عنوان

عقائد (رساله در...) = مبدا و معاد

Country Code

IR

Number

۱۰-۲۲۷۶۷

.Language of Text, Soundtrack etc

فارسی

Title Proper

عقائد (رساله در...) = مبدا و معاد

General Material Designation

[نسخه خطی]

First Statement of Responsibility

/ خواجه نصیرالدین طوسی.

Name of Publisher, Distributor, etc.

: محمد حسین پسر حاج محمدهاشم طبیب.

Date of Publication, Distribution, etc.

، ۱۰۸۷ق(ذیل رساله دوم).

Specific Material Designation and Extent of Item

ص ۱۳۲-۱۶۶.

Dimensions

؛ رقعی.۱۵*۱۸ سم.۱۶۶ص.سطور:۱۴-۲۰س.

Text of Note

این رساله یکی از چند رساله‌ای است که از خواجه دانسته شده و بر مذهب اسماعیلی است.

1

2

Text of Note

بسمله، رب انعمت فزد، ربنا آتنا من لدنک رحمه و هب لنا من امرنا رشدا، بزگترین نعمتی و جسیم‌ترین موهبتی که عموم بندگان خداوند زمان محق وقت و نمانده بحق مظهر کلمه الله فی العالمین مولی الثقلین...در این روزگار مخصوص آن ذات است که زمام حل و عقد و عنان امر و نهی ایشان در قبضه تقدیر و کف کفایت عالی قطب الحق و الدین...المظفر بن محمد...مدتی است تا کمترین بندگان محمد الطوسی میخواهد که نموداری از صورت...

Text of Note

...حد گذشت و بنده کمترین را یارای تمهید معذرت نتواند بود اما الحدیث ذوشجون و الکلام یجر الکلام رای عالی در همه ابواب صائب‌تر و سایه بزرگوار تا منقرض عالم پاینده و آفتاب اجلال از افق کمال تابنده و السلام علیکم و رحمه الله و برکاته.

نوع خط:

نوع کاغذ:

تزئینات جلد:

Text of Note

نسخ با چند قلم.

Text of Note

آهارمهره شکری رنگ.

Text of Note

تیماجی قرمز (بدون مقوا) با عطف از تیماج روشن‌تر.

Name of source

ماخذ فهرست: مجلد سوم، صفحه ۲۶۴۵-۲۶۴۶.

Name of source

نک: آثار و احوال خواجه، از مدرس رضوی، ص ۳۱۸؛ دانشگاه، ۶/۲۱۱۵.

Text of Note

مولف که خود را محمد طوسی خوانده صورتی از اعتقادات خود را که از کتب و سخنان اسماعیلیان (که وی غالبا در این رساله آنان را اهل تعلیم یا تعلمیان نیز خوانده است) گرفته، با ذکر دلیل یاد کرده تا «بر دست مخدوم خود به مجلس ارفع محتشم ...ناصرالدوله و الدنیا سلطان الروساء ...المظفر بن الموید دام رفعته که اشفاق او برخود و احتیاط بر محافظت اسرار مخلصان می‌دانست انهاء کرد».وی چند بار با کمال ادب توصیه کرده که این افشار نشود (و نمونه آن همین چند کلمه است که در بالا نقل گردید).مولف پیش از شروع در ذکر صورت عقائد خود، نخست به عنوان مقدمه ، سرگذشت خود را از نظر تحصیلات و عقائد و محیط پرورش با شرحی مبسوط و شیوه‌ای جذاب نوشته و برای یادکردن مقدمه مزبور بدین گونه عذر آورده: «و پیش از خوض در مقصود از روی دلیری مقدمه‌ای که تثبیت آن مهم می‌داند آن را ادا می‌کند و آن این است که به حکم آن که در، ظاهر سبیل کسانی که در خویشتن مرضی یا المی جسمانی احساس کنند و خواهند که طبیبی که در ازالت انواع امراض و آلام ماهر بود به معالجه ایشان اشارتی کند، آن باشد که شرح حال ظاهر خود را از مبدا احساس آن عارضه تا به آخر پیش طبیب باز گویند تا چون بر اسباب و علامت واقف شود به تدبیر صواب اشارت کند...در حقیقت نیز شرط کسانی که خواهند طبیب نفوس ضمیر ایشان را از اعتقادات فاسده...خلاص دهد هم آن تواند بود که در پیش او شرح حال باطن خود را از مبدا فکر...حکایت کند..پس بنده کمترین اقتداء به این سنت کرد و شطری از احوال خود را از آنگاه باز که در خود اندک تمیزیاحساس کرده تا این که امروز هست عرضه داشت».وی در این سرگذشت گوید:در میان خاندانی سخت پای بند ظواهر شرع و مقلد قشری پرورش یافته و تنها کسی که در تقلید آن قواعد مبالغه کمتر نمود و او را به تحصیل فنون علم و اطلاع از سخن ارباب مقالات ترغیب می‌کرد، یکی خال او شاگرد داعی الدعاه تاج‌الدین شهرستانی بود و یکی دیگر نیز کمال@الدین محمد حاسب که از دوستان پدرش و شاگردان افضل‌الدین کاشی بود که به سفارش پدر نزد او ریاضی خوانده و او «هر وقت در اثنای سخن اهل ظاهر را کسری کردی و مناقضتی که مقلدان اوضاع شریعت را لازم آید بیان فرمودی و بنده را آن دلپذیرآمدی و چون خواستی که بغور سخن برسد از آن امتناع نمودی و گفتی آنچه...حقیقت است هنوز با تو گفتنی نیست که تو کودکی و روزگار ندیده اگر عمر و توفیق یافتی طلب کن تا به آن برسی و هر وقت از روی نصیحت گفتی ممکن بود که حق با کسانی باشد که در نظر این جماعت که تو می‌بینی حقیرترین خلق باشند.« (ص ۱۳۶ دفتر با اصلاح اغلاط).در سفری که از عراق به خراسان می‌کرده چند روزی «بر محروسه معظمه کوه گذری کرد و روزی دو سه خدمت او (یعنی داعی الدعاه شهاب‌الدین) دریافت و طرفی از سخن دعوت از لفظ او استماع کرد...چون ملازمت خدمت او ...به سبب موانعی که تذکرش احتیاج نیست مهیا نشد، از آن جا به خراسان آمد...و اتفاق را جلدی فصول مقدس علی ذکره السلام به خطی میانه و کاغذی کهنه در دست نا اهلی دید که نمی‌دانست آن چیست و آن را به حیلتی به دست آورد و روز و شب خود را بر مطالعه آن وقف کرد...و دیده باطن گشاده شد پس همت بر آن که چون فرصتی یابد خویشتن را میان جماعت افکند مقصور گردانید.»

Title

قضاء و قدر

Author

/ خواجه نصیرالدین طوسی ( -622ق.)

Bibliographic Record Identifier

۱۰۳۷۹۲۰

Class number

Country

ایران

Agency

کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی

Date of Transaction

20121020

MF

87856

a

Y