بررسی رابطه بین غلظت پایین سدیم خون با علائم بالینی اولیه در بیماران مبتلا به شیگلوزیس بستری در بخش اطفال بیمارستان شهید بهشتی کاشان طی سالهای ۱۳۷۸الی ۱۳۸۱
[پایاننامه]
/زهرا رضوانی
[بی جا]
دانشگاه علوم پزشکی کاشان
، ۱۳۸۱
۵۲ص.
چاپی
دکترای حرفهای
پزشکی
دانشگاه علوم پزشکی کاشان
هدف: تعیین رابطه بین میزان پایین سدیم خون با علائمبالینیاولیه در بیماران مبتلا به شیگلوزیس بستری در بخش اطفال بیمارستان شهیدبهشتیکاشان طی سالهای ۱۳۷۸الی ۱۳۸۱. سابقه:گاستروانتریت باکتریال شیگلایی، التهاب حاد ناشی از میکروب شیگلا است که سالانه ۱۴۰میلیون مورد بیماری و ۶۰۰هزار مورد مرگ در کودکان کمتر از ۵سال به علت شیگلا رخ میدهد. بیماری انتقالی انسان به انسان و انتقال فکال اورال دارد. بیماری معمولا علامتدار است و به صورت اسهال آبکی یا گاهی خونی همراه چرک و بلغم و درد و کرامپهای شکمی، استفراغ، اسهال آبکی یا اسهال خونی، بیاشتهایی، تب و تشنج و یافتههای نورولوژیک مثل لتارژی، سردرد، مننژیسموس و حالوسیناسیون تظاهر می کند. گاستروانتریت شیگلایی عوارض زیادی که از جمله آن توکسیک مگاکولون، همولیتیک اورمیک سندرم و هیپوگلایسمی است و اختلالات اب و الکترولیت در اسهالهای حاد معمولا بوجود می آید. تقریبا در ۷۰درصد بیماران دفع آب وسدیم متناسب است ولی در ۱۵درصد موارد به دهیدراتاسیون هیپوناترمیک می انجامد. اختلالات شیوع هیپوناترمی دراسهال شیگلایی در منابع مختلف متفاوت است ولی هیپوناترمی مشخصا می تواند اسهال شیگلایی را عارضه دار کند. اختلالات الکترولیتی در مراحل اولیه بیماری، علائم کلینیکی واضحی ایجاد نمی کند و ممکن است از دید پزشک مخفی بماند و بتدریج در مسیر درمان بیماری، این اختلال بصورت برق آسا منجر به عوارض شده و به سمت کاهش سطوح هوشیاری ،تشنج، نارسایی قلبی و حتی مرگ برود. با توجه به اهمیت مسئله و اینکه علائم هیپوناترمی بستگی به غلظت سدیم خون و سرعت کاهش سدیم دارد اختلالات هیپوناترمی باید با دقت فراوان و آزمایشات مکرر ارزیابی شود. در این بررسی رابطه بین علایم بالینی اولیه شیگلوز را با میزان سدیم خون بیماران سنجیده شد و مقایسه با آمارجهانی به اهمیت دقت در تنظیم اختلالات آب و الکترولیت در مراحل پرداخته شد. مواد وروشها: نوع مطالعه: این مطالعه به صورت تحلیلی، گذشتهنگر و از نوع موردشاهدی و بر اساس پروندههای موجود انجام شد. پرسشنامه: پرونده هر بیمار مبتلا به شیگلوزیس که حائز شرایط واحد اماری بودند (بیمارانی که در محدوده سنی ۲ماه تا ۱۵سال بودند، مبتلا به بیماری زمینه ای، ارثی و متابولیکی و سوءتغذیه نبودند، سابقه مثبت بیماری تب تشنج نداشتند) توسط پژوهشگر مورد مطالعه قرار گرفت و متناسب با وضعیت سدیم خون در گروههای مورد و شاهد قرار گرفتند و سپس کلیه متغیرهای مرتبط با موضوع، در پرسشنامه وارد شد۴۳نفر در گروه مورد و ۸۶نفردر گروهشاهد متناسب با گروه مورد قرار داده شدند. نتایج و بحث: در این مطالعه که ۵۰۰ پرونده بیماران مورد بررسی قرار گرفت، ۵۰ مورد هیپوناترمی داشتند. بنابراین شیوع هیپوناترمی در بین مبتلایان به شیگلوزیس ۱۰درصد بوده است. در گروه مورد ( گروه با سدیم پایین) ۲۰نفر مونث و ۲۳ نفر مذکر بودند(۴۶/۵درصد در مقابل ۵۳/۴درصد) بنابراین تفاوت معناداری در فراوانی شیگلوزیس با توجه به جنس در گروههای مورد وشاهد دیده نشد. بیشترین فراوانی در گروه سنی ۱-۵ (۵۸/۱درصد) بود و بعد از آن گروه سنی ۶-۱۰ (۲۷/۹درصد) بیشترین فراوانی را بهخود اختصاص دادهبود فراوانی شیگلوزیس در گروه سنی ۱-۱۲ماه و بزرگتر از ۱۱سال برابر بود. در این مطالعه رابطه ای بین علائم بالینی اولیه و سطح سدیم خون مشاهده نشد. بیشترین فراوانی علائم بالینی اولیه، علامت بالینی تب بود که در گروه شاهد ۸۸/۳درصد و در گروه مورد ۸۳/۷۵درصد بود. علائم بالینی بعدی به ترتیب اسهال آبکی، استفراغ، افزایش صداهای روده، دل درد، تندرنس شکمی، تنسموس، سردرد و تشنج بود. نادرترین علامت بالینی لرز بود. فراوانی علائم عصبی شامل کما، خواب آلودگی ، هذیان، هلوسیناسیون در گروه مورد ۱۶/۲درصد و در گروه شاهد ۹/۳بود. در هیچ یک از گروهها علائم و نشانه های کرامپ شکمی، توکسیسیته عمومی، دیستانسیون شکم و تندرنس رکتوم در لمس، مشاهده نشد. همچنین هیچ رابطه معنی داری بین جنس و ابتلاء به علائم بالینی و هیپوناترمی وجود نداشت. نتیجه: نتایج نهایی که از جداول استخراج میشود با توجه به اینکه در هیچ یک از آمارها تفاوت معنیداری بین علائمبالینی اولیه و توزیع سدیمسرم در گروههای مختلف سنی در دوجنس وجود نداشت، می توان نتیجهگرفت که هیپوناترمی در مراحل اولیه هیچ علامتبالینی مشخصی ایجاد نمیکند و ممکن است از دید پزشک مخفی بماند، لذا فرضیه پژوهش رد میشود.