بررسی تطبیقی مرگ و مرگ اندیشی در نهج البلاغه و کتاب مقدس
General Material Designation
[پایاننامه]
First Statement of Responsibility
/سمیرا بابا جهد انصاری
Subsequent Statement of Responsibility
؛استاد مشاور: محمدجواد شمس
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
دانشکده علوم حدیث(شهرری)
Date of Publication, Distribution, etc.
، ۱۳۹۰
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۲۱۸ص
GENERAL NOTES
Text of Note
کلیدواژه: مرگ، موت، اجل، معاد، روح، دنیا، ملک الموت، آخرت
NOTES PERTAINING TO PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC.
Text of Note
چاپی
INTERNAL BIBLIOGRAPHIES/INDEXES NOTE
Text of Note
کتابنامه: ص.۲۱۸ - ۲۱۱ ؛ همچنین بصورت زیرنویس
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
کارشناسی ارشد
Discipline of degree
، علوم حدیث، گرایش نهجالبلاغه
Date of degree
1390/12/17
Body granting the degree
، دانشکده علوم حدیث(شهرری)
Text preceding or following the note
۱۹
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
یکی از مباحث اعتقادی که همواره در طول تاریخ و در همه ادیان الهی و غیرالهی مورد توجه بوده و به آن اشاره شده است، مرگ و مرگ اندیشی است. مرگ از پدیدههای الهی و مخلوقات خداوندی است که در بطن و متن حیات قرار داده شده و هندسه حیات به معنای جامع کلمهاش را شکل داده و ماهیتی شگرف و شگفت بخشیده است. مرگ، قانون فراگیر برای همه موجودات ماسوی الهی و جمیع آدمیان است و مرگ پذیری، سیر تکاملی موجودات و حرکت استکمالی و خروج از قوه به فعل آنها است و آن هنگام که مرگ در افق اندیشه امام علی(ع) و از زاویه نهج البلاغه نگریسته میشود، دروازهای از معنا و معرفت به سوی انسان گشوده میشود و موضوع علمی و عملی آدمی را نسبت به هستی و حیات، عمق و تکامل میبخشد. دیدگاه امام علی (ع) نگاه کردن به سیمای مرگ، مرگ را زیبا و دوست داشتنی میسازد و مرگ را سیر صعودی و حرکت تکاملی و ضرورت حیات این جهانی مینماید و عرفان و عشق به عالم و آدم را بیشتر و شدیدتر می کند. بنابراین، جادارد نگرش ها و بینشهای امام علی(ع) در تفسیر ماهیت و حقیقت مرگ و مرگ اندیشی از لایههای مختلف نهجالبلاغه استخراج شود و به بررسی تطبیقی آن با مبانی اعتقادی مشابه موجود درباره مرگ در کتاب مقدس(عهد جدید و عهد قدیم) یهود و مسیح پرداخته شود تا با روشن شدن معنای حقیقی مرگ و اندیشیدن به آن، بیان ظاهر کیفیت ملک الموت و حال محتضر در هنگام مرگ و... طرز تلقی انسان و تفسیر آدمی از حیات تغییر پیدا کد زیرا حیات شناسی در مرگ شناسی و مرگ آگاهی در حیات آگاهی تاثیر متقابل و معنا بخش خواهد گذاشت. پژوهش حاضر شامل چهار فصل است، در فصل اول به بیان کلیات طرح از جمله تبیین موضوع، پیشینه تحقیق، اهداف و ضرورتهای پژوهش و مفاهیم اصطلاحات مرتبط با موضوع که نیازمند دانستن مفهوم لغوی و اصطلاحی آنان هستیم، پرداختیم. مسئله مرگ و اعتقاد به جهان پس از مرگ، معاد و قیامت از مسائل اعتقادی و اصول دین ما مسلمانان است که دارای ابهام است، چنان که در قرآن و روایات بسیاری از معصومان(ع) به وصف لغوی و عرفی آن پرداختهاند. لذا بسیاری از پژوهشگران متقدم و متاخر برای روشن کردن معنا و مفهوم مرگ، اجل، روح، کیفیت قبض روح شدن و ملک الموت و... و توجه دادن به درجه اهمیت اینن مسئله، کتابها و مقالاتی با موضوع مرگ و مرگاندیشی در نهجالبلاغه و یا در کتاب مقدس تالیف کردهاند. اما وجه تمایز پژوهش فوق با این تالیفات در این است که با بررسی تطبیقی مرگ و مرگ اندیشی در نهجالبلاغه و کتاب مقدس و استخراج مشابهتها، وجه تمایز و نکات اصلی و کلیدی از آنها، به سوالات موجود در این باره پاسخ دهد و نشان دهد نهجالبلاغه که دربردارنده سخنان گوهربار از امام علی(ع) است، بسیاربالاتر از عهدین است و این نشان دهنده تحریفات موجود در کتاب مقدس است. فصل دوم این تحقیق را با عنوان حقیقت مرگ نگاشتهایم. در این فصل بیان کردیم که مرگ به معنای ترک تعلق و قطع ارتباط روح انسان با بدن دانسته شده و به بیان ویژگی های مرگ در نهجالبلاغه و بیان حقیقت مرگ در تورات و انجیل پرداختیم. در اینن فصل یادآور شدهایم که هر انسان عاقلی که سفری در پیش داشته باشد، از مدت ها قبل، آمادگی های لازم و زاد و توشه این سفر را فراهم می آورد تا بتواند در کمال موفقیت و سلامت این سفر را پشت سر بگذارد. حال این سوال مهم مطرح میشود که آیا شایسته نیست انسان برای مهم ترین و حساس ترین سفری که در زندگی پیش روی خود دارد، زاد و توشه نیکو و شایسته فراهم کند؟! اما فصل سوم این تحقیق را به بیان یاد مرگ و ارزش آن اختصاص دادهایم. در این فصل متذکر شدهایم که مرگ از انسان غفلت نمیکند. انسان چه بخواهد و چه نخواهد، مرگ و اجلش فرا خواهد رسید و هرگز برای همیشه در این دنیا زندگی نخواهد کرد. حتی انبیای الهی که بهترین بندگان خداوند بودند، پس از چند سال زندگی در این دنیا، از این جهان رخت بربستند. لذا اندیشیدن درباره مرگ و یادکردن از آن بر همه لازم است، امام علی(ع) درباره ارزش یاد مرگ و توجه به مرگ و عدم غفلت فرمودند: "اوصیکم بذکر الموت و اقلال الغفله عنه؛ شما را به یاد کردن مرگ و به کم کردن غفلت و بی خبری از آن وصیت می کنم ". لذا گذشت زمان و گذر عمر، به انسانها هشدار میدهد که خویشتن را هر لحظه، برای کوچ کردن از این سرای فانی آماده سازند، زیرا عالم قبر، برزخ و پس از آن قیامت، منزلگاههای حبسیار حساس و مهمی است که بدون آمادگی برای انسان ها بسیار سخت و وحشتناک خواهد بود. در این فصل متذکر شدهایم در کتاب مقدس درباره یاد مرگ و ضرورت توجه به آن و آثار یادمرگ نکات قابل تاملی بیان نشده است و آیه و یا آیاتی به صراحتا درخصوص اندیشیدن درباره مرگ در کتاب مقدس بیان نشده است ولی اندیشمندان یهود سعی کردهاند تا وحشتی را که به هنگام یادکردن از مرگ بر فرد حادث می شود را کم کنند.فصل پایانی این تحقیق را درباره آثار و دستاوردهای فردی و اجتماعی مرگ اندیشی و تفکر کردن درباره آن و پیامدهای دوری از آن در نهجالبلاغه پرداختهایم. توجه کردن به مرگ و اینکه هر فردی با پایان رسیدن اجلش، خواهد مرد، سبب می شود که انسان به دنیا به چشم زیبا بنگرد و از روزمرگی و ابتذال در دنیا رها شود و اینکه دنیا را تنها پلی برای رسیدن به آخرت و منزل جاویدان بداند و مرگ را پایان دهنده زندگی گذرای این جهان بداند و به دنبال عبرت از گذشتگان باشد.