بررسی عوامل انگلی و قارچی سوسری ها در بیمارستانهای کاشان در سال ۱۳۸۱
[طرح تحقیقاتی]
/ عباس درودگر، محسن اربابی و محمدعلی اسدی
؛ مشاورطرح: معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزکی کاشان
کاشان
: معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی
، ۱۳۸۱.
۸۹ص.
:، جدول، نمودار
چاپی
زمینه و هدف: وجود سوسری ها در اماکن مسکونی ، بیمارستانها و سایر محل ها بسیار نامطلوب می باشد. بعلت عادات غیر بهداشتی جزء عوامل کمک کننده به انتقال بیماریهای مختلف در نظر گرفته شده اند. وجود و وفور آنها در محیط حساس بیمارستانها به مراتب خطرناک بوده و با سلامت جامعه ارتباط دارد . زیرا بیمارستانها که کانون اصلی عفونت هستند، محل مناسبی می باشند تا سوسریهای بتوانند بطور مکانیکی عوامل عفونی را که در این مراکز شایع می باشند را انتقال و انتشار داده و سلامت محیط ، مردم و جامعه را به خطر اندازند. عوامل عفونی در قسمت های مختلف داخلی و خارجی بدن سوسری قرار گرفته و می توانند چند روزی زنده بمانند و سوسری ها می توانند حامل و توزیع کننده ی این عوامل به انسان باشند. باتوجه به نقش مهم سوسری ها در انتقال مکانیکی عوامل بیماریزا ، بررسی حاضر به منظور تعیین عوامل انگلی و قارچی سوسری ها در بیمارستان ها یانجام گرفت. مواد و روشها: سوسری ها به دو روش جمع آوری با دست و تله از بیمارستان های شهید بهشتی ، نقوی و زایشگاه شبیه خوانی جمع آوری شدند. نمونه های جمع آوری شده در شرایط استریل و در اسرع وقت به آزمایشگاه انتقال یافتند. در ازمایشگاه ، پس از تشخیص سوسری ابتدا سطح خارجی بدن هر کدام از سوسریها با ۵ سی سی سرم فیزیولوژی استریل کاملا" شستشو می شد(نمونه سطح خارجی بدن) سپس سوسری ها به مدت ۲ دقیقه با الکل اتیلیک ۷۰ درصد جهت از بین بردن آلودگی های سطح خارجی بدن شستشو داده می شدند آن گاه برای از بین بردن اثرات الکل به مدت ۲-۳ دقیقه در سرم فیزیولوژی استریل قرار می گرفتند. پس از آن دستگاه گوارش سوسری های مورد آزمایش در شرایط استریل خارج می گردید و از آن سوسپانسیون یکنواختی در سرم فیزیولوژی استریل جداگانه ای تهیه می گردید. ( نمونه سطح داخلی) به این ترتیب ۱۵۸ سوسری صید شده از مراکز درمانی کاشان برای ازمایشات انگل شناسی و قارچ شناسی آماده می گردید. به منظور مطالعات انگل شناسی ابتدا مقداری از نمونه های سطح خارجی و داخلی بدن سوسری ها به طور مستقیم با محلول لوگل و سرم فیزیولوژی جهت شناسایی فرم فعال تک یاخته ها و همچنین کوکسیدیاها مورد مطالعه میکروسکوپی قرار گرفت. به منظور شناسایی کلیه عوامل انگلی اعم از تک یاخته و تخم کرم ها با استفاده از روش روسوبی فرمالین اتر نمونه ها انجام شد . جهت انجام مطالعات قارچ شناسی ، سوسپانسیون تهیه شده از هر سوسری را با چند قطره آب مقطر مخلوط کرده سانتریفوژ نموده و از رسوب موجود در محیط های مختلف کشت قارچ (S,BHIA,SCC) با روش نشاکاری و خطی کشت داده می شد. پس از ظاهر شدن کلنی ، ( قارچ های ساپروفیت پس از ۳-۵ روز و کلنی مخمرها ۲۴-۷۲ ساعت و کلنی درماتوفیت ها و قارچ های پاتوژن پس از ۱-۴ هفته ) از کلنی های فوق تیزمان تهیه کرده و تعیین جنس و گونه گردیدند. همچنین مقداری از کلنی را با روش اسلاید کالجر کشت داده تا دستگاه اسپورزایی قارچ بدون تخریب و دست نخورده نیز تعیین گونه شود. اطلاعات بدست آمده در فرمهای مخصوص ثبت شد. یافته ها: از سه مرکز عمده درمانی کاشان ( بیمارستانهای شهید بهشتی ، نقوی ، و زایشگاه شبیه خوانی) در مجموع ۱۵۸ سوسری آمریکایی و آلمانی صید شد. در این بررسی ۸۵ سوسری آمریکایی (۵۳/۸ درصد) و ۷۳ سوسری آلمانی (۴۶/۲ درصد) مورد مطالعه قرار گرفتند. ۵۸ سوسری (۳۶/۷ درصد) آلودگی انگلی داشتند. شیوع انگل های روده ای انسان در سوسوی های آمریکایی ۲۱/۵ درصد و در سوسری های آلمانی ۱۵/۲ درصد بر آورد گردید. سوسری های بیمارستان نقوی با آلودگی ۴۳/۹ درصد نسبت به سایر بیمارستانها از آلودگی بیشتری برخوردار بودند. بلاستوسیستیس هومینیس با ۳۲/۳ درصد بیشترین و آسکاریس لومبریکوئیدس با ۳/۲ درصد کمترین شیوع را در بین انگل های مورد مطالعه داشت. در بین انگل های بیماری زا ، انتروبیوس ورمیکولاریس با ۹/۷ درصد و ژیاردیا لامبلیا با ۸ درصد شایع ترین انگل شناسایی شد. از ۱۵۸ سوسری بیمارستانی مورد مطالعه ۱۰۱ سوسری (۶۳/۹ درصد) الودگی قارچی داشتند. در مجموع ۲۵۶ کلنی قارچ مورد بررسی قرار گرفت که از این تعداد ، ۱۲۸ کلنی (۵۰ درصد) قارچ های ساپروفیت و ۵۱ کلنی (۱۹/۹ درصد) مخمر و تعداد ۶۶ کلنی (۵۲/۸ درصد) کاندیدا و ۲ کلنی (۰/۸ درصد) کاندیدا آلبیکس و ۹ کلنی (۳/۵ درصد) میسیلیوم مشاهده گردید. شیوع عوامل قارچی در سوسری های آمریکایی ۴۱/۱ درصد و در سوسری های آلمانی ۲۲/۸ درصد بر آورد گردید. سوسری های بیمارستان نقوی ( به میزان ۸۰/۷ درصد) نسبت به سوسری سایر بیمارستانها از آلودگی بیشتری برخوردار بودند. یافته های تحقیق نشان داد آسپرژیلوس با ۲۷/۴ درصد بیشترین و اپیکوکوم و کورولاریا با ۰/۸ درصد کمترین را در بین قارچ های مورد مطالعه داشتند. دو مورد کاندیدا آلبیکنس از سوسوی های آمریکایی زایشگاه شبیه خونی جدا گردید. نتیجه گیری: نتایج این بررسی گویای این واقعیت است که سوسری ها در محیط های بیمارستانی می توانند به عنوان ناقلین بالقوه قارچ ها و عوامل انگلی حائز اهمیت بسیار باشند. لذا به منظور پیشگیری از انتقال عفونت های بیمارستانی کنترل صحیح این حشرات را در مراکز درمانی پیشنهاد می نماید