عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
۱۳۸۸۹۵۹
فارسی
شاهنامه (گراور)
[چاپ سنگی]
حکیم ابوالقاسم فردوسی‌طوسی ؛
کاتب و دیباچه نویس: مرتضی الحسینی برغانی
بمبئی
: به کوشش اردشیر بنشایی فرزند خدارحم مرزبان اله آبادی، به اهتمام میرزا ابراهیم صاحب تاجر شیرازی
، ۱۳۲۲ ش.
(بمبئی:چاپخانه سلطانی)
[الف - ل، ۱۵، ۴۲۹، ۱۲۶، ۱۴، ۸] ص.
:مصور، عکس؛
قطع: ۴۲ س‌م.
فارسی
آغاز:آغاز دیباچه: بسمله اگر چه از لوازم بندگی و لواحق شیوه پرستندگی همانست که سر نامه بسپاس و ستایش . . .
آغاز:آغاز متن: بنام خداوند جان و خرد / کزین برتر اندیشه برنگذرد . . .
انجام:. . . بپایان رسانیدم این داستان / بدانسان که بشنیدم از باستان.
تاریخ کتابت: ۱۳۰۸ ق.
چاپ دوم
نوع خط:
تزئینات متن:
نستعلیق
تصاویر:کتاب شاهنامه حاوی ۶۴ نقاشی و ۱۲۴ عکس و از این تعداد ۵۷ مجلس نقاشی سیاه و سفید مربوط به متن شاهنامه می باشد. ۷ نقاشی دیگر مربوط به تصویر زرتشت ( ص الف)، تصاویری از فردوسی (ص ب - ج )، رضاشاه پهلوی به همراه زرتشت و کوروش پادشاه ایران باستان به قلم گلبانو بهمردنوشیروان یزدانی به همراه تصاویر اهورا مزدا( ص ه)، روانشناد ملا فیروز بن ملا کاوس (ص و)، تصویری از نارکی زیارتگاه زرتشتیان در یزد و تصویر بهرام گور در طبق نقره که در ایران یافت شده است ( ص ز). تصاویر نیز شامل بزرگان ایرانی زرتشتی مقیم هند از جمله : وینشا جی جی بای یکی از نویسندگان و ادبای زرتشتی مقیم بمبئی در دوره رضاشاه، پشوتن جی دوسابایی مارکار یکی ازخیرین یزد ، بهمرد نوشیروان یزدانی ( ص و ، ک)، خانواده اردشیر خدابخش بهجت یکی از نویسندگان زرتشتی، خانواده خدایار فرامرز عصر آبادی، اردشیر باستانی، خانواده هرمزدیار فرامرز کرمانی و دیگر تصاویر ایرانیان زرتشتی ساکن بمبئی که برخی از ایشان اهل فضل و ادب و از نویسندگان و خیرین بودند در پایان کتاب آمده است. ( ص ۱ مکرر -۱۴ مکرر)
فهرست مطالب شاهنامه بر اساس چهار طبقه سلاطین عجم (ص ۱)،فرهنگ الفاظ نادره و اصطلاحات غریبه شاهنامه در آخر کتاب آورده شده است .(ص ۵۰ - ۶۱ مکرر).
حکیم ابوالقاسم حسن بن علی توسی معروف به فردوسی (حدود سال ۳۱۹ تا حدود ۳۹۷ هجری خورشیدی) در ناحیه توس خراسان به دنیا آمد و همانجا درگذشت و به خاک سپرده شد. او شاعر حماسه‌سرای ایرانی و گویندهٔ شاهنامهٔ فردوسی است که مشهورترین اثر حماسی فارسی است و طولانی‌ترین منظومه به زبان پارسی تا زمان خود بوده است. او را از بزرگ‌ترین شاعران فارسی‌گو دانسته‌اند. شاهنامه شرح احوال، پیروزیها، شکستها، ناکامیها و دلاوریهای ایرانیان از کهنترین دوران (نخستین پادشاه جهان کیومرث) تا سرنگونی دولت ساسانی به دست تازیان است و همچنین کشمکشهای خارجی ایرانیان با هندیان در شرق، تورانیان در شرق و شمال شرقی، رومیان در غرب و شمال غربی و تازیان در جنوب غربی است.علاوه بر سیر خطی تاریخی ماجرا، در شاهنامه داستان‌های مستقل پراکنده‌ای نیز وجود دارد که مستقیماً به سیر تاریخی مربوط نمی‌شوند. از آن جمله: داستان زال و رودابه، رستم و سهراب، بیژن و منیژه، بیژن و گرازان، کرم هفتواد و غیره . مأخذ اصلی فردوسی در به نظم کشیدن داستانها، شاهنامهٔ منثور ابومنصوری بود. فردوسی در شاهنامه از پنج راوی شفاهی نیز به نام‌های آزادسرو، شادان برزین، ماخ پیر خراسانی، بهرام و شاهوی یاد کرده که او را در بازگوکردن داستانها یاری رسانده‌اند. از آثار فردوسی تنها اثری که ثابت شده‌است متعلق به فردوسی است، متن خود شاهنامه است بجز بیت‌هایی که خود او به دقیقی نسبت داده‌است. آثار دیگری نیز به فردوسی نسبت داده شده‌است از جمله چند قطعه، رباعی، قصیده، و غزل که برخی محققان امروزی در این که شاعر آنها فردوسی باشد بسیار شک دارند . این نسخه از شاهنامه توسط اردشیر خاضع در بمبئی به چاپ رسیده است. اردشير خدارحم مرزبان بنشاهی متخلص به خاضع در سال ۱۲۸۰ شمسی در اله آباد رستاق يزد به دنيا آمد . در جوانی به بمبئی مسافرت نمود . بعد از مدتی به واسطه داشتن طبع شعر و دوست داشتن كتاب و علاقه به آثار شاعران و فرهنگ ايرانی، كتابفروشی خاضع را در سال ۱۹۳۱ میلادی در شهر بمبئی تاسيس نمود . به مدت ۵۶ سال در چاپ و نشر و پخش كتب فارسی در هندوستان اقدام نمود و نيز برای سالهای متمادی نمايندگی و پخش مطبوعات عمده ايران در هند را به عهده داشت . وی در سال ۱۳۶۶ شمسی درگذشت. از جمله آثار وی دیوان شعر و یزد گردنامه می باشد. وی در ابتدا و انتهای کتاب شاهنامه ، تصاویر و عکسهایی مربوط به فردوسی و حفریات تخت جمشید در زمان رضاشاه و برخی از بزرگان زرتشتی ایرانی الاصل مقیم بمبئی و ایران را چاپ نموده است( ص الف - ل، ۱ - ۱۴ مکرر). از دیگر مطالب مندرج در این کتاب ؛ دیباچه ای توسط مرتضی الحسینی میربرقانی در مورد چگونگی تصیحح و مقابله کتاب شاهنامه با هفده نسخه دیگر ، شرح احوال حکیم ابوالقاسم فردوسی و حکایاتی از شاهنامه (ص ۱ - ۱۳ )، هجونامه ای علیه سلطان محمود که به فردوسی نسبت داده شده و به روایت نظامی عروضی صد بیت بوده و شش بیت از آن باقی مانده در ابتدای شاهنامه است ( ص ۱۳ - ۱۴ )، مقدمه ایی کوتاه از اردشیر خاضع در وصف فردوسی و شاهنامه و چاپ این نسخه از شاهنامه به مناسبت یکهزار و هشتمین سال تولد فردوسی و پنجمین سال جنگ جهانی دوم، آمده است. ( ص ۱۵)، جلد اول از پ‍ادش‍اه‍ی کیومرث تا ک‍ی‍خ‍س‍رو ( ص ۲ مکرر - ۱۶۵)، جلد دوم از پ‍ادش‍اه‍ی ک‍ی‍ک‍اووس تا ل‍ه‍راس‍ب ( ص ۱۶۶ - ۲۸۴)، جلد سوم از پ‍ادش‍اه‍ی گ‍ش‍ت‍اس‍ب تا ق‍ب‍اد ( ص ۲۸۶ - ۴۲۹ )، جلد چهارم از پ‍ادش‍اه‍ی ان‍وش‍ی‍روان تا سقوط ساسانیان ( ص ۱ - ۱۲۶ مکرر)، ملحقات (ٌ ص ۱ - ۴۵ مکرر)، زندگینامه اردشیر خاضع و ابیاتی در وصف و به یاد فردوسی به قلم خود ایشان ( ص ۱ - ۵ مکرر) و در پایان نام دهشمندانیکه این کتاب را پیش از چاپ خریداری نموده اند ( ص ۵ - ۸ مکرر).
کتاب شاهنامه
شاهنامه فردوسی
شعر فارسی
Persian poetry
-- قرن ۴ق.
-- 10th century
a08
a08
فردوسی، ابوالقاسم، ۳۲۹ - ۴۱۶ ق. سرگذشتنامه
خاضع، اردشیر، ۱۲۸۰ - ۱۲۶۶ ش. سرگذشتنامه
فردوسی، ابوالقاسم، ۳۲۹ - ۴۱۶؟ق.
حسینی‌البرغانی، مرتضی، قرن ۱۴، کاتب و دیباچه نویس
ایران
دانشگاه تهران. کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد
20200831
A/۸۳۵
لیبلیبل
LF
126821
1
a
Y
