تحرير الکرة المتحرکة = تحرير اکر اوطولوقس = الاکر المتحرکة
[نسخه خطی فارسی]
عبدالکريم شريف شيرازي
1304ق.
8ص. (76-83)(17 سطر)
17×22
آغاز: بسمله. کتاب الکرة المتحرکة لاوطولوقس اصلحه ثابت بن قراة الحراني و مقالة واحدة و اثني عشر شکلاً صدر النقطة التي بتحرک حرکة معتدلة هي التي يسر في ازمنة متساوية قسيا متساوية...
انجام: فهو من المحور و لان رح خرج من مرکز الکرة الي مرکز دايرة ب ه ء فهو عمود علي سطح دايرة ب ه ء و کان السطح ما يلا هف فر مرکز الکرة لا غير فاذن کل واحد من دائرتي ا ج ب ه د عظيمة و ذلک ما اردناه.
مسئله کره متحرکه بحثي است در مثلثات کروي و حرکت جسم روي مسير کروي . اين قسمت از هندسه که به هندسه فضايي مرتبط است از دير باز مورد توجه دانشوران بوده و اوطولوقس با طرح آن مباحث دقيق هندسه و مکانيک را طرح کرده است. ثابت بن قره آن را به عربي برگردانده و خواجه نصيرالدين به اصلاح پاره اي از مباحث آن تحرير ، مجدد به آن مطالبي افزوده است. اين رساله در 1 مقاله و 12 شکل در جمعه 7 جمادي الاول خنا يعني 651ق. تاليف و در 1304ق. چاپ شده است. (الذريعة 3/382؛ مرعشي 4/313؛ مجلس 10/2040؛ آستان قدس 18/155)
نوع خط: نسخ
جلد: گالينگور سرخ مقوايي، جديد
عناوين مشکي؛ در حاشيه تصحيح شده است؛ حواشي با امضاي "صح".