این نسخه بدون تاریخ و گویا در زمان مولف نوشته شده زیرا علاوه بر اینکه بر کنار برخی از صفحات حاشیههایی است از مولف با نشان «منه مد ظله العالی». قرائن خط و کاغذ نشان میدهد که عمر نسخه کم از ۲۰۰ سال نیست.
GENERAL NOTES PERTAINING TO DESCRIPTIVE INFORMATION
1
2
Text of Note
الحمدلله رب العالمین قوله اما بعد حمد واجب الوجود لا یبعدان یقال فی ترک الموصوف ایماء لطیف الی آخر الحاشیه. یمکن توجیه هذه الحاشیه بوجوده. اذ یمکن ان یکون المراد بترک الموصوف ترکه مطلقا سواء کان مع ذکر الی آخر الحاشیه ادله ثلثه علی هذا المدعی ... .گ
Text of Note
... قال الشارح فالفعل الصادر عن الاجزاء ... هذا ناظر الی الاعتبار الاول من الاعتبارین الذین ذکرهما و یمکن ... بان یقال البروده مقارنه لمعلول السقمونیا الذی هو اسهال الصفراء فیثبت علیها بالعرض ... .
NOTES PERTAINING TO TITLE AND STATEMENT OF RESPONSIBILITY
Text of Note
آقا حسین خوانساری دو حاشیه بر حواشی دوانی بر شرح قوشچی نوشته:
Text of Note
۱. یکی حاشیهای بزرگ که به نوشته میرزا عبدالله افندی سودمندترین و دقیق ترین حواشی شرح تجرید است و در ۱۵ ربیع الثانی ۱۰۶۴ق. از آن فارغ شده.
Text of Note
۲. حاشیهای دیگر که آن را ناتمام گذارده و (به نوشته ریاض العلماء) تنها بر اوائل شح تجرید و برخی دیگر از مواضع پراکنده آن است.
NOTES PERTAINING TO PHYSICAL DESCRIPTION
نوع خط:
تزئینات نسخه:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
Text of Note
نستعلیق.
Text of Note
صفحات نسخه بدون جدول است.
Text of Note
اصفهانی آهار مهره دار.
Text of Note
تیماجی قرمز.
NOTE RELATING TO THE COPY IN HAND
1
Text of Note
پس از پایان نسخه دو صفحه مکرر نوشته و روی آن خط کشیدهاند و در کنار برگ آخر در آخر قسمتی که خط زدهاند صورت خط مولف دیده میشود که مشتمل بر است بر اینکه تاریخ فراغت از تالیف ۱۵ ربیع الاول ۱۰۶۴ق. است این صورت خط مصنف در ذیل بیشتر نسخههای این کتاب موجود است. (آستان قدس ص۷۳).
EXTERNAL INDEXES/ABSTRACTS/REFERENCES NOTE
Name of source
نک: ذریعه ۶/ ۶۸.
Name of source
نک: ذریعه ۶/ ۶۸ و ۱۱۴؛ آستان قدس ۴/ ۷۸.
Name of source
ماخذ فهرست: مجلد سوم، صفحه ۲۳۰۴-۲۳۰۶.
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
حاشیه بر حاشیه قدیم دوانی بر شرح تجرید قوشچی.
Text of Note
کتابی که در دست معرفی است حاشیهای است از آقا حسین خوانساری بر حاشیه قدیم دوانی و حواشی فاضل باغنوی بر حاشیه دوانی تا مقصد اول. از حاشیه جدید دوانی نیز نقل کرده است و مولف در ۱۰۶۴ق. از تالیف آن فراغت یافته.. این حاشیه از نظر تاریخ تالیف با حاشیه اول آقا حسین تطبیق میکند زیرا آقای شیخ آقا بزرگ که حاشیه بزرگ را در کتابخانه تقوی ٬ صدر و سبط حجه الاسلام شفتی دیده نوشتهاند تاریخ آن ۱۵ ربیع الثانی ۱۰۶۴ق. است (ذریعه ۶/ ۶۸) ولی سطر اول حاشیه بزرگ که در ذریعه نقل شده با کتاب حاضر تطبیق نمیکند بلکه با حاشیهای دیگر تطبیق میکند که در ذریعه در ضمن حاشیههای شروح تجرید (ذریعه ج۶، ص۱۱۴) آمده و صاحب ذریعه در صفحه مذکور اشاره نکردهاند که این حاشیه دوم است یا حاشیهای دیگر اما در ص۶۸ نوشتهاند حاشیه دوم متعلق به اوائل و برخی متفرقات تجرید است در صورتیکه کتاب حاضر با همان سطر شروع میشود به طور مرتب تا پایان مقصد اول است و در ۱۰۶۴ق. از آن فراغت یافته. و شاید اول نسخهای که صاحب ذریعه از حاشیه بزرگ دیدهاند افتاده بوده و به این دلیل با نسخه ما مطابق ندارد.
Text of Note
به هر حال اشتباهی مسلم که در ذریعه هست آن است که کتابی را که تاریخ فراغت از تالیف آن ۱۵ ربیع الثانی ۱۰۶۴ق. است و کتابی که با این سطر : «قوله لا یبعد ان یقال فی ترک الموصوف ایماء لطیف الی آخر الحاشیه» شروع میشود دو کتاب مختلف دانسته شده: نخستین را در جلد ۶ ص ۶۸ به عنوان حاشیه بر حاشیه شرح تجرید و به عنوان حاشیه بزرگ و نخستین خوانساری شناختهاند و دومین را در جلد ۶ ص ۱۱۴ به عنوان حاشیه بر شرح تجرید . اما در واقع این هر دو کتاب یکی است و همان کتابی که با سطر مذکور آغاز میگردد همان است که در تاریخ مذکور پایان یافته. در هر حال به نظر میرسد که کتاب حاضر که در ۱۰۶۴ق. پایان یافته حاشیه اول خوانساری باشد و تنها نکتهای که مانع حکم قطعی در این باب است مفهوم نوشته ریاض العلماء است. زیرا چنان نخست آقا حسین گوید: «وی حاشیهای دیگر نیز دارد که متعلق به اوائل و بعضی از مواضع شرح تجرید است.»
Text of Note
مفهوم این سخن آن است حاشیه نخستین خوانساری تمام بوده است و حال آنکه کتاب حاضر تمام نیست بلکه تا پایان مقصد اول است. در فهرست آستان قدس نیز نسخهای از این کتاب معرفی شده بدون اشاره به اینکه حاشیه اول است یا دوم. آقا جمال خوانساری در حاشیه خود بر حواشی خفری که چند نسخه از آن معرفی گردید از حاشیه پدر نقل بسیار کرده و بدان احالت داده است.