عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
NATIONAL BIBLIOGRAPHY NUMBER
Country Code
IR
Number
۱۰-۱۹۵۴۹
LANGUAGE OF THE ITEM
.Language of Text, Soundtrack etc
فارسی
TITLE AND STATEMENT OF RESPONSIBILITY
Title Proper
طریقت نامه = دیوان عماد
General Material Designation
[نسخه خطی]
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
عبدالحی بن محمد بن خلیل بن محمد خلیلی عثمانی قرشی مشهور به رضی قزوینی.
Date of Publication, Distribution, etc.
۷۹۴ق.
PHYSICAL DESCRIPTION
Dimensions
خشتی باریک. ۱۲*۲۲سم. ۹۵گ. ۲۱بیت.
GENERAL NOTES PERTAINING TO DESCRIPTIVE INFORMATION
1
2
Text of Note
به نام آنک جان را دانش آموخت/ بنور عقل شمع دل برافروخت
Text of Note
انجام این مثنوی این بیت است: فلک را سیر بر وفق مرادش/ ملک داعی دولت چون عمادش
NOTES PERTAINING TO TITLE AND STATEMENT OF RESPONSIBILITY
Text of Note
طریقت نامه که در تصوف می‌باشد بنابر تصریح ناظم آن (ص ۲۱ نسخه) در چهل سالگی و در زمان امیر مبارزالدین محمد (۷۱۸-۷۶۵ق.) موسس آل مظفر از روی مصباح الهدایه (بنابر ضبط در کشف الظنون از مولفات کمال‌الدین کاشانی می‌باشد) به نظم آورده شده:
Text of Note
محمد خسرو غازی منصور/ که باذا چشم بذ از دولتش دور
Text of Note
چهل سالم بفضل ایزد چنان داشت/ که از جان شد علاقم هر که جان داشت
Text of Note
ز بهر نظم عقدی گوهرم داد/ دلی روشن ضمیری انورم داذ
Text of Note
چو آرد با سخن جان آشنائی/ ز یمن بخشش لطف خدائی
Text of Note
همی کرد این هوس در دل گذاری/ که باقی ماند از من یاذگاری
Text of Note
که دستوری بود ارباب دین را/ انیسی خاطر خلوت نشین را
Text of Note
بنظم آرم کتابی بی‌تکلف/ ز مصباح الهدایه در تصوف
Text of Note
ببایذ گوهر درج سلف سفت/ نه از تلقای نفس خویشتن گفت
Text of Note
کنم نقل از عوارف با تعرف/ گزیده سیرت اهل تصوف
Text of Note
در او ده باب و در هر باب ده فصل/ که باشد جمله را هم فرع و هم اصل
Text of Note
نگارنده تصور می‌کند مراد شاعر از ماده تاریخ، کلمه «از مهر بستم» باشد که سال ۷۵۵ق. را می‌رساند و اگر تصور کنیم که مراد او این است که از کلمه غیب که به حساب جمل ۱۰۱۲ می‌شود مهر را که ۲۴۵ می‌شود کم کنیم ۷۶۷ می‌شود، بنابراین باید گفت که آغاز نظم کتاب در زمان امیر مبارزالدین و انجام آن در زمان شاه شجاع بوده و این با تصریح ناظم بر سرعت در انجام کار منافات دارد و به هرحال طریقت نامه در حدود دوهزار و هفتصد و هفتاد (۲۷۷۰) بیت است.
NOTES PERTAINING TO PHYSICAL DESCRIPTION
نوع خط:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
Text of Note
نستعلیق.
Text of Note
نباتی.
Text of Note
روغنی وسط گل و برگ و اطراف مذهب.
NOTE RELATING TO THE COPY IN HAND
1
Text of Note
(ص ۱۷۲ نسخه) نوشته و بنابر دو یادداشتی که پشت صفحه نخستین و در صفحه ۱۸۹ کنونی می‌باشد، این نسخه شامل کلیات عماد فقیه بدین تفصیل بوده:
Text of Note
طریقت‌نامه، ده نامه، صحبت نامه، محبت نامه، صفانامه، فائده الاخلاص، غزلیات، رباعیات، قصائد و مقطعات، لغز و معما، موعظه و تضمین. ولی اکنون جز طریقت‌نامه (ص ۱-۱۴۸) و رباعیات و لغز و معما و یک قطعه در موعظه (۱۵۰-۱۷۵) و همایون نامه (۱۷۶-۱۸۶) که یک مثنوی است و به شاه شجاع تقدیم گردیده در این نسخه موجو نیست.
Text of Note
بر پشت برگ نخستین به خط نویسنده نسخه نوشته است: «کتاب طریقت نامه من نتائج قریحه المولی الاعظم افضل المحققین شیخ عمادالدین فقیه طیب الله تعالی ثراه و جعل الجنه ماواه».
INTERNAL BIBLIOGRAPHIES/INDEXES NOTE
Text of Note
فهرست ابواب ده‌گانه کتاب این است:
Text of Note
باب اول. در آداب خورد و خوراک و معاشرت صوفی است، باب ۲. در معارف، ۳. در بعضی از اصطلاحات صوفیه. ۴. در مستحسنات متصوفه. ۵. در بیان علوم، ۶. در بیان اعتقادات صوفیه از مبدء تا معاد، ۷. در بیان اخلاق، ۸. در اعمال و آداب واجبات از صوم و صلوه و غیره، ۹. در مقامات. ۱۰. در احوال و در این باب از محبت، شوق، غیرت، فرقت، هیبت، قبض و بسط، فنا و بقا، اتصال و وصیت بحث نموده و خاتمه‌ای در نصیحت به امیر مبارزالدین دارد.
EXTERNAL INDEXES/ABSTRACTS/REFERENCES NOTE
Name of source
ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه ۱۶۱۱-۱۶۱۳.
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
کتاب به این دو بیت که شامل نام کتاب و تاریخ تالیف می‌باشد خاتمه یافته:
Text of Note
طریقت نامه چون آمد بپایان/ ز حق درخواستم تاریخی آسان
Text of Note
چو دل در شهریار از مهر بستم/ فتاد از غیب تاریخش بدستم
Text of Note
رباعیات و لغز و معماهای این نسخه همان‌ها است که در ذیل نسخه دیوان عماد (ش ۱۰۳۰) موجود است با اضافه و نقصی که در ذیل نسخه گفته شد.
Text of Note
بدین بیت شروع می‌گردد: خرامان سرو بستان رسالت/ که مهر از نور او دارد خجالت
Text of Note
در اینجا و در ص ۱۷۳ و ۱۸۷ و ۱۸۸ و ۱۸۹ بیت‌هایی از دیگران نگارش یافته. در ص ۱۸۹ غزلی از کمال خجندی است و در عنوان آن نگاشته شده: للشیخ مد الله ظلاله.
Text of Note
مطلع و مقطع غزل خجندی این است:
Text of Note
سوخت بدان غم چنان، دل که نماند ازو نشان/ پیش من آ، دمی نشین، آتش جان من نشان
Text of Note
بهر پری اگر کسی، عطر بر آتش افکند/ سوخت کمال عود جان، از هوس پریوشان
OTHER VARIANT TITLES
Variant Title
دیوان عماد
OTHER CLASS NUMBERS
Class number
۱۱۲۱
ORIGINATING SOURCE
Country
ایران
Agency
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
Date of Transaction
20121013
MF
87856
a
Y
