GENERAL NOTES PERTAINING TO DESCRIPTIVE INFORMATION
1
Text of Note
اولین صفحه دیباچه افتاده و صفحه دوم چنین ابتدا شده: «فقر انتخبتها و ما انتهیت الیه من اعلام حبر اقتضبتها و جمعتها و ما وجدته فی کلام البلغاء من لفظ یعد فی السحر الحلال و العذب الزلال ضممته الیه فعملت من ذلک کتابا مبوبا سمیته مجمع البلاغه و متی عن بیت یزول حسنه اذا قطع سلکه ذکرته فرب فقره لا یروق منظرها الا منظومه».
NOTES PERTAINING TO PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC.
Text of Note
این نسخه نفیس در ۵۷۳ق. استنساخ شده است: «نجز کتاب مجمع البلاغه بحمدالله و عونه و صلواته علی سیدنا محمد و آله و رحمالله من دعا لکاتبه بالرحمه و المغفره امین و وقع الفراغ منه فی ذی الحجه من سنه ۵۷۳ و لله الحمد ما اختلفت یمین و شمال و له الشکر ما هبت جنوب و شمال».
NOTES PERTAINING TO PHYSICAL DESCRIPTION
نوع خط:
Text of Note
نسخ.
NOTE RELATING TO THE COPY IN HAND
4
Text of Note
نسخه مهم ادبی و نفیس.
EXTERNAL INDEXES/ABSTRACTS/REFERENCES NOTE
Name of source
ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه ۱۱۳۵-۱۱۳۶.
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
در مترادفات جمل فصیحه و کلمات بلیغه.
Text of Note
نسخه مهم ادبی که مولفش معلوم نیست و در فهرستهای نسخ عربی اسم آن دیده نشد، این کتاب که شاید نظیرش در کتابخانه دیگر موجود نباشد اساس و مبدء مولفات ادبیهای است که در این موضوع تدوین شده مانند الالفاظ الکتابیه تالیف عبدالرحمن بن عیسی بن حماد همدانی و کتاب الالفاظ المترادفه و تهذیب الالفاظ ابن سکیت و فقه اللغه ثعالبی و نجعه الرائد فی المترادف و المتوارد شیخ ابراهیم یازجی.
Text of Note
متضمن شانزده «حد»: «الاول حد العقل و ضده و ما یتعلق بهما، الثانی حد النطق، الثالث حد الاسماء و الرفعه و الضعه و الاخلاق المحموده و المذمومه، الرابع حد المال و الرغبه فیه و عنه و ما یتعلق بذلک، الخامس حد العطاء و الاستعطاء و ما یتعلق بهما، السادس حد الحرب و اربابها و آلاتها و ما یقرب منها، السابع حد الموده و انواعها و ما یضادها من ذلک، الثامن حد الحسن و القبح و الشباب والشیب، التاسع حد القرابه و شرف الابوه و دناتها و الدعوه و الحوالها، العاشر حد المطعوم و آلاته و اللهو و اللباس و الطیب و ما یتعلق به، الحادی عشر حد النکاح و الطلاق و ما یتعلق بهما، الثانی عشر حد المشی و المفاوز و نحوه، الثالث عشر حد التقوی و الزهر و التدین و الدهر و تقلبه من الهم و الصبر و المرض و الموت، الرابع عشر حد السماء و انواعها و النار و البناء، الخامس عشر حد الحیوان، السادس عشر حد فنون مختلفه».
Text of Note
حد نخستین که شامل بیست و سه «قسم» است بدین گونه شروع میشود: الاول حد العقل و ضده- «له عقل و جول و معقول و حجی و نهی و حصاه و اصاه هو وعاء عقل غیر ذی سقط، له عقل راجح و لب ناجح، له عقل رصین و حلم رزین، تسر بل النهی و ارتدی التقی، له من اللب وزیر رشید و ظهیر سعید، هو اعقل من ابن عباس و امجن من ابی نواس، هو فی فسحه من حجاه وسعه من نهاه، و ابعدهم مسافه غور عقل، بعید مسافه الرای، له من عقله رقیب علی شهوته یهدیه الی الهدی و یرده عن الردی غلب العقل علی صیغته و جری فی لبه روح الادب».