عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
۸۴
عربی
الاستبصار فيما اختلف من الاخبار
[نسخه خطی فارسی]
مشهد، حسين بن عبدخضير بن صالح غرزيي
يکشنبه پانزدهم محرم 1045ق.
۸۹۶ص. (۲۱ سطر)
۱۹/۵*۲۵/۵
فهرست استادي: ۳۶۲
نسخ ديگر: ۱۲۳
آغاز: بسمله. الحمدلله ولي الحمد و مستحقه، و الصلوة علي خيرته من خلقه محمد و آله الطاهرين من عترته وسلم تسليما. اما بعد فاني رأيت جماعة من أصحابنا لما نظروا في کتابنا الکبير الموسوم بتهذيب الاحکام....
انجام: ابواب الکتاب تسع مايه و خمسة عشر بابا تشتمل علي خمسة آلاف و خمسمائة و احد عشر حديثا حصرتها لئلا يقع فيها زيادة و نقصان و الله الموفق للصواب.
اين کتاب چهارمين کتاب از کتب اربعه و مجموعه‌اي روايي از ابوجعفر محمد بن حسن طوسي معروف به شيخ الطائفه است. اين کتاب مشتمل بر احاديث فقهي است و مختصرتر از تهذيب الاحکام است. ترتيب ابواب الاستبصار بدين صورت است که دو جزء نخست آن (بخش اول و دوم) به مباحث عبادات (به جز جهاد) و جزء اخير (بخش سوم) به ديگر ابواب فقهي مانند عقود، ايقاعات، احکام تا حدود و ديات اختصاص داده شده است. برپايه آماري که مؤلف خود از احاديث ياد شده در الاستبصار به دست داده، شمار آنها ۵۵۱۱ است. شيخ طوسي در دو جزء نخست تقريباً اين احاديث را با اسانيد آنها ثبت و ضبط کرده است اما در جزء اخير، اسانيد به اختصار آمده، و به سبک کتاب تهذيب الاحکام و بيش‌تر به سبک ابن بابويه در کتاب من لايحضره الفقيه، اسناد روايات به اصول روايي در پايان اثر آمده است. اين کتاب اولين کتابي مي‌باشد که براي جمع بين روايات مخالف نگاشته شده است. کتاب استبصار، علاوه بر اعتبار بالا، از جامعيت خوبي نيز برخوردار است، به حدي که ابن طاووس مي‌گويد: اگر درباره مسئله‌اي روايت مخالف باشد، حتماً در کتاب استبصار نيز بايد به آن اشاره شده باشد. در آغاز هر باب، نخست به روايات معتبر يا مورد قبول اشاره شده و پس از آن روايات ديگر مطرح شده‌اند. کتاب شامل همه ابواب فقهي نيست و فقط به ابوابي اشاره مي‌کند که در آن روايات مخالفي وارد شده باشد، ولي ترتيب ابواب به ترتيب ابواب کتاب‌هاي فقهي است، يعني از کتاب طهارت شروع شده و به کتاب ديات پايان مي‌پذيرد. اين کتاب از معتبرترين مجموعه‌هاي روايي شيعه به شمار مي‌آيد و هر فقيه و مجتهدي هنگام استنباط احکام شرعي بايد به روايات اين کتاب توجه داشته باشد. کتاب استبصار يکي از کتب اربعه و در رديف کتاب کافي شيخ کليني و کتاب من لايحضره الفقيه شيخ صدوق و تهذيب الاحکام، کتاب ديگر شيخ طوسي، است و شيخ اين کتاب را بعد از کتاب تهذيب الاحکام نگاشته است. با توجه به اهميت و ارزش کتاب استبصار نام آن پيوسته در فهرست کتاب‌ها بوده و علما و فقهاي شيعه روايت آن را به يکديگر اجازه مي‌داده‌اند. (الذريعة 2/14-17، 6/17-19؛ مرعشي 5/399؛ آستان قدس 14/58؛ مجلس 26/131)
جلد: تيماج مشکي، سوخت، جدول‌دار، با نقش ترنج و سر ترنج و نقش گل و بوته داخل آنها
نوع خط: نسخ عربي بد خط
عناوين و نشانيها شنگرف؛ در حاشيه تصحيح و مقابله شده است؛ تملکي به تاريخ 1077ق. در آغاز نسخه.
احادیث شیعه
Hadiths (Shiite)
a06
a06
طوس‍ی
، محمد بن حسن
، ۳۸۵-۴۶۰ق.
ایران
20180417
لیبلیبل
MF
87856
a
Y
