NOTES PERTAINING TO PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC.
Text of Note
چاپی
INTERNAL BIBLIOGRAPHIES/INDEXES NOTE
Text of Note
کتابنامه: ص.۳۶۷ - ۳۵۴ ؛ همجنین به صورت زیرنویس
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
دکتری
Discipline of degree
، قرآن و متون دینی
Date of degree
1389/03/13
Body granting the degree
، دانشکده علوم حدیث(قم)
Text preceding or following the note
عالی
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
قرآن کریم مهمترین منبع استنباط احکام شرعی به شمار میرود که بر اساس آیات و روایات متعدد جامع همه احکام شرعی است که بشر به آن نیاز دارد؛ ولکن تاکنون مفسران آیات الاحکام و فقیهان تنها از بخش محدودی از آیات و احکام فقهی و شرعی این کتاب الهی استفاده کردهاند، و این در حالی است که دائره آیات و مباحث فقهی قرآن بسیار فراتر از آن چیزی است که تاکنون در این منابع مطرح شده است و یکی از راههای عمدهای که میتوان از مباحث و احکام فقهی قرآن بیشتر استفاده کرد این است که مبانی و روشهای توسعه استنباط احکام از قرآن بررسی و منقح گردد. اهم این مبانی و روشها عبارت است از:۱ - تشریعی بودن قرآن و گستره تشریعات آن، به این معنا که قرآن کریم کتاب تشریع است و گستره تشریعات آن نیز فراتر از آیات و موضوعاتی است که تاکنون در منابع فقهی آمده است.۲ - وحدت شرایع الهی در اصول و فروع، براساس این مبنا، فقیهان میتوانند احکام متعددی را از آیات مربوط به شرایع گذشته که در قرآن آمده استباط نمایند.۳ - چند معنایی آیات قرآن، براساس این مبنا، از هریک از واژگان و جملات قرآن معانی و احکام متعددی برداشت میشود.۴ - استقلال فرازهای تقطیع شده قرآن، بر اساس این مبنا، فقیه میتواند از بسیاری فرازهای تقطیع شده، احکامی را بدون توجه به جملات یا آیات قبل و بعد آنها استنباط نماید.۵ - استنباط احکام با استفاده از سنت و روایات تفسیری، با استفاده از این روش، فقیه میتواند، احکامی را از قرآن استنباط نماید که بدون استفاده از روایات، این امر امکان پذیر نیست. نتیجهای که از مجموع این مبانی و روشها به دست می آید این است که آیات و موضوعات فقهی قرآن محدود به آیات و موضوعات فقهی مطرح شده در کتب آیات الاحکام و فقه نیست؛ بلکه در قرآن، آیات و موضوعات فقهی دیگری نیز آمده است که با وارد کردن این آیات و موضوعات در منابع فقهی شیعه و اهل سنت، میتوان دائره احکام استنباط شده از قرآن کریم را توسعه داد، از این رو محدود کردن آیات فقهی قرآن به پانصد یا هزار و یاحتی دو هزار آیه وجه صحیحی ندارد؛ افزون بر این، فقیه میتواند با استفاده از برخی مبانی و روشهای مورد بحث؛ همچون چند معنایی آیات قرآن و نیز استقلال فرازهای تقطیع شده، احکام بیشتری را از این کتاب الهی استنباط نماید و از این طریق دامنه احکام قابل استنباط از قرآن را نیز توسعه دهد