بررسی تطبیقی دفاع المیزان و المنار از احکام متفاوت اجتماعی مرد و زن در اسلام
General Material Designation
[پایان نامه]
First Statement of Responsibility
/ سید جواد حسینی تبار
Subsequent Statement of Responsibility
؛ استاد مشاور: محمد فاکر میبدی
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
: دانشگاه قرآن و حدیث(قم)
Date of Publication, Distribution, etc.
، ۱۳۹۲
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۲۶۸ ص
Other Physical Details
، نمودار
GENERAL NOTES
Text of Note
کلیدواژه: احکام اجتماعی اسلام، تفاوت زن و مرد، قومیت مردان بر زنان، المیزان، المنار، حکومتو قضاوت زن، استقلال اقتصادی و مالی زنان.
NOTES PERTAINING TO PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC.
Text of Note
چاپی
INTERNAL BIBLIOGRAPHIES/INDEXES NOTE
Text of Note
کتابنامه: ص.۲۴۷- ۲۵۹؛ همچنین به صورت زیرنویس
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
دکتری
Discipline of degree
مدرسی معارف (گرایش قرآن و متون اسلامی)
Date of degree
۳۱/۰۶/۱۳۹۲
Text preceding or following the note
۷۵/۱۷
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
احکام اجتماعی متفاوتی بین زن و مرد در قرآن کریم وجود دارد، ایم احکام متفاوت موجب شده تا عده ای نسبت به آن خرده گرفته و آن را احکامی تبعیض آمیز ، ظالمانه و عامل عقب ماندگی زن معرفی نمایند. در بین اندیشمندان و عالمان مسلمان، محمد رشید رضا در تفسیر المنار و علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، کوشیده اند تا از زوایای مختلف به این شبهات پاسخ دهند. هر دو مفسر با توجه به اعتقاد به همسانی آموزه های اسلام و طبیعت بشری، راز تفاوتهای احکام اجتماعی زن و مرد را، تفاوت مسئولیتهای هر یک در راستای وظایفی می دانند که خلقت برایشان تعیین کرده است. دامنه ای پژوهش ، طرح دیدگاهها و نحوه دفاع هر دو مفسر درباره احکام متفاوت زن و مرددر سه حوزه: خانواده، امور اقتصادی- مالی و امور سیاسی- اجتماعی است. در حوزه خانواده دو مفسر در هفت مورد دیدگاه هایشان مشترک بوده و در هفت مورد اختلاف نظر دارند، مهم ترین مورد در اختلاف دیدگاه دو مفسر، مسئله قوامیت است که صاحب المنار معتقد است آیه شریفه"الرجال قوامون علی النساء" ناظر به قومیت مرد بر همسرش می باشد. از سوی دیگر دایره قومیت را شامل تمام اوامر نواهی شوهر می داند. در مقابل صاحب المیزان را تعمیم داده و و معتقد است علاوه بر دلالت آیه بر قومیت مرد بر همسر، دایره آن، مسائل عمومی جامعه همچون: مسند امامت و رهبری، قضاوت و سایر امورکلان در سطح اجتماع را شامل میشود. در عین حال نسبت به قلمرو قوامیت مرد در محیط خانواده، قائل به انحصار آن در استمتاعات و حفظ عفت و اموال شوهر است. در حوزه مسائل اقتصادی و امور مالی، دو مفسر در سه مورد دیدگاه مشترک داشته و در سه مورد نیز اختلاف نظر دارند، مهم ترین مورد در اختلاف دیدگاه دو مفسر، تفاوت در حکم ارث است که صاحب المنار معتقداست: حکمت تفاوت زن ومرد در ارث، وجوب تأمین نفقه زن و فرزندان بر مرد می باشد، در حالی که صاحب المیزان علاوه بر آن، تفاوت خلقت زن ومرد در قوه تعقل رانیز از موجبات تفاوت می داند. در حوزه مسائل اجتماعی- سیاسی نیز دو مفسر در سه مورد دیدگاه شان مشترک بوده و و در سه مورد هم اختلاف نظر دارند، مهم ترین مورد در اختلاف دیدگاه دو مفسر، امر حاکیت عامه و قضاوت است که صاحب المنار با تحلیلی روانشناسانه تفاوت فطری زن و مرد، در قوت مزاج و کمال خلقت مرد را موجب متفاوت می داند، در حالی مه صاحب المیزان معتقد است به خاطر اختلافی که مرد وزن د رقوای تعقل و احساسات و عواطف با هم دارند و امر حکومت و قضا باید بر حور عقلانیت اداره شود، این مسئولیت ها، به مردان سپرده شده و زنان به واسطه غلبه احساسات و عواطفشان، از دو امر باز داشته شده اند، و این امر از تعلیل"بما فضل الله بعضهم علی بعض" در ذیل آیه" الرجال قوامون علی النساء" استفاده می شود.