GENERAL NOTES PERTAINING TO DESCRIPTIVE INFORMATION
1
2
3
Text of Note
الحمد لله حق حمده... اما بعد سالتنی ادام الله بقاء عما کان بینی و بین الهروی فی بلاد خراسان من المجادلات فی المذهب و الزمته من الحجه فاعلم انی کنت فی سنه ثمان و سبعین و ثمانماه مجاور المشهد الرضا علیه السلام و کان منزلی بمنزل السید الاجل... محسن بن محمد الرضوی... و کان کثیرا من اهل المشهد مشتغولون... .
Text of Note
... و هذا ما کان بینی و بینه من المجادلت علی الاستقصاء و الحمد لله علی ظهور الحق و کید الباطل و استغفر الله من الزیاده و النقصان.
Text of Note
قد تمت الرساله الموسومه بالمباحثه بین المحق و المبطل من کلام شیخنا الافضل الاکمل اعلم العلماء و ابلغ البلغا و افصح الفصحاء الشیخ الدین و کنت بیمناه الاقل محمد جعفر فراهی عفی عنه غفرالله.
NOTES PERTAINING TO PHYSICAL DESCRIPTION
نوع خط:
تزئینات متن:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
Text of Note
نستعلیق و نسخ.
Text of Note
عناوین به شنگرف است.
Text of Note
اصفهانی.
Text of Note
تیماج قرمز بدون مقوا.
NOTE RELATING TO THE COPY IN HAND
1
Text of Note
در ذیل این شماره تاریخ ۱۱۱۱ق. گذارده شده و رقم کاتب در ذیل این رساله چنین است: «و کتب بیمناه الاقل محمد جعفر فراهی عفی عنه فی نصنف ربیع الاول سنه ۱۱۱۱».
EXTERNAL INDEXES/ABSTRACTS/REFERENCES NOTE
Name of source
ماخذ فهرست: مجلد پنجم، صفحه ۴۲۱۸-۴۲۲۰.
Name of source
نک: امل الآمل به تصحیح و تحقیق سید احمد حسنی، ۲؛ کنی القاب قمی، ۱۸۷.
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
احسائی در این رساله داستان مناظره خود را در خراسان با ملای هروی به درخواست یکی از معاصران خود و سخنان خود و هروی را در پاسخ و رد یکدیگر به تفصیل نقل کرده است.
Text of Note
مقدمه مناظره را در دیباچه بدین گونه نوشته است: «در ۸۷۸ق. که در مشهد رضا (ع) مجاور و با سید محسن بن محمدباقر رضوی یکی از اعیان آن شهر همخانه بودم و با جمعی از مردم مشهد بحث کلام وفقه داشتم، و این سید محسن که از سالها پیش برای تحصیل علم به هراه مهاجرت کرده بود، بر ما وارد شد، و گفت یکی از علماء بزرگ و مبرز سنی مذهب هراه که از مردم کش و مکران است و نزدیک به ۶۰ سال است که در هراه اقامت دارد، عازم به مشهد رضا (ع) است تا با این دانشمند عربی (مقصود ابن ابیجمهور است) ملاقات و مناظره کند، سید محسن و دائي او به استقبال عالم هروی رفتند و او را به عنوان میهمان به خانه آوردند و سید در خانه خود مجلسی آراست و جمعی از طلاب و اشراف و سادات را بدان مجلس دعوت کرد. من را با هروی سه بار و در سه جلسه مناظره اتفاق افتاد و نخستین آنها جلسهای در روز میهمانی بزرگ خانه سید بود».
Text of Note
احسائی تفصیل مجلس اول و دوم و سوم، سخنانی را که در این مجلس درباره امامت بلافصل حضرت علی (ع) با هروی گفته و شنیده نقل کرده است.
Text of Note
«مجلس دوم مناظره آنان روز دهم ذی حجه در مدرسه سلطان شاهرخ و مجلس سوم بار دیگر در خانه سید محسن بوده و در پایان این مجلس سوم سخن از کرامات ظاهرا از حائر حسینی (ع) رفته و ملای هروی در انجام مذاکرات، پذیرفته است که اگر کرامات مزبور درست باشد، اهل تسنن را ترک گوید».
Text of Note
شیخ حر عاملی از این رساله با عنوان «بعضی از مناظرات احسائی با عامه» یاد کرده و در صدر و ذیل نسخه حاضر تصریح شده که نام رساله المباحثه بین المحقق و المبطل است.
Text of Note
در صدر نسخه چنین نوشته: «هذه الرساله الموسومه بالمباحثه بین المحقق و المبطل من کلام الشیخ الافضل الاکمل اعمل العلماء و ابلغ البلغاء و افصح الفصحاء».