عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
NATIONAL BIBLIOGRAPHY NUMBER
Country Code
IR
Number
۱۰-۲۴۸۰۸
LANGUAGE OF THE ITEM
.Language of Text, Soundtrack etc
فارسی
COUNTRY OF PUBLICATION OR PRODUCTlON
Country of publication
IR
TITLE AND STATEMENT OF RESPONSIBILITY
Title Proper
ازهار گلشن
First Statement of Responsibility
/ از: ابراهیم بردعی تبریزی هیبتی گلشنی (۸۳۰-۹۴۰ق)
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Date of Publication, Distribution, etc.
، اواخر قرن ۱۰ اوایل قرن ۱۱ق.
PHYSICAL DESCRIPTION
Dimensions
؛ ۱۱*۵/۱۸سم.۱۱۴ص.۱۳س.اندازه نوشته ۶*۱۱سم.
GENERAL NOTES PERTAINING TO DESCRIPTIVE INFORMATION
1
2
Text of Note
بنام آنکه از انوار هستی/دو عالم را بلندی داد و پستی.
Text of Note
چه میگویم غرض چبود درین راه/زهر میل و غرض استغفر الله.
NOTES PERTAINING TO PHYSICAL DESCRIPTION
نوع خط:
تزئینات متن:
تزئینات نسخه:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
Text of Note
نستعلیق خفی خوش.
Text of Note
عنوان‌ها جلی‌تر از متن است.
Text of Note
نسخه دارای جدول زر و لاجورد صفحه اول و دوم، سرفصل مذهب مرصع ریخته و صفحه اول روی دو برگ الحاقی آغاز نسخه دو صورت نقاشی مدادی است.
Text of Note
ترمه اصفهانی وصالی شده.
Text of Note
مقوایی.
NOTE RELATING TO THE COPY IN HAND
1
Text of Note
در حاشیه صفحه‌ها و گاهی در متن کلمات تصحیح شده و علامت (صح) دارد و بعضی ابیات به خط دیگر افزوده شده است.
EXTERNAL INDEXES/ABSTRACTS/REFERENCES NOTE
Name of source
ماخذ فهرست: مجلد چهارم، صفحه ۳۲۱۱-۳۲۱۳.
Name of source
(مربوط به پدیدآور): هدیه العارفین، 1/26؛ تاریخ نظم و نثر در ایران، ص 703 و 704؛ دانشمندان آذربایجان، ص 318-320؛ روضات الجنان، ص 476 و 605؛ ذریعه، ج 9، ب 3، ص 943.
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
منظومه‌ای است عرفانی به وزن و شیوه گلشن راز شبستری.شامل یک دیباچه منظوم که سراینده در آن سبب نظم کتاب را به روش گلشن راز بیان کرده و نام‌گزاری آن را توسط امیر بدرالدین احمد بن محمد حسنی حسینی لاله سر سلسله خاندان سادات لاله ( -872ق) (روضات الجنان، ص 23 (از دانشمند محترم آقای سلطان القرایی سپاس‌گذارم که در این قسمت مرا راهنمایی فرمودند.))ذکر نموده است که از ابیات زیر مستفاد می‌شود: رسانیدش همایون بخت عالی/بعالی مجلسی زاهل معالی، شه ملک صفا مرآه اصفی/امیر مجلس جام مصفی، عبای آل احمد را طراز او/نوای کام جان اهل راز او، چولاله سرخ ازو رخساره آل/ز فقرش بر جمال لاله گون خال، گلی از لاله زار باغ احمد/مسمی احمد آل محمد.در فهرست دانشگاه (دانشگاه، 14/3839، ش 4802) یک نسخه از این منظومه به نام دره التاج درج شده است که سراینده آن را ابراهیم ادهم ارتیمانی معرفی کردهاند.نام کتاب که از بیت زیر کاملا روشن است و ناظم اشعار هم به دلیل دو بیت زیر تخلصش گلشن بوده است.بنامش زد رقم ازهار گلشن/که هست او چون گل گلزار گلشن، ز گلشن اندر و گلها شکفته است/که تا اکنون کسی دیگر نگفته است.و نام شاعر از این بیت به دست می‌آید: خداوندا بعز آل یسین/ببخشا جرم ابراهیم مسکین.در مجلس (مجلس، ش 3/1151) یک نسخه از این نسخه از این منظومه ضمیمه کلیات عطار است که مولف، سراینده منظومه را ابرهیم بردعی تبریزی و نام گزارنده مثنوی را سید احمد حسینی بخاری ( -922ق) معرفی کردهاند.ولی از ابیاتی که قبلا ذکر شد، مسلم است که مقصود شاعر سید احمد لاله است.در شرح حال ابراهیم گلشنی در تذکره‌ها و دیگر کتب، مثنوی ازهار گلشن به او نسبت داده نشده است، فقط در ذریعه نوشته است که شاید ماخذ آن همان فهرست جلد 3 (قدیم) کتابخانه مجلس باشد.در هدیه العارفین ضمن آثار گلشنی منظومه فارسی در تصوف و پندنامه منظوم فارسی را نام می‌برد که شاید یکی از این دو منظومه همین ازهار گلشن باشد و در تاریخ نظم و نثر در ایران تالیف سعید نفیسی می‌نویسد: «چندین مثنوی از او مانده است از ان جمله معنوی الخفی...» به هر حال آنچه مسلم است این اولین اثر منظوم شاعر است چون خود گوید: نخستین نظم بود این دره التاج/که در درج عبارت کردم ادراج، مرا عذری درین نقش جریده است/که خنگ نظم من جولان ندیده است، اگر در معنیش باشد خطایی/برو از مغفرت پوشد عطایی ، و دیگر این که پس از گذشت جوانی شروع به نظم این مثنوی نموده است، چنانچه گوید: زمان قوت و عهد جوانی/همه رفت اندر آمال و امانی، گهی غم خوردن این بیش و آن کم/بحل عقده کردن عقده محکم، گهی با علم رسم از صعب و از سهل/نمک بر ریش دل پاشیده از جهل......چو دست روزگار اندر زد و برد/شعار موی رویم ساخت چون برد، شب عمر الفت روز اجل یافت/سیاه اسفید موی سربهم تافت، از این آیات روشن وین دلالات/مرا شد در درون تغیر حالات.........ز بستان سخن گیرم بری چند/بنظم آرم ز معنی گوهری ند.بنابراین مثنوی ازهار گلشن (ازهار گلشن با تحقیق دکتر جلیل تجلیل در سال 1378ق.ش در قم (انتشارات ثقلین) چاپ شده است) بایستی در اواخر عمر امیر بدرالدین احمد (ابیاتی که به عنوان مثال ذکر شده از دیباچه و خاتمه نسخه است) لاله سروده باشد، یعنی بین 868 یا 872ق که شاعر حدود چهل سال داشته است.این منظومه پس از دیباچه همان طور که گذشت به روش گلشن راز با عنوان‌های سوا و جواب و تمثیل و شرح بعضی از آیات قرآن و احادیث نبوی است و 1380 بیت است.
OTHER CLASS NUMBERS
Class number
۲۳۱۷
ORIGINATING SOURCE
Country
ایران
Agency
کتابخانه مجلس شورای اسلامی
Date of Transaction
20121022
ELECTRONIC LOCATION AND ACCESS
Date and Hour of Consultation and Access
01-13189.pdf
فهرستنویسی قبلی
MF
87856
1
Y
