عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
NATIONAL BIBLIOGRAPHY NUMBER
Number
۱۰-۲۲۹۴۱
LANGUAGE OF THE ITEM
.Language of Text, Soundtrack etc
عربی
TITLE AND STATEMENT OF RESPONSIBILITY
Title Proper
زمان موهوم (رساله در اثبات...)
General Material Designation
[نسخه خطی]
First Statement of Responsibility
/ از: محمد بن محمد زمان کاشانی
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
: محمد حسین بن محمد علی خوراسکانی.
Date of Publication, Distribution, etc.
، ۱۱۷۲ق
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۱۰۰ ب - ۱۲۰ ب.
Dimensions
؛ وزیری.۵/۱۵*۵/۲۵ سم.۲۲۵ گ.۲۱س.
GENERAL NOTES PERTAINING TO DESCRIPTIVE INFORMATION
1
2
Text of Note
(پس از بسمله) قال الشیخ الامام المخصوص من افاضل العصر و فضلاء‌الدهر بنور الهدی و القول للسدید فی هدایه المسترشدین...شید الله سبحانه فی ایضاح المنهج القویم من قبله المومنین منه الارکان و اعز انصاره...اولی البصائر و اصحاب الایقان یقول احوج المربوبین...ابوعبدالله یدعی الشیخ و هو محمد بن الحاج محمد زمان شرح الله صدره بنور الحکمه...اما بعد التحمید للحمید المجید...فقد قال اسوه الافاضل المحققین...جمال‌الدین محمد الخوانساری فیما کتبه علی التجرید و ما یتعلق به قال المصنف...وجود العالم بعد عدمه...
Text of Note
...اذ لا یعتبر ح و لا یلزم منه نفی صحه الاعتبار اذ لیس الاعتبار ازلیا فتامل و لا تبادر بالانکار قبل النظر و الاعتبار فاعتبروا یا اولی الابصار.
NOTES PERTAINING TO TITLE AND STATEMENT OF RESPONSIBILITY
Text of Note
مولف از دانشمندان نیمه دوم قرن ۱۲ق بوده و شاگرد سید محمد حسین خاتون آبادی مولف خلق الافعال و رساله توحید ش ۱۶/۱۸۲۵ و ۱۷/۱۸۲۵ است.
NOTES PERTAINING TO PHYSICAL DESCRIPTION
نوع خط:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
Text of Note
نسخ زیبا.
Text of Note
سمرقندی شکری رنگ.
Text of Note
تیماجی ضربی قرمز سیر که یک ترنج در میان گوشه روی آن کوبیده‌اند.
NOTE RELATING TO THE COPY IN HAND
1
Text of Note
نسخه در زمان زندگی مولف مرآه الازمان نوشته شده و همه از مولفات او است و حاشیه‌هایی از مولف با نشان «منه دام ظله» و یا «منه زید عزه» دارد.در پایان آن نشان «م ت ق ره» دیده می‌شود.
EXTERNAL INDEXES/ABSTRACTS/REFERENCES NOTE
Name of source
ماخذ فهرست: مجلد سوم، صفحه ۲۶۸۵.
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
وی مولف مرآه الازمان (رساله پیشین) است.مولف در باب حدوث عالم و اثبات زمان موهوم و رد حدوث دهری رساله‌ای دیگر مفصل‌تر نوشته به نام مرآه الازمان (یا مرآه الزمان).(رساله چهارم همین دفتر) وی در رساله حاضر نخست از حاشیه آقا جمال خوانساری بر حواشی خفری بر تجرید نقل کرده و به نقل شش دلیل از میرداماد بر اثبات حدوث دهری و نفی زمان موهوم پرداخته و یکایک را پس از نقل رد کرده و دلیل هفتم را نیز از «بعضی محشین از فضلاء گیلان» که ظاهرا مولی شمسای گیلانی است. و هشتم را از یکی از دوستان و معاصران (شاید خاجویی) آورده و مردود دانسته.وی پس از نقل ایرادات آقا حسین خوانساری بر داماد (به نقل از حاشیه فرزندش آقا جمال) سخنانی از یکی از معاصران خویش در رساله‌ای که در این باب نوشته است و در مقام تعریض بر آقا حسین و رد اعتراضات او برآمده، نقل کرده.مقصود وی ظاهرا همان مولی اسماعیل خواجویی است که رساله‌ای در ابطال زمان موهوم پرداخته و کاشانی همه جا از او با تعریض و تخفیف و از کوشش‌های آقا حسین خوانساری و مناظرات و مباحثات و نوشته‌های او برای اثبات زمان موهوم با تحسین یاد می‌کند.کاشانی در دنبال سخن بالا می‌گوید: «قول به حدوث زمانی و زمان موهوم خط بطلان کشیده شود و به دریج از یادها برود اما کوشش‌های بی‌دریغ و پی‌گیر محقق مذکور بنیان سخن تازه را ویران و ارکان زمان موهوم را بار دیگر استوار ساخت.فرزندش او و جمعی از شاگردان و معاصرانش که سخن او را صواب دیدند کوشش‌های او را دنبال کردند و بار دیگر این سخن را زنده ساختند».با این همه در چند جا به غموض سخن میرداماد اعتراف کرده و چنین گوید: «آن چه سید داماد در باب حدوث دهری بیان کرده از تصور من دور است من تمام سخن او را نقل کردم شاید یکی از محصلین مدرک آن نائل گردد».
Text of Note
از حکمه العارفین محمد طاهر قمی نیز عباراتی در این باب آورده و از آن جمله این عبارت اوست:«القول بالحدوث الدهری قول محدث احدثه بعض انصار الفلاسفه...و هو اعتقاد بین السخافه».
Text of Note
از این رساله تا کنون ذکری ندیده‌ام صاحب ذریعه بوجود این رساله در مجموعه سردار کابلی تصریح کرده‌اند.در نسخه ما (برخلاف دیگر رساله‌های این مولف که در این دفتر است) خطبه از خود او نیست، کاتب یا دیگری خطبه‌ای در آغاز آن گذارده و نام برخی از مولفات او را در آن تضمین کرده پایان رساله نیز با دیگر رساله‌ها مشابهت ندارد و فاقد تاریخ تالیف است در کنار صفحات حاشیه‌هایی از مولف با نشان «منه دام فضله یا منه دام ظله» و نیز فقرانی منقول از آقا جمال ، قوشجی، انموذج دوانی، حواشی مولانا جلال‌الدین استرآبادی بر حاشیه قدیمه دوانی، ریاض السالکین و نیز حاشیه‌هایی بدون نشان دیده می‌شود.
BOUND WITH
Title
صیغ النکاح
Author
/ محمد بن حاج محمد زمان کاشانی
Bibliographic Record Identifier
۱۰۳۸۸۱۹
OTHER CLASS NUMBERS
Class number
۱۹۶۶
/
۵
ORIGINATING SOURCE
Country
ایران
Agency
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
Date of Transaction
20121022
MF
87856
a
Y
