عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
NATIONAL BIBLIOGRAPHY NUMBER
Country Code
IR
Number
۱۰-۱۹۴۰۲
LANGUAGE OF THE ITEM
.Language of Text, Soundtrack etc
فارسی
TITLE AND STATEMENT OF RESPONSIBILITY
Title Proper
دیوان سوزنی سمرقندی
General Material Designation
[نسخه خطی]
First Statement of Responsibility
/ از: سوزنی.
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
محمدعلی عبرت مصاحبی.
Date of Publication, Distribution, etc.
۱۳۴۳ق.
PHYSICAL DESCRIPTION
Dimensions
ربعی. ۱۲*۱۸سم. ۱۹۱گ. ۲۵بیت.
GENERAL NOTES PERTAINING TO DESCRIPTIVE INFORMATION
1
Text of Note
آورد گرد فتح و ظفر پیش چشم ما/ باد از رکاب عالی لازال عالیا
NOTES PERTAINING TO TITLE AND STATEMENT OF RESPONSIBILITY
Text of Note
مولف از شعرای مشهور ق ۶ق. است و تاریخ تولدش به درستی معلوم نیست، وفات او را در ۵۶۲ و ۵۶۹ق. نوشته‌اند، مسلما تا سال ۵۶۰ق. زندگانی می‌نموده چراکه در مدح سعدالملک گوید (ص ۳۰ نه ۲):
Text of Note
رسید ماه محرم به سال پانصد و شصت/ ببارگاه وزیر خدایگان بنشست
Text of Note
و ظاهرا از هشتاد سال بیشتر در این جهان بوده چراکه تصریح به هشتاد سالگی وی در دیوان (ص ۱۹۸ نه ۲) موجود است:
Text of Note
جز مدح شاه بیهده گوئی است شاعری/ هشتاد سال بس که بدی بیهده در آی
Text of Note
بنابراین بایستی پیش از سال ۴۸۹ یا ۴۸۲ق. بدین جهان پای گذارده باشد. از مباحث حکمی در دیوان وی چیزی یا اشاره‌ای نیافتم جز این بیت (ص ۳۰۲-۲۰۳ نسخه) در مدح یکی از صدور عمر نام است:
Text of Note
در مذهب تناسخ اگر راستی بدی/ گفتی هرآنکه دید تو را کان عمر توئی
Text of Note
از رودکی یک بیت را تضمین کرده (ص ۲۰۰ نسخه): در مدح تو بصورت تضمین ادا کنم/ یک بیت رودکی را در مدح بلعمی
Text of Note
صدر جهان جهان همه تاریک شب شده است/ از بهر ما سپیده صادق تو می‌دمی
Text of Note
نام سوزنی بنابر تصریح خود وی در قصیده‌ای که در مناجات با کردگار انشاء نموده (ص ۷-۷ نه ۲) عمر بوده:
Text of Note
نام من چون صاحب عادل عمر خوانند خلق/ دور دار از جور گردون وز ستمکاری مرا
Text of Note
و کنیت وی چنان‌که در تاریخ گزیده و بعضی از نسخ دیوان وجود دارد ابوبکر است.
Text of Note
(ص ۳ نه ۱)
Text of Note
سوزنی القاب دارم لیک بوبکرم بنام/ خوب نامستم گنه کردم پناه آورده‌ام
Text of Note
ولی در نسخه دیوان م.س که در ۱۰۳۳ق. نوشته شده این بیت چنین نگارش یافته:
Text of Note
نام من مسعود و القابم بخوانی سوزنی/ نیک نامستم گنه کارم پناه آورده‌ام
Text of Note
و به همین مناسبت و دلیل نگارنده در فهرست آن کتابخانه (ص ۶۰۹-۶۱۱ ج ۲) سوزنی را مسعود نوشت.
Text of Note
سوزنی به انتساب خود به سلمان فارسی تفاخر می‌کند و بدین سبب گاهی سلمانی تخلص دارد:
Text of Note
(ص ۱۲۲ نسخه ۲)
Text of Note
بزهد سلمان اندر رسان مرا ملکا/ از آنکه از دل و جان دوستدار سلمانم
Text of Note
در نسخه م.س است: اگر بنسبت سلمانیم ز روی پدر/ که تا بسیرت سلمان شوم دعائی گوی
Text of Note
(ص ۳۷۰) هم بر آن وزن گفت سلمانی/ ای سنائی قدح دمادم کن
Text of Note
و در تاریخ گزیده نیز این نسبت وی تصریح گردیده است.
Text of Note
و لیس احوج منی من الوری بلقاک/ من السلام فقل یا منای من ینهاک
Text of Note
فکن رحیما یا سیدی علی مولاک
Text of Note
برای شرح حال سوزنی گذشته از مندرجات دیوان وی.
NOTES PERTAINING TO PHYSICAL DESCRIPTION
نوع خط:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
Text of Note
نسخ خوب.
Text of Note
حنائی.
Text of Note
مقوائی، عطف و گوشه تیماج.
NOTE RELATING TO THE COPY IN HAND
1
Text of Note
از روی سه نسخه نوشته به تصحیح ابیات آن پرداخته و سردار معظم خراسانی پشت صفحه نخستین نوشته که برای کتابخانه وی نوشته شده و قصائد و قطعات و غزلیات رباعیات شامل مدائح شامل مدائح را در بخش اول واهاجی و مطایبات و هزلیات آنها را در بخش دوم مرتب به ترتیب حروف تهجی نوشته.
EXTERNAL INDEXES/ABSTRACTS/REFERENCES NOTE
Name of source
ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه ۱۵۲۳-۱۵۲۵.
Name of source
نک: لباب الالباب، ۳/ ۱۹۱-۱۹۸، ۱/ ۳۳۲-۳۳۶؛ تاریخ مفصل ایران، تاریخ مغول، ص ۱۰۰-۱۰۳؛ هم ۱۱۵۸ م س، آتشکده آذر، ص ۳۴۸، مجمع الفصحا ۱/ ۲۴۹-۲۵۲، ریاض العارفین ص ۲۱۰ و سخن و سخنوران، ۱/ ۳۳۴-۳۴۴.
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
بیش از ۹۰۰۰ بیت می‌باشد.
OTHER CLASS NUMBERS
Class number
۹۹۸
ORIGINATING SOURCE
Country
ایران
Agency
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
Date of Transaction
20120926
MF
87856
a
Y
