عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
NATIONAL BIBLIOGRAPHY NUMBER
Number
۱۰-۳۵۹۴
LANGUAGE OF THE ITEM
.Language of Text, Soundtrack etc
عربی
TITLE AND STATEMENT OF RESPONSIBILITY
Title Proper
خیر القلائد شرح جواهر العقاید = شرح القصیده النونیه فی العقاید
General Material Designation
[ نسخه خطی]
First Statement of Responsibility
/ از: عثمان بن عبدالله کلیسی حلبی قسطنطینی مشهور به «عریانی»
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
: کاتب: مصطفی وهبی بن محمد افندی مدرس‌زاده یانیوی
Date of Publication, Distribution, etc.
، تاریخ کتابت: سال ۱۲۱۹ق.
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۱۳۹ برگ، ۲۱ سطر
Dimensions
؛خشتی.
GENERAL NOTES
Text of Note
این شرح نخستین بار در سال ۱۳۰۱ق در آستانه (استانبول) به چاپ رسیده است.
GENERAL NOTES PERTAINING TO DESCRIPTIVE INFORMATION
1
2
Text of Note
«بسمله، الحمدلله الذی نور قلوبنا بعقائد اهل العرفان و صرف صدورنا عن عقاید اهل الزیغ و الضلال و الطغیان... و بعد فالاخلاق بین اولی الالباب ... ان اشرف العلوم من جمیع الجهات هو علم التوحید ... قال فی المشهور من الاخبار ان بنی اسرائیل تفرقت علی اثنتین و سبعین مله و تفرق امتی علی ثلاث و سبعین مله کلهم فی النار الا واحده... لا تجتمع علی الضلاله علی ما ورد فی الحدیث و قد صنف العلماء من السلف و الخلف فی هذا العلم کتبا و رسائل ... و من جملتها ما نظم نظام جواهر المعانی ... افاضل بلاد الروم ... مولانا خضر بیک ابن الجلال ... مع صغر حجمه ... و قدر شرح الفاضل المحقق ... المولی الخیالی ... و قد شرح هذا النظم شارح آخر و اعترض علی الخیالی ... فحدانی الی هذا الی شرح لا طویل ممل و لا قصیر مخل ... ثم اعلم ان هذه القصیده اللطیفه ...».
Text of Note
«... و هو قول المولی الخیالی و لو کانت من کلام الناظم المحقق لشرحتها و هذا آخر ما قصدناه و تتمه ما اردناه من شرح هذه القصیده الفاخره ... و الحمدلله اولا و آخرا ... الی یوم الدین؛ تمت الکتاب بعون الله الملک الوهاب».
NOTES PERTAINING TO PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC.
Text of Note
محل کتابت نامعلوم است؛ رقم کاتب: «تمت ... عن ید [ال] عبدالفقیر الحقیر المعترف بالعجز و التقصیر مصطفی وهبی بن محمد افندی مدرس زاده الیانیوی غفرالله ... سنه تسع عشر و ماتین و الف من هجره ... سنه ۱۲۱۹ق و ما ترکت شیئا قصدا الا ما وقع سهوا ... مکفرا لذنوبی».
NOTES PERTAINING TO PHYSICAL DESCRIPTION
نوع خط:
تزئینات متن:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
Text of Note
نسخ و نستعلیق (دو قلم).
Text of Note
عنوان‌ها و نشانی‌ها قرمز و مشکی؛ اندازه متن: ۱۷*۹سم.
Text of Note
فرنگی سفید آهار مهره شده.
Text of Note
مقوایی با روکش کاغذ ابرو و باد سبز مغز پسته‌ای، عطف پارچه فرسوده کرباس، مغزی تیماج فرسوده زرشکی با لبه برگردان (طبله).
NOTE RELATING TO THE COPY IN HAND
2
1
Text of Note
این نسخه در حاشیه تصحیح گردیده است و حاشیه‌نویسی با نشان «منه» دارد که به نقل از خود شارح نوشته شده است.
Text of Note
نیمه نخست این نسخه به نسخ و نیمه دوم نیز نستعلیق می‌باشد؛ در آغاز نسخه ۴ بیت شعر به زبان ترکی در مدح برخی معصومین علیهم السلام آمده است: بحمدالله که اسلامه دلیلم مصطفی گلدی امیرم رهبرم شاهی علی المرتضی گلدی، ایمامم اول کرم کانی نیجه بن یومیم اونی رسولک قره العینی حسن خلقی رضا گلدی، فدا اولسوم اکا جانم هم اولدر قره العینم ایکن عالمده سلطانم حسینی کربلا گلدی، اکا انس ملک یتدی اونا بنده‌سی یتدی جهانک قطبی عالمده علی زین‌العبا گلدی. همچنین یک نثر ادبی ملمع فارسی - ترکی «هماره غنچه مرا طرب نسیم فیض بله گشاده و مقاصد ما فی الباللری فوق الاراده آماده اولمری دعوتی ...» که به نظر می‌رسد انشایی تمرینی برای سطور آغازین مکتوبات و نامه‌های ادبی است.
PROVENANCE NOTE
1
Text of Note
تملک «حسن بن حاج صالح» در نقطه‌ی شروع برگ آغازین و پشت جلد آمده است.
EXTERNAL INDEXES/ABSTRACTS/REFERENCES NOTE
Name of source
ماخذ فهرست: جلد ۲/۴۰، صفحه ۱۰۶ - ۱۰۷.
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
قاضی خضربیک بن جلال‌الدین عثمان بن احمد پاشا سور حصاری (د. ۸۶۳ق) قصیده‌ای نونیه در ۱۰۵ بیت در بیان اعتقادات اهل سنت (حنفیان) از مباحث توحید، نبوت و معاد با عنوان عجاله لیلتین سرود؛ سپس تلمیذ خضربیک، یعنی شمس‌الدین احمد بن موسی خیالی ازنیقی (د. پس از ۸۸۶ق) آن را شرح نمود و پس از آن شارح دیگری آن قصیده را دوباره شرح کرده و در آن به شرح خیالی انتقادها و اعتراضاتی نمود؛ برای نمونه گفته است که در شرح خیالی فرق گذاشته نشده بین مذهب ما تریدیه و اشعریه! به هر تقدیر کلیسی شرح حاضر (خیر القلائد) را با استفاده از مطالب شروح متعدد آن قصیده، جمع‌آوری و تالیف کرده است. از این اثر در معجم التاریخ (ج۳، ص ۱۹۴۹) چند نسخه‌ی دستنویس، از کتابخانه‌های عراق و ترکیه گزارش شده است.
TOPICAL NAME USED AS SUBJECT
عقائد
OTHER CLASS NUMBERS
Class number
۴۲۸
ک
ORIGINATING SOURCE
Country
ایران
Agency
کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
MF
130960
1
Y (بله)
