: بسعی و اهتمام خان صاحب میرزا محمد ملک الکتاب؛ محمد جعفر صاحب تاجر شوشتری معروف به مولا همت ،
،۱۳۲۴ق.
: مطبع مظفری
۳۴۴ ص.
: مجدول؛ راده
؛ قطع: ۲۲ سم
فارسي
آغاز:بسمله، ای ز تو بند بر زبان نطق سخن سرای را / فکر تو باعث جنون عقل کره کشای را.....
انجام:... که کردد فراموش هر مطلبم / ز مستی نیاید سخن بر لبم ....صورت تاریخ انجامش توان بی پرده دید کز تامل پرده بردارد ز مرات الخیال .....
تاریخ تالیف : ۱۱۰۲ق.
نوع خط:
نستعلیق
ثبت ۷۵۵۴: فهرست کتاب به صورت دست نویس در ابتدای نسخه
ثبت ۸۳۸۸۴: مهر مستطیل شکل کتابخانه و قرائتخانه آدمیت ۱۳۴۰ در صفحه عنوان؛ ثبت ۷۵۵۴: مهر بیضوی با سجع «محمدهادی» (ص۱)؛ ثبت ۱۰۵۲۶۲: یادداشت تملک از مرحوم سعید نفیسی «عـــ ۱۸۹ تذکره از مستملکات سعید نفیسی کرمانی است» در صفحه عنوان؛ ثبت ۲۵۱۵۹۳: مهر مستطیل شکل چاپی کتابخانه فروغی در ابتدای کتاب؛ مهر دایره شکل چاپی کتابخانه دانشکده حقوق و علوم سیاسی و اقتصادی در ابتدا و انتهای کتاب
کتاب حاضر زندگی نامه۱۳۱ تن از سرایندگان زن و مرد است به ترتیب روزگارشان از رودکی تا همدمی که پانزده تن از آنان زن هستند و در میانه زندگینامه ها ۱۵ رساله مستقل در دانش گوناگون را جای داده است، در یک دیباچه و شش قسمت و یک خاتمه می باشد . دیباچه: در برتری نظم بر نثر ؛ قسمت : ۱- از رودکی تا خواجه صفی ، ۵۸ تن ؛ ۲- از جلال اسیر تا سحابی استرآبادی ، ۸ تن ؛ قسمت ۳- سرایندگان روزگار شاهجهان ( ۱۰۳۷- ۱۰۶۷ق.) از قدسی تا یوسف بیگ شایق ، ۲۷ تن ؛ قسمت ۴- از عاقد خان رازی تا احمد عبرت ، ۱۱ تن ؛ قسمت ۵- زندگی شیوخ از شیخ ناصر علی تا شیخ محمد امین وحشت ، ۱۱تن ؛ قسمت ۶- پانزده تن از زنان از مهری هروی تا همدمی ؛ خاتمه : در سرگذشت خودش . در ضمن مطالبی در بیان ابتداء شعر ، خط و اقسام آن ، حروف و الفاظ و اعراب ، علم عروض و قافیه ، علم نفس ، معنای تفسیر و تاویل و استعاذه ، موسیقی ، تعبیر خواب ، عشق و خمر ، علم طب و احوال اقالیم سبعه و عجائب عالم و علم اخلاق نیز آورده شده است .
ثبت ۳۲۵۲۲۹: از مجموعه کتب اهدائی خاندان حسین هوتن؛ ثبت ۸۳۸۸۴ و ۸۳۸۹۷: از مجموعه کتب اهدائی مرحوم علی اصغر حکمت