آغاز: بسمله. قال سيدنا و شيخنا... جمالالدين يوسف ابن احمد بن عبدالله بن هشام الانصاري تعمده برحمته... اما بعد حمدالله تعالي علي افضاله و الصلوة و السلام علي سيدنا محمد و آله فان اولي ما تقرحه القرايح و اعلي ما ...
انجام: من اساء الي و جميع المسلمين انه حليم کريم روف رحيم اللهم اصلح ... و من قراء هذا الکتاب او سمع قراءته ممن رضي الله عنه و ادخله الجنة بغير حساب مع الذين انعم الله عليهم من النبيين و الصديقين و الشهداء و الصالحين... برحمتک يا ارحم الراحمين.
مولف در مقدمه تاريخ تاليف اين کتاب را به سال 756ق. در مکه معظمه پس از تاليف کتاب "الاعراب عن قواعد الاعراب" در همين موضوع و همين شهر به سال 749ق. معرفي کرده است. ساختار اين کتاب همچون کتب نحويه متقدمين و متاخرين نيست و مولف آن را به هشت باب تقسيم نموده و مطالب آن را با شواهدي از آيات، اخبار و اشعار فصحا و بلغا توام نموده است. بر اين کتاب شروح و حواشي فراواني نگاشته شده است. (التراث العربي 5/165؛ مجلس 4/355، 25/164؛ کشف الظنون 12/1751)
نوع خط: نسخ
جلد: تيماج مشکي، جدول¬دار
تملک محمدرضا با مهر بيضوي با سجع "محمدرضا" و فهرست کتاب در آغاز رساله؛ عناوين و نشانيها شنگرف؛ عبارات و کلمات مشکل در حاشيه و ميان سطور شرح و توضيح و ترجمه شده است؛ در حاشيه تصحيح شده است؛ برخي صفحات رطوبت رسيده است؛ حواشي با امضاي "صح"، "السيد"، "شرح"، "شواهد"؛ برگ آخر وصالي شده است.