثل CBC،ESR،سن،جنس،نژاد،نوع سل و... را بررسی نموده و در عین حال بیمارانی که شرایط مورد نظر نداشتند یا پروندهشان از لحاظ متغیرهای مورد نظر ناقص بود را از مطالعه کنار کذاشته و نهایتا" اطلاعات بدست آمده و مورد بررسی آماری قرار دادیم .نتایج: مطالعه بر روی ۶۶نفر از افراد به توبرلوزیس که پرونده آنها در آزمایشگاه پاتولوژی ثبت شده و بر اساس این مطالعه:از کل افراد مورد مطالعه ۰۴نفرTypeI و۶۲نفرTypeII بودند.بنابراین بیشترین افراد TypeI بودند از کل افرادTypeIوII بیشترافراد مبتلا زن بودند که در TypeI ۵/۲۶ و درTypeII ۳/۹۶درصد بودند.از نظر نژاد بیشتر افراد ایرانی بودند که حدود ۷۸/۷۸درصد بودند.درTypeI و II بیشتر در گیری خارج ریوی بود که در TypeI۵/۷۵درصد ودر TYpeII۳/۵۶درصد بود.بیشترین گروه سنی در افراد TypeI بین سنین ۰۶-۰۳ سال در بیماران TypeII گروه سنی ۰۹-۰۶ سال بودند)حدود۳/۲۴درصد(.در بیماران TypeIوII بیشتر افراد ESRبین ۰۹-۰۶ داشتند.میانگین ESRدر بیماران TypeII۶۷/۱۸ ودر بیماران TypeI ۱۵/۵۷بود.بنابراین میانگین ESR در بیماران TypeII بیشتر افرادTypeI بود.در بیماران TypeI بود.در بیمارانTypeI شاخص ترین علامت آزمایشگاهی آنمی بود با میزان ۵۷درصد و کمترین درصد مربوط به ترومبوسیتویتی حدود۵/۲درصدبود. در بیماران TYpeII آنمی در حدود ۰۵درصد و بالاترین مقادیر و ترومبوسیتوپنی وجود نداشت لکوسیتوز در بیمارانType IIنسبت به TypeIشاخص تر است .بعد از آنمی بیشترین در صد را به خود اختصاص می دهد)حدود۷/۰۳درصد(.از میان یافته های CXR در بیماران TypeIوIIبیشترین میزان مربوط به Consolidationبود محل درگیری ریوی در TypeIبیشتر لوب فوقانی و بعد لوب تحتانی بودTypeII بیشتر لوب فوقانی و بعد لوب میانی در گیر بود.میانگین میزان CRPدر بیماران TypeIIنسبت به بیماران TypeIمیزان بالاتری داشت