/ از: زینالعابدین بن شاهزاده محمدولی میرزا قاجار (سده ۱۳ق)
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Date of Publication, Distribution, etc.
، تاریخ کتابت: سده ۱۴ق.
PHYSICAL DESCRIPTION
Dimensions
؛یک، ۱۱۴، یک برگ، ۹/۱۹*۲/۳۳، ۳۷ سطر، ۵/۱۴*۵/۲۱.
GENERAL NOTES
Text of Note
نوشته شده به امر رکنالددوله محمدتقی میرزا (۱۲۶۲ - ۱۳۱۸ق) پسر محمدشاه قاجار والی و فرمانفرمای مملکت خراسان و سیستان در سال پارسئیل. وی بین سالهای ۱۲۹۳ - ۱۲۹۸ق و ۱۳۰۴ - ۱۳۰۸ق حاکم خراسان بود.
GENERAL NOTES PERTAINING TO DESCRIPTIVE INFORMATION
1
2
Text of Note
«هو المعز. بعد از حمد الهی و درود نامتناهی بر روان پاک سید لولاک و ائمه هدی علیهم التحیه و الثناء این کتابی است مشتمل بر عدد سکنه مشهد رضوی مفصلا و مشروحا از مرد و زن، کوچک و بزرگ، پیر و جوان، کور و بینا، فقیر و توانگر، عارف و عامی، گمنام و نامی با ضبط جمیع حرفتها و صنعتها و عدد منازل و مساکن ایشان».
Text of Note
«قراولخانههای ارک ۲. توپچیانی که در میدان توپخانه مشغول خدمت و متوقفند ۱۵۵ نفر. قراولخانههای شهره ۳۵».
NOTES PERTAINING TO PHYSICAL DESCRIPTION
نوع خط:
تزئینات نسخه:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
Text of Note
شکسته نستعلیق.
Text of Note
دو صفحه اول مقدمه تمام تذهیب بدین صورت که در بالا کتیبه مذهب و مرصع و الوان کشیده شده و حاشیه صفحات را هم تشعیرسازی طلا پر کرده است. بین سطور طلااندازی شده. با جدولکشی زر و لاجورد و زنگار و شنگرف و مشکی؛ در بالای صفحه اول رساله درون شمسه مذهب نام ناصرالدین شاه قاجار و تاج شاهی با دو فرشته زرین در دو طرف آن و دو نشان شیر و خورشید. پس از آنها عنوان کتاب درون کتیبه مذهب و مرصع با نقوش مختلف. این کتیبه در حاشیه به ۵ بخش تقسیم میشود و پس از آن جداول اصلی رساله است؛ در صفحات دیگر نام محلهها درون دایرهای زرین در بالا نوشته شده و بقیه اطلاعات درون جداول زرین و شنگرف و مشکی ثبت شدهاند. صفحه پایانی کتاب (ضمیمه کتابچه) تمام تذهیب با نقوش گل و بوته مذهب و مرصع در پایین صفحه. همه صفحات در ستونهای ۱۵گانه شنگرف و زر و مشکی. با صفحه شمار قدیمی.
Text of Note
نباتی آهار مهره.
Text of Note
تیماج عنابی دو رو، بیرون مجدول و مزین با نقوش گل و بوته، درون و سجاف نیلی، عطف مشکی جدید، یک لا. قطر: ۷/۱.
NOTE RELATING TO THE COPY IN HAND
1
Text of Note
جزوها ۸ برگی.
PROVENANCE NOTE
1
Text of Note
اهدایی محسن امینی مجدی به کتابخانه مجلس شورای ملی در آذر ۱۳۱۸ش با مهر او.
EXTERNAL INDEXES/ABSTRACTS/REFERENCES NOTE
Name of source
ماخذ فهرست: جلد ۱/۲۹، صفحه ۸۲.
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
جداولی شامل آمار دقیق ساکنان و مشاغل و منازل محلات سراب، سرشور، عیدگاه، پایین خیابان، نوقان و بالا خیابان مشهد است. در پایان هم یک صفحه با عنوان «ضمیمه کتابچه تعداد نفوس و متمم آن»، شامل «صورت تعداد مدارس و مساجد و تکایا و کاروانسرا و تیمچهجات و حمام و آب انبار و کارخانجات شالبافی و شعرباف خانه و غیره و باغاتی که در هر یک از محلات مشهد مقدس و ارض اقدس واقع و دایر است».
Text of Note
هر صفحه به ۱۵ ستون تقسیم شده که این اطلاعات در آنها درج شده است: خانها، نوکرها، رعایا، مردان، زنان، پیران، جوانان، صانعین (شغلها)، اغنیاء، فقراء، پسران، دختران، اطفال رضیع، مجاورین، ناقصین.
Text of Note
بنا بر آمار کتابچه تعداد کل نفوس مشهد در آن سال ۵۷۲۸۷ نفر بوده است.