عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
NATIONAL BIBLIOGRAPHY NUMBER
Country Code
IR
Number
۱۰-۱۵۷۹۶
LANGUAGE OF THE ITEM
.Language of Text, Soundtrack etc
عربی
TITLE AND STATEMENT OF RESPONSIBILITY
Title Proper
[اجوبه المسائل]
General Material Designation
[نسخه خطی]
First Statement of Responsibility
/ از: احمد بن عبدالرضا بصری، مهذب‌الدین (- زنده در ۱۰۸۷ق)
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Date of Publication, Distribution, etc.
سده ۱۱ق.
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۲۱۶پ - ۲۱۸ر.
Dimensions
یک، ۳۶۸، یک برگ، ۱۸*۳۱/۷، ۲۵ سطر، ۱۱/۷*۲۲/۷.
GENERAL NOTES
Text of Note
نوشته شده در قریه شاه‌اندیز از توابع مشهد رضوی.
GENERAL NOTES PERTAINING TO DESCRIPTIVE INFORMATION
1
2
Text of Note
اللهم احمدک یا مجیب دعوه السائلین واصلی علی نبیک محمد و آله الفاضلین ما ترتب الجواب علی السوال... و بعد فیقول... هذه احدی و ثلثون مسئله شایعه اجبت عنها بما خطر بالبال.
Text of Note
و مخالطها شیء من جوهر الارض المانوسه. اتفق الفراغ من تسطیرها یوم البروج المشهوره من الشهر البایین الموحدتین من السنه الباب المبروره من عشر حمله العرش بعد مضی ق ج ت ق علی التمام من الهجره النبویه... فی قریه طیبه تسمی بشاه‌اندیز من توابع المشهد الرضوی علی مشرفه صلوات الملک العلی.
NOTES PERTAINING TO PHYSICAL DESCRIPTION
نوع خط:
تزئینات متن:
تزئینات نسخه:
رکابه نویسی:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
Text of Note
نسخ، مقدمه همه رساله‌ها مشکول.
Text of Note
عناوین و نشانیها شنگرف.
Text of Note
ابتدای همه رساله‌ها سرلوح مزدوج مذهب و مرصع با کتیبه قلمدانی زرپوش.
Text of Note
صفحات جدول‌کشی شده با زر و لاجورد و شنگرف و مشکی.
Text of Note
در بعضی از رساله‌ها بین بندها و جملات از دایره‌های توخالی کوچک شنگرف رنگی استفاده شده است.
Text of Note
دارد.
Text of Note
نخودی و حنایی آهار مهره.
Text of Note
میشن مشکی، مجدول گرهی. قطر: ۵/۱.
NOTE RELATING TO THE COPY IN HAND
1
1
2
Text of Note
هر سرلوح با سرلوح دیگر تفاوت دارد (به جز برگ ۲۶۶ر ابتدای قصیده مهذب بصری که سرلوح ندارد).
Text of Note
اعمال تصحیحات در این نسخه به دو طریق انجام گرفته است: در بیشتر صفحات با تراشیدن کلمات و حروف غلط صورت صحیح درون متن کتابت شده است (این کار حتی در تصحیح کلمات و عبارات حاشیه هم دیده می‌شود) و در مواردی دیگر کاغذ کوچکی روی قسمت غلط چسبانده و صورت صحیح را روی آن نوشته‌اند.
Text of Note
کلمه تصحیح شده در متن با علامتی شبیه عدد ۲ مشخص شده و در حاشیه در کنار همان علامت صورت صحیح نموده شده است.
Text of Note
علامت سه نقطه شک در ۲۹پ، ۱۷۷پ، ۱۷۹پ، ۳۵۱ر و ۳۵۲ر.
Text of Note
به جز سه نقطه‌ها دایره کوچک توخالی مشکی رنگی نیز در کنار بعضی از سطور آمده که ظاهرا علامتی برای اصلاح نسخه است (برگهای ۱۲۱پ و ۱۸۹پ دیده شود).
Text of Note
دارای علامت بلاغ مقابله.
Text of Note
یادداشتهای آغاز نسخه به شرح زیر:
Text of Note
فهرست رسائل کتاب.
Text of Note
یادداشت عاریه کتاب در ۲۱ص [صفر] ۱۲۸۸ق نزد...، کسی که کتاب را به عاریه گرفته آن را از کتب مرحوم امام جمعه از قسمت عیال آقا ضیاءالدین سلمه الله دانسته است.
Text of Note
یادداشت دیگر عاریه کتاب نزد محمود طباطبایی.
Text of Note
تعداد ابیات کتاب... یکهزار بیت (کلمه اول آن را کسی محو کرده است).
Text of Note
صلح نسخه به رضا طباطبایی.
Text of Note
در بالای برگ ۲۸۳ر ۴ سطر نوشته شده بود که آنها را سترده‌اند. در ص ۳۶۶پ دستورالعمل ساخت جلاب خوب.
Text of Note
در پایان نسخه دو یادداشت سیاه شده دیگر.
Text of Note
پشت طبله اول جلد یادداشت تقسیم اموال جناب حاجی میرزا علی اعم از خانه و اثاث و باغ و املاک موروثی و ابتیاعی در چهارشنبه ۸ جمادی الاولی ۱۲۵۱ق و این یادداشت: «در بیستم سیوم شعبان دوختر ملا شعبان طلاق گفته شد».
Text of Note
در گوشه سمت چپ بالای آخرین برگ بیشتر رساله‌ها نام رساله و پایان یافتن آن نوشته شده است (البته بعضی از این نامها اشتباه نوشته شده است). در عوض در گوشه سمت چپ بالای صفحه عنوان چند رساله ابتدایی نسخه تعداد ابیات هر رساله نوشته شده است.
Text of Note
دارای برچسب نشانه در برگ آغاز چند رساله اول به صورت کاغذ سرخ رنگ کوچکی که در دو طرف ورق چسبانده شده (در برگهای ۷۵، ۱۱۱، ۱۲۱ و ۱۶۸).
Text of Note
برجستگیهای ناشی از سطراندازی اوراق هنوز به صورت واضح و مشخص دیده می‌شود و با انگشت قابل لمس است.
Text of Note
از آن که برگ ۸۸ر با جدولی شنگرف رنگ آغاز می‌شده کاتب در پایین برگ ۸۷پ به جای کلمه رکابه مستطیل کوچک سرخی کشیده است.
Text of Note
جزوها ۸ برگی.
Text of Note
نشان صحاف به صورت خط مورب کوچک مشکی رنگ در گوشه سمت راست بالای ورق وسط هر جزو و قرینه آن در گوشه پایین سمت چپ.
Text of Note
در حاشیه تصحیح شده.
PROVENANCE NOTE
1
3
3
Text of Note
در آغاز نسخه تملک به شرح زیر:
Text of Note
در آغاز نسخه تملک مولف با عبارت: «ملک مولفه احمد بن عبدالرضا المهذب».
Text of Note
یادداشت تملک در جمادی الاولی ۱۲۹۴ق.
Text of Note
تملک حسن خلف مرحوم شیخ هادی الکاظم.
Text of Note
یادداشت کسی که نوشته این رساله را مرحوم والد ماجد به توسط ملا کریم کتاب فروش از ورثه مرحوم آقا میرزا عسکر سید مرحوم خریدند .
Text of Note
خریداری از شیخ بارانی در آبان ۱۳۲۵ق.
Text of Note
در آغاز نسخه مهرها به شرح زیر:
Text of Note
در آغاز نسخه مهر بیضوی ملک مولفه احمد بن عبدالرضا المهذب به تاریخ ۱۰۷۸ق.
Text of Note
مهر بیضوی: «العبد محمد الطباطبایی».
Text of Note
مهر بیضوی: «عبدالله الطباطبایی».
Text of Note
مهر بیضوی رضا طباطبایی: «رضا الطباطبایی».
Text of Note
مهر چهارگوش میرزا عسکر سید مرحوم: «جعفر... رضا... ق د ق ر».
Text of Note
پایان نسخه تملکی با مهر بیضوی: «عبده ابن عباس مهدی ۱۲۲۹». نویسنده این مهر در زیر آن نوشته: جمادی چند دادم جان خریدم/ به حمدالله عجب ارزان خریدم
EXTERNAL INDEXES/ABSTRACTS/REFERENCES NOTE
Name of source
ماخذ فهرست: جلد ۱/۲۹، صفحه ۳۴۳-۳۴۴.
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
پاسخ ۳۱ سوال در موضوعات گوناگون است. این پرسشها مسائل گوناگونی در موضوعات پزشکی و علوم طبیعی را در بر می‌گیرد. اولین پرسش درباره لطافت آب باران در برخورد با تن انسان و آخرین آنها درباره یخ زدن آب است. بدین ترتیب:
Text of Note
الاولی: لم کان ماء المطر خفیفا لطیفا باتفاق البشر.
Text of Note
الثانیه: لم کان السمک لا یعیش بدون الماء و یهلک.
Text of Note
الثالثه: لم کان الانسان عند ولادته لا یمشی و لا یدب و غیره من سایر الحیوان عندها یمشی و یذب.
Text of Note
الرابعه: لم کان من دخل مکانا مظلما لا یری الا بعد هنیئه کما تری.
Text of Note
الخامسه: لم یحمر وجه الغضبان و یصفر وجه الخایف الفرعان.
Text of Note
السادسه: لم یحیض المراه یا ذا البیان وحدها دون سایر الحیوان.
Text of Note
السابعه: لم تسکن الرعشه مطلقا بشرب الشراب فحققا.
Text of Note
الثامنه: لم یمیل الرجل الی الجماع فی الصیف اکثر من غیره فحقق و المرءه فی الشتا اجل من غیره فدقق.
Text of Note
التاسعه: لم کان المحموم السایل یبرء بالعرق السایل.
Text of Note
العاشره: لم کان المغثی یهلک غالبا بالعرق مفارقا او مصاحبا.
Text of Note
الحادیه عشره: لم ینجر الفم العنبری ایها الحکیم الحاذق الانوری.
Text of Note
الثانیه عشره: لم ینزل الدم من کثیر الجماع فی کل وقت یا علی الاوضاع.
Text of Note
الثالثه عشره: لم یقشعر بدن صاحب الحمی المنوبه اللئیمه دون غیرها و ان کانت ذات سلم و سلیمه.
Text of Note
الرابعه عشره: لم یزول التشنج عمن کان فیه عند عروض الحمی له یا نبیه.
Text of Note
الخامسه عشره: لم کان التشنج الحادث القبیح بعد الحمی مهلکا ایها الفصیح.
Text of Note
السادسه عشره: لم کان التشنج الذی فی اثنایها یا طبیب او قبلها سلیما و صاحبه یبرء و یطیب.
Text of Note
السابعه عشره: لم یخرج من موضع البرص و البهق الردی عند ثقبه دم ایها الحکیم الدری.
Text of Note
الثامنه عشره: لم یعسر اندمال القروح التی فی المفاصل و الجروح.
Text of Note
التاسعه عشره: لم لم ینبت شعر مطلقا لمعدوم الانثیین فحققا.
Text of Note
العشرون: لم یزول العطش بدخول الحمام عن العطشان و یعطش من لا عطش فیه بدخوله یا ذاالبیان.
Text of Note
الحادیه و العشرون: لم دق صوت الخصی ورق.
Text of Note
الثانیه و العشرون: لم یحبثا الانسان ذو اللب بعد تناوله الطعام الیابس و الرطب.
Text of Note
الثالثه و العشرون: لم کان من سقط مثلا علی الجانب الایمن فرضا یولم جانبه الایسر ایضا.
Text of Note
الرابعه و العشرون: لم کان الماء الذی یستسقی من بیر حفر علی ساحل البحر عذبا بلا نکیر.
Text of Note
الخامسه و العشرون: لم تنطلق طبیقه من یغتسل بماء الحماه فیشتغل.
Text of Note
السادسه و العشرون: لم کان صاحب الفواق یسکن فواقه الشدید عند استماع نغمه او فرحه ایها المجید.
Text of Note
السابعه و العشرون: لم یزول الفواق العارض بسبب کثره الشراب و الطعام عند حبس النفس علی التمام.
Text of Note
الثامنه و العشرون: لم لا یستمری ذو الطحال الطعام فی جمیع الاحوال.
Text of Note
التاسعه و العشرون: لم منعت الحکماء شرب المسهل الدواء فی الصیف الصایف کفیت النواء.
Text of Note
الثلاثون: لم یعطش المستسقی یا ذا الایمان والتقی.
Text of Note
الحادیه و الثلاثون: لم لم یثخن الماء و یجمد یا ذا المکرمات اذا طبخ دون سایر الرطوبات.
BOUND WITH
Title
مجموعه رسائل مهذب‌الدین بصری
Author
/ احمد بن عبدالرضا بصری، مهذب‌الدین
Bibliographic Record Identifier
1027998
TOPICAL NAME USED AS SUBJECT
پزشکی و علوم طبیعی
OTHER CLASS NUMBERS
Class number
۸۹۲۲
/
۷
ORIGINATING SOURCE
Country
ایران
Agency
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
MF
87856
a
Y
