مبانی فقهی و حقوقی وظایف حکومت در حمایت از بیماران خاص
General Material Designation
[پایان نامه]
First Statement of Responsibility
/ علی رمضانپور درویشی
Subsequent Statement of Responsibility
؛ استاد مشاور: سید محمد اکرمی
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
: دانشگاه قرآن و حدیث (پردیس تهران)
Date of Publication, Distribution, etc.
، ۱۳۹۱
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۱۷۵ص.
GENERAL NOTES
Text of Note
کلیدواژه: بیماران خاص، فقه وحقوق، اهداف حکومت، امورحسبه، کرامت انسانی، عدالت، حق الاخوه، رفاه و تامین اجتماعی.
INTERNAL BIBLIOGRAPHIES/INDEXES NOTE
Text of Note
کتابنامه: ص. ۱۵۸ - ۱۶۷؛ همچنین به صورت زیرنویس
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
کارشناسی ارشد
Discipline of degree
الهیات و معارف اسلامی (گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی)
Date of degree
۴/۱۱/۱۳۹۱
Text preceding or following the note
۱۹
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
فقه از منظر جامعیت دین، توانایی اداره جامه و پاسخگویی به مسائل آن را داراست و باروش رد فروع بر اصول این پاسخگویی را به منصه ظهور می رساند. یکی ازمسائلی که جوامع بشری با آن رو به روهستند مسئله بیماران خاص می باشد که انواع و اقسامی دارد ولی به صورت کلی مشکلات آنها، هزینه بالای درمان ودر معرض مرگ بودن این بیماران است. لذا حکومت اسلامی با توجه به مبانی فقهی وحقوقی باید به تکالیف خود در قبال این بیماران عمل نماید. حکومت ها اهدافی را برای خود متصورند و حکومت اسلامی نیز در مسائل مختلف اهداف گوناگونی را برای خود با توجه به روش اندیشه اسلامی و منابع فقهی متصور است.هدف عالی حکومت اسلامی در اقتصاد؛ رفاه عمومی می باشد. اقتضای این هدف آن است که اگر فردی از مردم تحت ولایت حکوت اسلامی باشد که مشکلات غیرمتعارف دارد، حکومت از امکانات مالی خود جهت رفع این مشکل استفاده نماید. بیماران خاص یکی از آن دسته مردم هستند که مشکلات مالی وجسمی آنان را احاطه نموده است. لذا حکومت اسلامی جهت ایجاد رفاه موظف به حمایت از آنان می باشد. امور حسبه با توجه به تعریفی که فقه شیعه از آن دارد یکی از قواعدی است که ثابت کننده وظیفه ای برای حکومت میباشد. بعض امور هستند که شارع راضی به اهمال در مورد آنان نمی باشد. یکی از این امور عدم رضایت شارع به مرگ و زندگی در عسر و حرج می باشد که بیماران خاص در معرض آن هستند و با توجه به آنکه معمولا افراد عادی نمی توانند به رفع این دو امر نسبت به بیماران خاص اقدام کنند تنها حکومت اسلامی است که با توجه به منابع مالی و امکانات گسترده باید به حمایت از این بیماران بپردازد. قرآن کریم با توجه به آیه "لقد کرمنا بنی آدم..."اصل کرامت ذاتی انسان را پذیرفته است و مقتضای این اصل ارزشمندی و عزتمندی انسان است. پس اگر فردی همچون بیماران خاص به علت مسائل مالی وجسمی که با آن روبه رواست، عزت و ارزش او در خطر باشد باید دیگر انسانها خصوصا حاکم اسلامی که توانایی و منابع گسترده ای دراختیار او نهاده شده است به پشتیبانی و حمایت از آن برخیزد تا کرامت آنها حفظ گردد. اصل عدالت یکی از اصول مسلم فقه شیعه است.جای جای آیات و روایات خصوصا کتاب شریف نهج البلاغه براین اصل صحه گذاشته اند. همین اصل میگوید باید اشیاء را در موضع خود قرارداد وحق هرذی حقی را اعطا نمود. با توجه به حقی که مردم برحاکم دارند او باید به مشکلات آنها توجه کند و یکی از افراد تحت مشکل بیماران خاص می باشند. حاکم اسلامی باید از منابع مالی خود جهت حمایت از بیماران خاص استفاده نماید تا به عدالت عمل نموده باشد. قرآن کریم مسلمین را به رحمت نسبت به یکدیگر دعوت نموده و روایات ما یکی از حقوق موکد را حقوق برادران بیان می کنند که تحت عنوان "حق الاخوه" از آن نام برده میشود. هر چند این مسئله کمتر مورد توجه قرارگرفته ولی معصومین (ع) بر مسلمانان واجب کرده اند تا درگرفتاریها و سختی ها به فریاد برادران خود برسند و یکی از کسانی که با مشکلات عدیده دست و پنجه نرم می کنند بیماران خاص می باشند لذا حق الاخوه اقتضادارد که حکومت اسلامی خصوصا با عدم توانایی دیگران در رسیدگی به بیماران خاص، این بیماران را حمایت نماید. تفکر حاکم برکشور ایران از دیر باز اندیشه وجهان بینی اسلامی- شیعی بوده است که باعث گردیده در دوران معاصر انقلابی اسلامی در آن بوجود بیاید. نمود بارز این تفکر در قانون اساسی کشور جمهوری اسلامی ایران می باشد که هم خود و هم تمام قوانین کشور را تابع فقه و اسلام می داند. همین قانون در اصل دوم خود یکی از پایه های خود را باور به کرامت ذاتی و ارزشمندی انسان می شمارد که اقتضای این اصل چنان که بیان شد رسیدگی وحمایت از کسانی همچون بیماران خاص می باشد. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از قوانین پیشروی عصر حاضر، تامین رفاه و به تبع آن بهداشت را یکی از وظایف حکومت قرارداده است و در اصل های سوم و چهل وسوم این قانون به صراحت به این امرتصریح شده است. از افرادی که این اصول با توجه به مفاد خود خواهان حمایت از آنان می باشد و دولت را موظف به حمایت از آنان می شناسد بیماران خاص می باشند. همین قانون در اصل بیست ونهم تامین اجتماعی را از وظایف دیگر حکومت نسبت به مردم شمرده است و دولت را موظف می دارد در اموری همچون بیماری از مردم حمایت کند. لذا حکومت اسلامی و دولت آن باید حمایتهای لازم از بیماران خاص را وظیفه خود بشمارد. مبانی فقهی و حقوقی مطرح شده اصل حمایت از بیماران خاص را وظیفه دولت می شمارد. البته این حمایت ها در مقام عمل ودرخارج نمودهای مختلفی خواهد داشت همچون بیمه و صندوق های تامین اجتماعی و...