طراحی الگوی گزارشگری مالی درون سازمانی دانشگاه علوم پزشکی کاشان
[طرح تحقیقاتی]
/ رضا نعناکار و محمد رسول زاده
کاشان
: دانشگاه عوم پزشکی کاشان
، ۱۳۸۹.
چاپی
سابقه و هدف : هر سیستم حسابداری سه عملکرد اطلاعاتی ، کنترلی و خدماتی دارد مهمترین عملکرد سیستم حسابداری با عملکرد مسلط آن اطلاعاتی است به این دلیل حسابداری اساسا" سیستم اطلاعاتی محسوب می شود اطلاعات مالی را به عنوان داده می پذیرد پردازش می کند و نهایتا" به شکل گزارش های مختصر و مفید ودر عین حال مرتبط ارائه می نماید این گزارش ها به صورت گزارش های درون سازمانی و برون سازمانی قابل تهیه می باشد.مدیریت یک فرآیند تصمیم گیری است و تصمیم گیری بدون دستیابی به اطلاعات صحیح مربوط و به هنگام کاری است پر مخاطره که در بسیاری از موارد پیامدهای آن از مرزهای سازمان فراتر می رود و چه بسا آثار سوء اقتصادی و اجتماعی در پی داشته باشد امروزه به جرات می توان گفت که هر تصمیم مدیریت ،آثار و نتایج مالی در پی دارد و به همین دلیل مدیریت برای هر تصمیم گیری به اطلاعات مالی نیازمند است .اداره موفق سازمانهای بزرگ امروزی بدون بهره گیری از ابزارهای اطلاعاتی از جمله گزارش ها و اطلاعات حاصل از سیستم اطلاعاتی حسابداری مدیریت عملا" ناممکن است بررسی ها نشان می دهد که تاکنون در هیچ یک از دانشگاههای علوم پزشکی اقدامات عملی جهت طراحی الگوی گزارش های مالی جهت استفاده مدیران صورت نپذیرفته است لذا با توجه به اختیارات تفویض شده طی ماده ۴۹ قانون برنامه چهارم توسعه جمهوری اسلامی ایران به دانشگاهها لزوم استفاده از این ظرفیت قانونی ضروری می باشد در این تحقیق در پی طراحی فرمت و قالب گزارش های مالی درون سازمانی در فواصل زمانی کوتاه و به صورت تفضیلی جهت استفاده مدیران و کارشناسان دانشگاه علوم پزشکی کاشان می باشیم. مواد و روش ها:پژوهش حاضر به روش توصیفی در کلیه واحدهای حسابداری ستاد مرکزی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کاشان در سال ۸۶ صورت پذیرفته و طی آن گزارش های تهیه شده در واحدهای حسابداری و همچنین سیستم حسابداری ،قوانین و مقررات موجود و منابع ورودی به دانشگاه و مصارف انجام شده با هدف طراحی گزارش های مالی درون سازمانی مورد بررسی قرار گرفته است یافته ها:یافته های تحقیق نشان می دهد که مبنا حساابداری مورد استفاده در سال ۸۶ در سیستم حسابداری دانشگاه نقدی تغدیل شده می باشد به استثناء گزارش های محدود و پراکنده ای که بعضا" توسط مدیریت های مالی و لودجه در ارتباط با درآمدهای وصولی و کسرهای بودجه ای تهیه می گردد گزارش های درون سازمانی منظمی جهت حسابهای مستقل ،منابع،و مصارف بخش های بهداشت و درمان و آموزش و پژوهش ،واحدهای سازمانی ،افزایش منابع مالی و درآمدها و اجزاء درآمدهای عمومی و اختصاصی تهیه نمی گردد. ۵۹ درصد اعتبارات دانشگاه در حساب مستقل اعتبارات هزینه ای و ۸۲درصد از منابع دانشگاه در بخش بهداشت و درمان هزینه می گردد و تنها ۶۵۰میلیون ریال از کل منابع مالی از محل مالی از محل کمک های مردمی تامین و صرفا" ۴ درصد از درآمدهای اختصاصی دانشگاه مربوط به درآمدهای غیر عملیاتی است بر مبنای سیستم عدم تمرکز اعتبارات دانشگاه بین واحدهای مختلف توزیع می گردد که تاکنون سطوح دسترسی میران و کارکنان به گزارشهای مالی تعریف نگردیده است و مقاطع زمانی تهیه گزارش نیز مشخص نشده است لذا در این پژوهش با توجه به عدم وجود گزارشات با اهمیت اقدام به طراحی تعداد ۱۵ گزارش مالی درون سازمان در ارتباط با منابع مالی دانشگاه شامل مانده های انتقالی از سال قبل ،اعتبارات هزینه ای ،اعتبارات تملک دارایی ها،درآمدهای اختصاصی ،اعتبارات دریافتی از محل ردیف های متمرکز و کمک مردمی شد و همچنین در ارتباط با مصارف دانشگاه اقدام به طراحی تعداد ۳۳ گزارش مالی مورد نیاز در زمینه حساب های مستقل هزینه ای ، تملک دارایی های ثابت ،درآمدهای اختصاصی و هزینه های انجام شده از محل ردیف های متمرکز و کمک های مردمی و مانده انتقالی به سال بعد گردید نتیجه گیری : با توجه به یافته های تحقیق می توان چنین استنباط نمود که: در اجرای ماده ۳۶ آئین نامه مالی و معاملاتی دانشگاه باید نسبت به تغییر مبنای حسابداری موجود به مبنای تعهدی اقدام نماید زیرا عدم تغییر مبتژنا باعث ایجاد محدودیت در گزارشگرهای مالی می گردد.تنها ۱۰درصد از کل اعتبارات دانشگاه صرف خرید تجهیزات پزشکی و ایجاد ساختمان ها و تاسیسات و دارایی هاثابت می گردد و مابقی صرف هزینه های جاری و روزمر می گردد.که در مقایسه با اعتبارات کل دانشگاههای علوم پزشکی وضعیت مناسبی نمی باشد تهیه گزارش های درون سازمانی و تجریه و تحلیل نسبت های آن به برون رفت از این وضعیت کمک می کند بیشترین منابع مالی دانشگاه به میزان ۸۲درصد در بخش بهداشت و درمان هزینه می گردد ولی به لحاظ اورژانسی بدون مشکلات بخش درمان و حساسیت های این بخش قسمتی از منابع دانشگاه از سایر بخش ها به این بخش منتقل گردید هاست که باعث ایجاد لطمه به بخش های آموزش و پژوهش و بهداشت می گردد گزارش های مالی درون سازمانی می تواند با ایجاد حساسیت در مدیران باعث جلوگیری از این امر گردد و طراحی الگوهای گزارش های درون سازمانی می تواند به تولید این گزارش ها در انشگاه کمک نماید.عدم تهیه گزارش های درون سازمانی باعث عدم استفاده از فرصت های مختلف نظیر جذب کمک های خیرین گردیده پایین بودن درآمدهای غیر عملیاتی بیانگر آن است که از ظرفیت های قانونی نظیر اصلی ۴۴ قانون اساسی و ماده ۸۸ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت در دانشگاه در راستای کاهش تصدی گری و واگذاری و افزایش درآمدها استفاده مطلوب نشده است و گزارشهای لازم جهت اطلاع مدیران و کارکنان تهیه نشده است جهت استفاده مدیران و کارکنان از گزارش های مالی ،سطوح استرسی آنان تعریف و مقاطع زمانی تهیه گزارش هاجهت هر گزارش مشخص شده است. کلید واژه ها: طراحی الگوی گزارشگری ، الگوی گزارشگر مالی ، گزارشگری مالی درون سازمانی