تکميل الصناعة (منتخب) = قافيه = منتخب قواطع تکميل الصناعة= علم قوافي = فن قوافي = رسالة في علم القافية
[نسخه خطی فارسی]
بی کا
قرن 13ق.
38ص. (105-142)(14 سطر)
۱۲*۱۸/۵
آغاز: بسمله. سپاس بيقياس صانعي را که تاسيس بدايع مصنوعات و نظم سلسله موجودات بيدخيلي و شريکي نموده و بنور معرفت... اما بعد اين رسالهايست در علم قوافي بعرف شعراي عجم منتخب از مقطع کتاب تکميل الصناعة که آن کتاب را اين فقير حقير عطاءالله بن محمود الحسيني...
انجام: و بعضي را نبود بسبب آنکه بعضي بانفراد لفظي باشد و بعضي جزوي باشد...
رسالهاي مختصر در علم قافيه که از "تکميل الصناعة" تاليف خود برگزيده و با تغييرات و افزودن مقدمه و موخره و در نه حرف تنظيم نموده: 1. تعريف قافيه. 2. تعداد حروف قافيه و بيان حروف روي. 3. بيان حروفي که بعد از دويست. 4. بيان حرکات قافيه. 5. بيان انواع روي و اوصاف اين انواع و القاب قافيه به اعتبار اوصاف. 6. بيان انواع قافيه به اعتبار تقطيع. 7. بيان عيوب ملقبه قافيه. 8. بيان عيوب غير مقلبه قافيه. 9. تحقيق حاجب و رديف. وي نخست کتاب "بدايع الصنايع" را در عروض و بديع به نام امير عليشير نوايي نوشت و در آن از "تکميل الصناعة" خود که قصد داشت پس از "بدايع الصنايع" تاليف نمايد ياد نمود. پس از اينکه "تکميل الصناعة" را تاليف کرد آن را بار ديگر منتخب ساخت و در مقدمه آن از اميرعلي و منتخب خود ياد کرد. تاريخ تاليف آن غره رمضان 892ق. است. (الذريعة 17/13-14، 15/259، 4/19؛ ملک 5/367؛ آستان قدس 17/329؛ مجلس 19/85؛ فنخا 9/136)