/ محمد بن حسین شیخ بهایی ؛ مصحح : محمود حسنی حسینی ؛ کاتب : محمدعلی بن معصومعلی ادیبالعلماء
[بیجا]
: احمد آقا مويد العلما و حاجی علی آقا
، ۱۳۱۶ق.
[بدون صفحه شمار]
: راده
؛ قطع: ۲۲ سم
فارسی
آغاز: بسمله، الحمدلله ربالعلمین و الصلوة علی خاتمالانبیاء و المرسلین محمد و اله الطاهرین صلوة دائمة الی یومالدین و بعد چون درینولا خاطر ملکوت ناظر نواب قدسی القاب عالمیان ماب کافل مصالح الامم مخدوم اصحاب السیف و القلم ... میرزا حاتم بیک ... بدان متوجه و ملتفت بود که در فن اسطرلاب که اشرف علوم ریاضیست خوض نموده...
انجام: ... اگر از ساختن عنکبوت زمانی بسیار گذشته باشد شناختن کواکب باین طریق خالی از صعوبتی نباشد و اگر زمان ساختن ان قریب باشد شناختن باین طریق در کمال سهولت و اسانی است و این رساله بر لفظ سهولت و اسانی سمت اختتام یافت
نوع خط:
نوع خط:
نسخ
فرنگی
اهدا به : وزیر حاتمبیگ اردوبادی
حواشی اوراق:محشی به حاشیه با نشان اختصار (شرح ، عبدالعلی برجندی ، برجندی ، ۱۲ ، ص) است.
مهر مصحح با سجع «لا اله الا الله الملک الحق المبین عبده الحسنی الحسینی محمود» در انتهای کتاب
فهرست مطالب در یک صفحه در ابتدای کتاب آمده است.
شیخ بهایی که از بزرگان ریاضی دوران صفوی است میگوید چون اشتیاق حاتمبیگ را در مطالعه اسطرلاب یافتم و کتب معمول را غیرکافی در این فن دیدم بر آن شدم تا کتابی که حاوی مباحث آن باشد فراهم آورم ، لذا این کتاب را در این فن تدوین کردم تا در مباحثه با حاتمبیگ کافی باشد و ثانیاً حاوی همه مقاصد این علم گردد. ابواب آن به ترتیب عبارتند از : ۱. بیان حد اسطرلاب ۲. معرفت ارتفاع ۳. معرفت طالع ۴. تعدیلات ۵. معرفت ارتفاع ۶. معرفت دایره درجه آفتاب ۷. معرفت ساعات مستوی ۸. معرفت غایت ارتفاع آفتاب ۱۱. معرفت میل آفتاب ۱۲. معرفت غایت ارتفاع کوکبی ۱۳. معرفت ظل اصابع و اقدام ۱۴. معرفت وقت ظهر ۱۵. معرفت انتها وقت فضیلت نماز ظهر ۱۶. انتهاء وقت فضیلت نماز عصر ۱۷. معرفت انتهاء وقت نافله ظهر ۱۸. معرفت طلوع فجر اول ۱۹. معرفت مقدار ساعات مستوی ۲۰. معرفت مقدار مسافتی که از پیمودن آن مانعی باشد ۲۱. معرفت ارتفاع مرتفعاتی که به مسقطالحجر آن توان رسید ۲۲. معرفت ارتفاع مرتفعاتی که به مسقطالحجر آن نتوان رسید ۲۳. معرفت ارتفاع دیوار قلعه که از وصول به مسقطالحجر آن نتوان رسید ۲۴. معرفت عمق چاه ۲۵. معرفت احداث قنوات ۲۶. معرفت جاری نمودن قنوات ۲۷. معرفت طالع سال مستقبل ۲۸. آنکه وقت تحویل سال عالم روز خواهد بود ۲۹. معرفت آنکه تحویل سال عالم بعد از چند ساعت روز یا شب واقع خواهد شد ۳۰. معرفت ارتفاع قطب فلکالبروج ۳۱. معرفت و طالع وقت در شهر که آن را در اسطرلاب صفحه نباشد ۳۲. معرفت فرض بلدیه ۳۳. معرفت عرض بلدیه ۳۴. معرفت طول بلدیه ۳۵. معرفت مطالع جزوی از فلک ۳۶. معرفت مطالع و معارف قوسی ۳۷. تسویه البیوت ۳۸. معرفت فصل سال ۳۹. معرفت تقویم آفتاب ۴۰. معرفت تقویم ۴۱. معرفت تقویمالنهار ۴۲. معرفت سمت از ارتفاع ۴۳. معرفت سمت از ارتفاع در اسطرلابی که دوایر سموات آن را در قسم تحتالارض کشیدهاند ۴۴. معرفت ارتفاع از سمت طریق ۴۵. معرفت سمت مشرق ۴۶. معرفت استخراج خط نصفالنهار ۴۷. استخراج خط نصفالنهار و خط مغرب باسطرلابی که مستمت نبوده باشد ۴۸. استخراج خط نصفالنهار و خط مشرق و مغرب به طریق دایره ۴۹. معرفت قسمت قبله ۵۰. معرفت تعیین قبله به طریق دیگر۵۱. معرفت مقدار مسافت ما بین دو شهر ۵۲. معرفت قوسالنهار و قوس اللیل ۵۳. معرفت ساعات مستوی لیل و نهار ۵۴. معرفت اجزاء ساعات معوج روز و شب ۵۵. معرفت طالع وقت به صفحه افاقی ۵۶. معرفت تسویةالبیوت به صفحه آفاقی ۵۷. معرفت ساعات بعمل جیب ۵۸. معرفت ظل سلّم ۵۹. معرفت آنکه کدام از کواکب در روز و کدام در شب غروب میکنند ۶۰. معرفت درجه طلوع و غروب ۶۱. معرفت بعد هر یک از کواکب مثبته ۶۲. معرفت آنکه هر یک از کواکب مثبت بر عنکبوت که بشب یا روز طلوع کند ۶۳. معرفت آنکه کواکب مثبت بر عنکبوت چه وقت بتقاطع اعلی مدار نصفالنهار میرسد ۶۴. معرفت آنکه هر دو درجه از درجات منطقهالبروج که بر یک مدار متحرکند ۶۵. امتحان حجره ۶. امتحان عضاده ۶۷. امتحان صفایح ۶۸. امتحان عنکبوت ۶۹. وصف و تعیین کواکب مشهوره ۷۰. شناختن کواکب مثبت بر عنکبوت
: [بی جا]
: [بی جا]
: [بی جا]
: [بی جا]
، ۱۳۱۶ق
، ۱۳۱۶ق.
، ۱۳۱۶ق
، ۱۳۱۶ق
شیخ بهائی
فاضل قوشچی
خواجه نصیرالدین طوسی
خواجه نصیرالدین طوسی
: خلاصه الحساب
: هیئت فارسی
: سی فصل
: کتاب الاسطرلاب
هفتاد باب
تحفه حاتمیه
رساله حاتمیه
هفتاد باب فی معرفة الاسطرلاب
رساله اسطرلاب
هفتاد باب در اسطرلاب
تحفةالحاتمی
تحفه حاتمی
التحفةالحاتمیة فی الاسطرلاب
رساله حاتمیه در معرفت اسطرلاب
اسطرلاب
Astrolabes
نجوم اسلامی
*Islamic astronomy
-- متون قديمي تا قرن ۱۴
-- Early work to 20th century
-- متون قدیمی تا قرن ۱۴
-- Early works to 20th century
a06
a06
a08
a08
شیخ بهائی
، محمدبن حسین
، ۹۵۳ -۱۰۳۱ق.
حسنی حسینی، محمود، قرن ۱۳ق. ، مصحح
ادیبالعلماء، محمدعلی بن معصومعلی، قرن ۱۳ق. ، کاتب