بررسی وضعیت نسخه نویسی پزشکان عمومی شهرستان کاشان وآران وبیدگل سال ۱۳۸۱
[طرح تحقیقاتی]
/ جواد وردی ،ابراهیم کوچکی و شیوا شریف
؛ مشاور طرح :معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی
کاشان
: معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی
، ۱۳۸۲.
ن،۶۰،۱۴ص.
:جدول ، نمودار
فارسی
چاپی
زمینه و هدف: مصرف دارو طی دهه گذشته به صورت بی رویه در کشور افزایش یافته است و معضلات دارویی اعم از کمبود یا نبود همیشگی پاره ای اقلام دارویی، مشکلاتی را بوجود آورده است و یکی از عوامل روند فزاینده مصرف دارو در کشور نسخه شدن غیر اصولی داروها با تجویز غیر منطقی دارو توسط پزشکان عمومی یا متخصص می باشد . بنابراین شناخت این عوامل و روابط متقابل آنها با یکدیگر به همراه پیشنهادات نافع ، اقدام موثری در جهت ارائه خدمات درمانی خواهد بود. این مطالعه به بررسی وضعیت نسخه نویسی پزشکان عمومی شهرستان کاشان و آران و بیدگل از جهت الگوی تجویز دارو و تعیین تاثیر سوء ناشی از آن می پردازد . مواد و روشها: تعداد ۷۷۰۰ نسخه مربوط به ۷۷ پزشک عمومی مشغول به کار در شهرستان کاشان و آران و بیدگل از طرف چک لیست و از نطر تعداد اقلام دارویی ، استفاده از نام تجارتی و ژنریک ، خوانا و ناخوانا بودن دستورات دارویی و درصد تجویز آنتی بیوتیک ها ، ویتامین ها ، هورمونها ، ضد التهاب های غیر استروئیدی کورتیکوستروئیدها و آرامبخش ها و خواب آورها در نسخ مورد بررسی قرار گرفت و با استانداردهای موجود مقایسه گردید ۰/۰۵>p معنی داری در نظر گرفته شد. نتایج: در این مطالعه میانگین تعداد اقلام دارویی ۳/۳۸ قلم دارو، استفاده از نام ژنریک ۹۰/۴۴ درصد، تجارتی ۴/۴۳ درصد، خوانا و نا خوانا بودن دستورات دارویی به ترتیب ۹۱/۳۷ درصد و ۰۹/ ۵ درصد بود. ۴۳/۲۳ درصد نسخ حاوی داروهای آنتی بیوتیک، ۲۰/۱۷۶ درصد ضد التهاب های غیر استروئیدی ، ۱۹/۸۰۴ درصد کورتیکوستروئیدها (گلوکوکورتیکوستروئیدها ۸۶/۲۲ درصد ، میزالوکورتیکوستروئیدها ۱۳/۷۷ درصد ) ، ۱۱/۶ درصد ویتامین ها ، محلولهای تزریقی ۱۰/۴۲۸ درصد، ۱۵ درصد استامینوفن کدئین و ۱۱ درصد استامینوفن، اقلام دارویی خوراکی ۶۵/۷ درصد و اقلام دارویی تزریقی ۲۲/۰۹ درصد بودند. در ارزیابی های کمی نسبت به شاخص های وزارت بهداشت ، درمان و آمورش پزشکی ، فاکتور زیاد مربوط به درصد تجویز آنتی بیوتیک ها ، قابل قبول مربوط به درصد تجویز ضد التهاب های غیر استروئیدی ، منطقی مربوط به درصد تجویز ویتامین ها ، خیلی زیاد مربوط به درصد تجویز کورتیکوستروئیدها، خیلی زیاد مربوط به درصد تجویز محلولهای تزریقی و زیاد مربوط به درصد تجویز تعداد اقلام دارویی بود. ۱۰ قلم داروی پر مصرف در نسخ پزشکان عمومی به ترتیب شامل: قرص سرماخوردگی بزرگسالان ، قرص استامینوفن کدئین ، کپسول آموکسی سیلین ۵۰۰ میلی گرم ، شربت دیفن هیدارمین کمپاند، آمپول دگزامتازون ، دی سدیم فسفات، قرص استامینوفن ۳۲۵ میلی گرمی ، قرص اپبوبروفن ۴۰۰ میلی گرمی ، ویال پنی سیلین ۶-۳-۳ ، ویال پنی سیلین G بنزاتین ۱۲۰۰۰۰۰ واحد و الگزیر دیفن هیدرامین . بحث و نتیجه گیری : تجویز و مصرف منطقی دارو، یکی از مهمترین اصول نسخه نویسی است و از میان گروههای دارویی ، آنتی بیوتیک ها، ضد التهابهای غیر استروئیدی و کورتیکوستروئیدها بالاترین درصد تجویز را شامل می شدند . در مقایسه با شاخص های وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی کورتیکوستروئیدها و محلولهای تزریقی فاکتور خیلی زیاد و آنتی بیوتیک ها فاکتور زیاد را به خود اختصاص دادند که نشان دهنده تجویز بی رویه و غیر منطقی این نوع کروههای دارویی در نسخ پزشکان عمومی شهرستان کاشان و آران بیدگل می باشد، همچنین در مقایسه با شهرهای دیگر نسبتا از وضعیت مطلوب تری بوخوردار می باشند. در مجموع وضعیت عملکردی پزشکان عمومی در منطقه کاشان و آران و بیدگل نسبتا قابل قبول می باشد