GENERAL NOTES PERTAINING TO DESCRIPTIVE INFORMATION
1
2
Text of Note
ای از تو ریاض اولیا پر گل عشق/ جز ذکر تو نیست ناله بلبل عشق// پیچیده ز تست طره سنبل عشق/ نرگس ز تو رفته در خمار مل عشق
Text of Note
گل حمد نثار ریاض آفرینی که در گلبن قلوب اولیا غنچه معرفت خویش را به نفحات عنایت ازلی بشکفانده.
Text of Note
انجام کتاب: وی را گفتند ضرر بسیار میرسانی به نفس خود گفت هیچ ضرر نمیرسانم خواب شب را به روز انداختهام و خوردن روز را به شب (برگ ۸۹پ).
Text of Note
انجام نسخه: مردم این دیار خاک قبر او به اطفال بخورانند تا سبب مزید فتح علم گردد و ازین جهت قبر او از.
NOTES PERTAINING TO TITLE AND STATEMENT OF RESPONSIBILITY
Text of Note
درباره مولف کتاب اختلاف وجود دارد: در خطبه کتاب محمد بختاورخان (-۱۰۹۶ق) از خود به عنوان مولف کتاب نام میبرد و به کتاب دیگرش با نام مرات العالم ارجاع میدهد.
Text of Note
بسیاری از پژوهشگران مرات العالم را از تالیفات بختاورخان نمیدانند و معتقدند که هر دو کتاب تالیف محمدبقا بن غلاممحمد سهارنپوری است. مثلا ریو در فهرست نسخههای خطی فارسی بریتیش میوزیوم، ج ۳، ص ۹۷۵ پس از معرفی کتاب مینویسد محمد شفیع بن محمدشریف نویسنده مرات جهاننما دایی خودش -محمدبقا سهارنپوری- را مولف کتاب معرفی کرده است.
Text of Note
اته هم همین عقیده را دارد که مرات العلم به اشتباه به بختاورخان نسبت داده شده و مولف واقعی آن محمدبقا است.
Text of Note
از سوی دیگر بختاورخان تالیفات دیگری به خود نسبت داده که نام بیشتر آنها در فهرست آثار سهارنپوری هم آمده است. این نکته میتواند موید نظر ریو باشد که معتقد است گویی همه این آثار به «رسم ادب» به بختاورخان نسبت داده شده و در مقدمه چنان نوشته شده که گویا او مولف بوده است.
Text of Note
بختاورخان خواجه سرای محبوب اورنگ زیب (۱۰۶۸-۱۱۱۸ق.) بود و در سیزدهمین سال سلطنت اورنگ زیب داروغه غواصان شد. (ادبیات فارسی بر مبنای تالیف استوری، ج ۱، ص ۶۲۸).
NOTES PERTAINING TO PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC.
Text of Note
انجامه کاتب در برگ ۸۹پ سترده شده است. شاید به زحمت بتوان تاریخ ۱۰۹۱ق. را از آن خواند.
NOTES PERTAINING TO PHYSICAL DESCRIPTION
نوع خط:
تزئینات متن:
تزئینات نسخه:
رکابه نویسی:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
Text of Note
نستعلیق به شیوه هندی.
Text of Note
عناوین و نشانیها شنگرف.
Text of Note
بین پارههای اشعار سه ویرگول مثلثی شکل شنگرف.
Text of Note
شش صفحه اول مجدول به زر و مشکی و بقیه صفحات مجدول به شنگرف و کمند لاجورد.
Text of Note
دارد.
Text of Note
نخودی آهار مهره.
Text of Note
گالینگور مشکی. قطر:۹/۲.
NOTE RELATING TO THE COPY IN HAND
1
2
3
Text of Note
تصحیح شده.
Text of Note
در صفحه عنوان نسخه این یادداشتها آمده است: «ریاضالاولیا تالیف بختاورخان» و «کتاب ریاض الاولیا تالیف بختاورخان ۱۰۰۹ بخط محمد اسمعیل روشنرقم در بیجاپور به مبلغ بیست روپیه استنساخ نموده تالیف بختاورخان مرحوم».
Text of Note
عباراتی که در آغاز کتاب به معرفی آن اختصاص دارد چنین است:
Text of Note
اما بعد گلچین ریاض فیض بختاورخان که به یمن خدمت فیض موهبت پادضشاه حق... زیب اورنگ دین و دولت... تخم محبت اولیا و اصفیا در مزرع دل کاشته بعد اتمام کتاب مرات العالم که سجنجلی عکسپذیر صور حقایق تکوین جهان در پرده تالیف لمعه ظهور گرفته به خاطر فاتر آورد که اگر چه نمایشی از احوال این طایفه علیه در مجالی اوراقش صورت نمود پذیرفته به مضمون صدق مقرون عند ذکر الصالحین تنزل الرحمه جداگانه نسخه
Text of Note
معادلی منتخب کتب محتوی بر ماثر گروه حقپژوه نگاشته قلم صواب رقم سازد. الحمدلله که عمر وفا کرد و همت یاوری نمود تا غنچه حصول این مامول به شکفتگی ابد بشکفت و این ریاض الاولیا که تاریخ و نامش از آن مثمرست
Text of Note
دارای حاشیه به جهت تصحیح.
Text of Note
در برگ وسط همه جزوها نشان صحاف دیده میشود (خط سیاه کوچکی که در گوشه بالایی سمت راست صفحات کشیده شده است).
چمن سیوم: ملخص تذکره الاولیا و نفحات الانس و رشحات القدس مشتمل بر احوال اولیا غیر هند و عارفات و اصلات قدسالله تعالی اسرارهم.
Text of Note
چمن چهارم: منتخب اخبار الاحیا (الاخیار) و دیگر کتب مخبر آثار مشایخ عظام هند ریاض مانند و نسا محترمات رحمهالله.
Text of Note
و از این جهت که این چمن سیوم و چهارم مملو به ریاحین اسامی کثیره است در ترسیم نام اشخاص کرام رعایت ترتیب حروف تهجی نموده.
EXTERNAL INDEXES/ABSTRACTS/REFERENCES NOTE
Name of source
ماخذ فهرست: جلد ۱/۲۹، صفحه ۳۷.
Name of source
فهرستواره، ج ۳، ص ۲۱۵۴ و ج ۱، ص ۶۵۵-۶۵۶؛ مشترک پامستان، ج ۱۰، ص ۱۲۴-۱۲۶؛تاریخ تذکرههای فارسی، ج ۲، ص ۷۸۰-۷۸۳؛ ریو، ج ۳، ص ۹۷۵؛ تذکره نویسی فارسی در هند و پاکستان، ص ۷۴۶؛ میراث اسلامی ایران، ج ۱، ص ۵۴۶؛ مغولان در هند، مارشال، ص ۱۰۵.