GENERAL NOTES PERTAINING TO DESCRIPTIVE INFORMATION
1
1
2
Text of Note
آغاز دیباچه: الحمد لله الحکیم الذی شفا علیل الحکمه باشارات فائقه و روی غلیل العلم و المعرفه بتنبیهات رائقه و وفقنا لنظر التحقیق فی حکمه البالغه...
Text of Note
آغاز کتاب: قال المحاکم بل یکفی فی اثباته اما مجرد ملاحظه تصوراته او النظر السابق.اقول لایذهب علی من تتبع فصول الکتاب ان کثیرا من الاحکام المصدره بالتنبیه یستنبط عن النظر فی الفصل السابق...ثم المصدر بالتنبیه کما جاز اثباته و بیانه بتصور اطرافه کماهو المشهور فقد یکون بالتمثیل المزیل للخفاء...
Text of Note
...و هو حال موت صاح الجهل المرکب.هذا ما تیسر لنا فی نقد شرح الشرح و بیان ما وقع فیه من الجرح بتفصیل مجملات ما افید فی الشرح من التحقیق و توضیح مرموزات ما افیض فیها من التدقیق.
NOTES PERTAINING TO PHYSICAL DESCRIPTION
نوع خط:
تزئینات جلد:
Text of Note
نسخ.
Text of Note
تیماج قرمز (بدون مقوا).
NOTE RELATING TO THE COPY IN HAND
2
1
Text of Note
بر کنار بسیاری از صفحات نسخه حاشیههایی از مولف با نشان «منه» و حاشیههای بدون امضا و یا با نشان «ح خ» یا «ح خ ن» یا «آقا رحمه الله» دیده میشود.
Text of Note
میان صفحه الف و ب (گ 152) یک برگ به قطعی کوچکتر از قطع کتاب الصاق شده و بر پشت و روی آن با خط شکسته نستعلیق بسیار ریز یک فقره حاشیه با نشان «آقا دام ظل الله علیه و رحمته خیر ما یجمعون» نوشته شده.حاشیههای مذکور نیز برخی به خط کتاب و برخی به خط شکسته نستعلیق است برخی از برگهای نسخه نازکتر از دیگر برگها اما همه به خط یک کاتب است.
PROVENANCE NOTE
3
Text of Note
بر پشت نخستین برگ یادداشت و مهری است از محمد سمیع رادکانی.تاریخ یادداشت مزبور ۱۱۴۹ق و نقش مهر «لا اله الا الله الملک الحق المبین محمد سمیع» است.
EXTERNAL INDEXES/ABSTRACTS/REFERENCES NOTE
Name of source
ماخذ فهرست: مجلد سوم، صفحه ۲۳۵۵-۲۳۵۷.
Name of source
نک: کشف الظنون، اشارات؛ ذریعه، ج 6، هدیه العارفین، 1/265 (در هدیه العارفین این کتاب به نام حاشیه شرح اشارات یاد شده.)؛ آستان قدس، ج 4.
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
حاشیه بر محاکمات قطب رازی ( -776ق) با عنوانهای «قال المحاکم» «اقول» ، از آغاز طبیعیات تا اوائل نمط هشتم (در هیچ یک از نسخ، حاشیه منطق محاکمات دیده نشد و از دیباچه استفاده میشود که اساسا به منطق نپرداخته) میرزا جان در این حاشیه، نخست قسمتی از عبارت محاکمات را نقل کرده و سپس به توضیح درباره سخنان خواجه (در شرح اشارات) و به گفته خود به جرح و تعدیل آن میپردازد.وی برخی از داوریهای صاحب «محاکمات» را نمیپذیرد و بر آن خرده گیری میکند، و خود در دیباچه میگوید: « پس از اینکه به مطالعه دقیق شرح خواجه بر اشارات توفیق یافتم و با افکار عالی و بکر او آشنا شدم در صفحات محاکمات خوب دقت کردم و دریافتم که برخی از نوشتههای قطب نا استوار و قابل جرح و تعدیل است، بر آن شدم که برای جدا کردن خطاء و صواب محاکمات این حاشیه را بنگارم».باغنوی این حاشیه را به نام شاه اسماعیل پرداخته و در دیباچه کتاب (که در همه نسخهها موجود نیست) از او مدح بسیار یاد و کتاب را به او اهداء کرده.در ذریعه این حاشیه جداگانه یاد نشده و در ضمن معرفی حاشیه آقا حسین خوانساری بر محاکمات نام آن آمده.خوانساری در حاشیه بر محاکمات نام آن آمده.خوانساری در حاشیه خود از حاشیه باغنوی یاد کرده و بدان نظر نظر داشته.در فهرست کتابخانه رضوی نسخهای فاقد دیباچه معرفی گردیده است.
Text of Note
عنوان «نمط»ها از «النمط الاول» تا «النمط السابع» در کنار صفحات نوشته شده.کاتب نیمی از ص 191 را سفید گذارده اما افتاده ندارد.نمط اول در نیمه ص 143 تمامی میگردد و پایان آن چنین است: «لان الکلام مخصص بالحرکه الاینیه حتی یکون مقدره فی نظم الکلام و الله اعلم بحقایق المقام و جلیه المرام.تمت (در هدیه العارفین این کتاب به نام حاشیه شرح اشارات یاد شده) النمط الاول من الکتاب یعون الملک الوهاب و سیتلوه النمط الثانی».
Text of Note
نمط دوم از ص ۱۹۴ با این سطر آغاز میگردد: «الملح (رمز قال المحاکم) و الاجسام باعتبار الجهات اما محدد الجهات - (از جمله موارد نادری است که محشی و یا کاتب پس از نقل فقرهای از سخن محاکمات «اقول» نیاورده) اعلم ان ههنا جهات مطلقه...».
Text of Note
انجام نمط دوم (ص 202) :...و انکان الظاهر من عباراتهم ان المزاج کیفیه واحده بین الاربع.هذا آخر ما تیسر لنا فی النمط الثانی.
Text of Note
آغاز نمط سوم (همین صفحه): المح لکن لیس معنی النفس و الالزم ان یکون صور المعدنیات و البسائط نفوسا...
Text of Note
پایان نمط سوم = ...طبیعیات (ص 261)/ک (قال المحاکم) و لا یخفی ضعف هذا الجواب اقول لعل وجه الضعف ان الاراده الکلیه قد یکون غیر قار...کما فی الاراده الجزئیه المندرجه تحت نوع بعینها فتامل...لعله المستند الی الحرکه الفلکیه و تمام تحقیق هذا الکلام مذکور فی حواشینا علی حاشیه التجرید.
Text of Note
آغاز نمط چهارم (ص 297):...برهان من العله علی المعلول اولی من عکسه
Text of Note
آغاز نمط پنجم (همین صفحه): (قال المحاکم) بل البناء یحدث میولا قسریه...
Text of Note
آغاز نمط پنجم (ص 325) :...لم یکن راجعا الی الشق الثانی و الله اعلم بالصواب
Text of Note
آغاز نمط ششم (همین صفحه):...(قال المحاکم) لما بین فی النمط السابق...
Text of Note
انجام نمط ششم (ص 365):... بل ذکر ذلک علی سبیل الاولی و الاخلق و قدمر نظیره (در نسخه: یظهره) مرارا و الله اعلم بالصواب.
Text of Note
آغاز نمط هفتم (همین صفحه): النمط السابع قوله المح ای الاشرف فی مراتب البدو بازاء الاحسن فی مراتب العود.اقول...
Text of Note
پایان (ص 385):...و لعمری ان تحقیق هذا البعد ممالم یحم حوله احد و ذلک فضل الله یوتیه من یشاء و الله اعلم بحقیقه الحال و حقیقه المقال.
Text of Note
آغاز نمط هشتم (همین صفحه): المح فنقول نحن لا نلتذ بل نتخیل الالتذاذ..
Text of Note
این جمله آخرین فقرهای است از محاکمات که باغنوی بر آن حاشیه نگاشته.