NOTES PERTAINING TO TITLE AND STATEMENT OF RESPONSIBILITY
Text of Note
مولف از شعرای نیمه دوم ق ۱۳ق. بوده و معاصر وی در فارسنامه ناصری، گ ۲ ص ۱۳۰ و آثار عجم ص ۵۶۰ و طرائق الحقائق، ۳/ ۱۱۲ او را نام بردهاند و در فارسنامه ناصری غزلی با این مطلع:
Text of Note
آنکه دل برد زمن آفت جان خواهد شد/ آفت جان من این جان جهان خواهد شد
Text of Note
از او نقل گردیده و در دو کتاب دیگر فقط دو بیت اول این غزل نقل شده و همه گویند در هزار و دویست و هشتاد و اندی وفات یافته و دیوانی داشته است ولی از این مثنوی وی چیزی ننگاشتهاند.
Text of Note
در پایان این مثنوی این عبارت نگارش یافته: «حرره فی شهر محرم الحرام سنه سبعه (کذا) و سبعین و ماتین بعد الف (کذا) راقمه قائله صابر غفر له».
Text of Note
بنابراین جای شک نمیماند که این داستان و مثنوی از صابر تخلصی است که در نیمه دوم ق ۱۳ق. زندگانی مینموده و در تذکرهها جز آقا مهدی یا محمدمهدی شیرازی بدین تخلص شاعری را نیافتم.
NOTES PERTAINING TO PHYSICAL DESCRIPTION
نوع خط:
تصاویر:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
Text of Note
نستعلیق خوب.
Text of Note
درون جلد صفحه نقاشی بسیار ظریفی که گل و بلبل و پروانه را بر آن ترسیم نمودهاند چسبانیده شده و در ذیل آن نوشته: این مرغ ز دست داوری پریده است ۱۲۸۱. و داوری پسر وصال است و در ۱۲۸۴ق. جهان را بدرود گفته و در آثار عجم (ص ۳۵۹) است که از نقاشی نصیبی داشته. به قرینهای تصور میکنم که خود شاعر صفحه نخستین نسخه را تجدید نموده و سه بیت بر آنچه در آغاز بوده افزوده است.
Text of Note
فرنگی.
Text of Note
مقوایی.
NOTE RELATING TO THE COPY IN HAND
1
Text of Note
سراینده در ۱۲۷۷ق. نوشته و در پایان صفحه ۲۱ بدان تصریح نموده و پس از اتمام این داستان غزلیاتی از جامی نگاشته (ص ۲۲-۳۴) بر ورقی که پیش از برگ نخستین نسخه میباشد نویسندهای گوینده این داستان را صابر بن وصال معرفی کرده و مسلما غلط است و بدین نام و تخلص وصال پسری ندارد.
ORIGINAL VERSION NOTE
Text of Note
ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه ۱۶۲۰-۱۶۲۱.
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
در آغاز و انجام این کتاب تذکر داده که وحشی این داستان را ناتمام گذارده و به سرای دیگر شتافت، وصال به اتمام آن پرداخت، وی نیز موفق به اتمام داستان نشد، من بر آن شدم که آن را به پایان آورم.
Text of Note
ما در اینجا چند بیت که داستان بدان آغاز و انجام یافته و در این معنی سروده شده برای نشان دادن نمونهای از زادگان طبع این شاعر میآوریم:
Text of Note
به نام خالق پیدا و پنهان/ که پیدا و نهان داند به یکسان
Text of Note
در گنج سخن را میکنم باز/ جهان پرسازم از درهای ممتاز
Text of Note
حدیثی را که وحشی کرده عنوان/ وصالش نیز ناورده به پایان
Text of Note
به توفیق خداوند یگانه/ بپایان آرم آن شیرین فسانه
Text of Note
که کس انجام آن نشنید از کس/ که در ضمن سخن گفتندشان بس
Text of Note
خمش کن صابرا زین گفت پر پیچ/ که دنیا نیست غیر از هیچ در هیچ
Text of Note
زبان زین گفتگو بربند یکچند/ که طوطی از زبان ماند است دربند
Text of Note
وصال و وحشی این افسانه خواندند/ بپایان نامده دامان فشاندند
Text of Note
تو هم رمزی ازین افسانه گفتی/ که اندر خواب دیدی یا شنفتی
Text of Note
جهان گوئی همه خواب و خیال است/ خیال و خواب اگر نبود چه حال است
Text of Note
دلم از معنی این قال خونست/ که در آخر ندانم حال چونست
Text of Note
بود خواب و خیال این خواری ما/ پس از مردن بود بیداری ما