بررسی میزان مواد قابل بازیافت در زباله های شهر کاشان در سالهای ۱۳۷۸-۷۹
[طرح تحقیقاتی]
/ عباس درودگر ، غلامرضا مصطفایی و احمد نجارزاده
؛ معاونت پژوهشی - دانشگاه علوم پزشکی کاشان
کاشان
، ۱۳۷۸.
۵۸ص.
: جدول ،نمودار . ۱ن
چاپی
زمینه و هدف: با توجه به رشد روز افزون جمعیت و افزایش صنایع ، استفاده از مواد نیز به سرعت افزایش می یابد. مقادیر هنگفت زایدات از قبیل کاغذ ، شیشه ، فلزات ، پلاستیک و غیره نمایانگر از دست رفتن منابع طبیعی و میزان انرژی است که صرف تهیه آنها شده است . از طرف دیگر حفظ محیط زیست و لزوم تامین سلامت و امنیت زیستی جامعه از وظایف اجتماعی ، فرهنگی و اخلاقی همه ساکنین کره زمین محسوب می شود . یکی از اقدامات اساسی در این زمینه شناخت و تعیین میزان مواد قابل بازیافت زباله هر منطقه و تفکیک و بازیافت این مواد از زباله های خانگی و شهری است و در تحقیق حاضر در سالهای ۱۳۷۸-۱۳۷۹ بررسی مواد جامد قابل بازیافت درزباله های شهر کاشان پرداختیم. مواد وروشها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی ( Descripticve studuy) است که به منظور تعیین وضعیت مواد قابل بازیافت در زباله های شهر کاشان را به هفت منطقه تقسیم کرده و هر ماه از زباله های مختلف مناطق شهر یک نمونه برداشت خواهد شد . بطور تصادفی از هرمنطقه یک ماشین زباله را انتخاب کرده و بعد از تخلیه در محل از قبل تعیین شده اقدام به برداشت نمونه از قسمتهای مختلف ماشین زباله تخلیه شده گردید. به منظور تعینن چگالی زباله از استوانه ای بدون سر و ته و به حجم دقیقا" یک متر مکعب استفاده گردید . از زباله تخلیه شده ماشین مورد نظر و از قسمتهای مختلف آن زباله را برداشته و ظرف مربوطه را پر می کردیم بعد از نمونه برداری ، اجزاء مختلف این نمونه از قبیل پلاستیک ، مقوا و کاغذ ، فلزات و غیره را جدا کرده و هر کدام با ترازوی تهیه شده دقیقا وزن می شد. به منظور تعیین میزان زباله تولیدی شهر کاشان و سرانه آن ، در روز مورد نظر ، کلیه ماشین های زباله را قبل از دفن توسط باسکول های چند تنی در یکی از مراکز از قبل تعیین شده وزن می گردید. یافته ها: به مدت یکسال کار توزین و بررسی مواد بازیافت زباله های شهر کاشان انجام شد . جمعا" ۲۹۸۶۴۶۳۸ کیلوگرم زباله از مناطق مختلف شهر کاشان جمع آوری و توزین گردید . بیشترین زباله تولیدی در فصل بهار و به میزان ۸۵۷۳۲۵۸ کیلوگرم (۲۸/۷ درصد) و کمترین میزان زباله در فصل تابستان و به میزان ۶۶۴۲۲۳۴ کیلوگرم (۲۲/۲ درصد) وجود داشت. در فصل بهار متوسط میانگین روزانه زباله ۹۵۲۵۸ کیلوگرم و در فصل تابستان ۷۳۸۰۳ کیلوگرم توزین شده است . میزان زباله تولیدی شهر کاشان بطور متوسط روزانه ۸۲۹۵۷ کیلوگرم تعیین گردید که در صورت مقایسه با جمعیت شهر کاشان نرخ متوسط زباله در این شهر تقریبا ۰/۴۱۲ کیلوگرم در روز به ازای هر نفر دست می آید. بیشترین میزان متوسط روزانه و سرانه زباله در اردیبهشت ماه و برابر ۱۱۴۷۹۶ و ۰/۵۷۰ کیلوگرم و کمترین میزان آن در آذر ماه و به میزان ۶۲۵۶۹ کیلوگرم و ۰/۳۱۱ کیلوگرم محاسبه شده است. متوسط میزان چگالی زباله شهری ۲۶۴ کیلوگرم بر متر مکعب تعیین گردید. بیشترین میزان چگاله زباله شهری در فصل پاییز و به میزان ۲۸۰/۹ کیلوگرم بر متر مکعب و کمترین میزان آن در فصل بهار و برابر۲۳۸/۳ کیلوگرم بر متر مکعب محاسبه شد. بیشترین میزان چگالی زباله شهری در بهمن ماه و برابر ۲۸۶/۵ کیلوگرم بر متر مکعب و کمترین میزان آن در فروردین ماه و برابر ۲۱۹/۷ کیلوگرم بر متر مکعب بدست آمد. بیشترین میزان چگالی زباله در منطقه ۵ ( شامل خیابانهای فاضل نراقی ، بخارایی و قلعه جلالی به طرف لتحر ) و کمترین آن در منطقه ۱( شامل خیابانهای ۲۲ بهمن تا خیابان سپاه و ورزشگاه تختی و سپاه پاسداران ، مطهری و مدخل شهر ، بلوار قطب راوندی ، شهرک انقلاب به طرف راوند ، راوند ، طاهرآباد و خزاق ) وجود داشت. مطالعه فیزیکی زباله شهر کاشان نشان داد که ۰۵/ ۵ درصد وزنی زباله های شهری قابل بازیافت هستند . مواد پلاستیکی ۱/۵۱ درصد وزنی زباله را تشکیل داده ، کاغذ و مقوا ۱/۴۸ درصد ، شیشه ۰/۵۴ درصد و فلزات ۱/۵۲ وزنی زباله را تشکیل می دهد . مواد جامد قابل بازیافت در فصل زمستان با ۵/۰۹ درصد وزنی بیشتر از سایر فصول بوده است. بیشترین میزان پلاستیک و کاغذ و مقوای قابل بازیافت در فصل زمستان و بیشترین میزان شیشه قابل بازیافت در فصل پاییز و بیشترین میزان فلزات قابل بازیافت در فصل بهار بوده است. نتیجه گیری: با توجه به حجم ضایعات تولید شده و ارزش اقتصادی آنها و نیز با توجه به نقش مهمی که در آلودگی محیط ریست دارند ، بازیافت دارای هر گونه ارزش سرمایه گذاری است و بازیافت مواد جامد زباله با ایجاد سود کلی بیشتر برای جامعه بشری همراه بوده و مانع از اتلاف منابع طبیعی و انرژی می گردد