آغاز: بسمله الحمدلله رب العالمین ... و بعد یقول العبد العاصی زین العابدین الحسینی الشهیر بسیّد اقا الطّهرانی انّ هذا النظم المسمّی بنظم الحیواة مرتب علی مقامات ...
انجام: ... شکر لله که بتوفیق خداوند جلیل/ اندرین نظم شدی شامل این عبد ذلیلا
نوع خط:
نستعلیق
ثبت ۱۰۵۴۹۵: یادداشت از سعید نفیسی «عـ ۱۱۴۷ دواوین شعرای ایران » امضا سعید نفیسی (ص۱)
نویسنده سرودن آن را در ابتدا برای موعظه خود و سپس برای تنبیه و بیداری برادرش دانسته است. این سروده در چند مقام است. مقام اول: در ذکر عقاید خمسه فی الجمله مقام دوم: در ذکر شان انسان و جلالت و مدح او مقام سوم: در بیان اینکه انسان شان و جلالت دارد وقتی که با صفات انسانیت باشد مقام چهارم: آدمیت به داشتن اعتبارات دنیای نفسانی نیست. مقام پنجم: آدمیت به فهم و معرفت و طاعت خداوند سبحان است. مقام ششم: از فهم و معرفت چه مراد است. مقام هفتم: اخذ عقاید از مجتهد اصولی اثنی عشری باید کرد و نه از هر کس مقام هشتم: آدم شدن و فهم و معرفت و اطاعت حاصل نمی شود مگر بعد از داشتن اخلاق جمیله و ترک رذیله مقام نهم: در بیان اینکه انسان برای رفتن آخرت محتاج به زاد و راحله و ذخیره است مقام دهم: هر جزئی از اجزاء عالم واعظ است برای انسان که از غفلت در آید مقام یازدهم: طلب جنت و راحت آخرت بی اطاعت کردن در دنیا حماقت است مقام دوازدهم: نجات و راحت و عزت و دولت انسان در دنیا و آخرت به داشتن اخلاق جمیله و ترک اخلاق رذیله است مقام سیزدهم: مجمل تحصیل اخلاق آیات و روایات با فقیه اصولی اثنی عشری است. مقام چهاردهم: تحصیل اخلاق امری است سهل و آسان و نیست مشکل و محال چنانکه توهم کرده اند جهان مقام پانزدهم: محل هر حاجتی در خانه اهل بیت رسالت است خاتمه: در مذمت حکما و صوفیه و عرفا و ذمّ طالبان مشاقی و کیمیاگری که خود خاتمه شامل چند تذنیب است که یکایک این فرق را ذم کرده است.