بررسی سبک زندگی دانش آموزان (مطالعه موردی دانشآموزان مقطع متوسطه شهر کاشان در سال ۱۳۹۴)
[طرح تحقیقاتی]
/ محسن نیازی
؛ میلاد نوروزی،اسماء عسکری کویری، حسینعلی کرباسی
کاشان
: دانشگاه علوم پزشکی کاشان
، ۱۳۹۴.
الکترونیکی - لوح فشرده
سابقه و هدف :رفتارهای سلامت محور یا سبک زندگی سلامت محور مفاهیمی هستند که با بار معنایی مشابه در ادبیات سلامتی دهههای اخیر، مورد استفاده قرار گرفتهاند .با اهمیت یافتن مدلهای مبتنی بر عاملیت بیمار و جامعه در سلامت فردی و اجتماعی، مفاهیم مرتبط با رفتارهای سلامتی که به نوعی مؤید نقش فعال عامل انسانی در سلامت فردی میصباشند، جایگاه خاصی در ادبیات سلامتی پیدا کردهاند .در این زمینه گیدنز بیان میکند صدرک و باور رو به رشدی وجود دارد که فقط متخصصان پزشکی نیستند که صاحب دانش و معرفتی درباره سلامتی و بیماریاند .همه ما در وضعیتی هستیم که میصتوانیم رفاه و سعادت خویش را بر مبنای فهمی که از بدن خویش داریم و از طریق انتخابهایی که در جریان زندگی روزمره خود درباره رژیم غذایی، ورزش، الگوهای مصرف و سبک زندگیمان به عمل میآوریم، مورد تعبیر و تفسیر قرار دهیم و به آن شکل ببخشیم╗ .]۱[از طرفی، ضعف مدل پزشکی زیستی در حل و رفع علل بیماریهای مزمن جدید، تغییر در ماهیت و الگوی بیماریهای مدرن و همچنین پذیرش این مسئله که پزشکی نمیتواند پاسخی خودکار در مقابل همه تهدیدها نسبت به تندرستی فراهم آورد، سبب شده است تا متخصصان و سیاستصگذاران بهداشتی، توجه خود را بر عوامل رفتاری، نظیر رفتار سلامتی و سبک زندگی معطوف کنند .]۲[با توجه به اینص نکته که زمانی فرد به اجتناب از رفتارهای پرخطر و در نتیجه تلاش در راستای دستیابی به یک زندگی سالم اقدام مینماید که از نظر ذهنی آمادگی پذیرش این امر را داشته باشد .لازمهصی این امر در وهله اول شناخت و آگاهی از سبک زندگی سالم و سلامت محور و بالعکس شناخت نسبت به عوامل خطرآفرین برای سلامت میباشد .بر این مبنا، هدف از پژوهش حاضر بررسی وضعیت سبک زندگی سلامت محور در بین دانشصآموزان مقطع متوسطه در شهر کاشان در سال تحصیلی۹۵ -۹۴میصباشد .مواد و روشصها :در این تحقیق، روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است .جامعه آماری پژوهش دانشصآموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهر کاشان در سال تحصیلی۹۵- ۹۴بوده است که بر اساس آمار شامل ۱۲۰۰۰ دانش آموز میباشد .از این تعداد ۶۴۶۹ دختر و ۵۵۳۱ پسر هستند.در تحقیق حاضر از روش نمونهگیری تصادفی خوشهای چند مرحلهای استفاده شده است .به همین منظور مدارس متوسطه شهر کاشان بر اساس موقعیت جغرافیایی به پنج خوشه) شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز (تقسیم شدهاند .سپس از هر خوشه، ۴ آموزشگاه) دو آموزشگاه دخترانه و دو آموزشگاه پسرانه (به تصادف انتخاب شده است .سپس از هر یک از چهار پایهی اول، دوم، سوم و چهارم متوسطه به شکل تصادفی ۵ دانشآموز انتخاب شدهاند .حجم نمونه این تحقیق با استفاده از فرمول کوکران۳۷۲ ، نفر انتخاب شده است که برای بالا بردن اطمینان، نمونهها را تا ۴۰۰ نفر افزایش یافته است .نتیجه گیری :یافتهصهای پژوهش نشان میصدهد که ابعاد مختلف سبک زندگی سلامت محور) سلامت جسمانی، ورزش و تندرستی، کنترل وزن و تغذیه، پیشگیری از بیماریها، سلامت روانشناختی، سلامت معنوی، سلامت اجتماعی، اجتناب از داروها و مواد مخدر، پیشگیری از حوادث و سلامت محیطی (با سبک زندگی دانشصآموزان رابطه معناداری دارد .از میان تمامی ابعاد سبک زندگی سلامت محور، ابعاد پیشگیری از بیماریصها با سطح همبستگی۶۴۰/۰، سلامتاجتماعی با میزان همبستگی ۶۰۷/۰و وزن و تغذیه با سطح همبستگی۵۸۵/۰، بیشصترین میزان همبستگی را با سبک زندگی دانش-آموزان داشتهاند .ابعاد پیشگیری از بیماریصها، سلامت اجتماعی و رژیمصهای غذایی سلامت محور بیشصتر در سبک زندگی دانشآموزان مورد توجه قرار گرفته است .همچنین، یافتهصها نشان میصدهد که میزان گرایش به ابعاد سبک زندگی سلامت محور در میان دانشصآموزان مقطع متوسطه شهر کاشان، کمصتر از حد متوسط است .کلیدواژهصها:سبک زندگی، سبک زندگی سلامت محور، سلامت اجتماعی، شهر کاشان