ارش جنایت از منظر فقه اهل بیت علیهم السلام و فقه حنفیه
[پایان نامه]
/ طلبه اشتیاق حسین انجم
؛ استاد راهنما محمدباقر محمدی.
جامعه المصطفی (ص) العالمیه، مجتمع آموزش عالی فقه
۱۳۹۵
ح، ۱۴۸ص.
کتابنامه: ص. ۱۴۰ - ۱۴۸؛ همچنین به صورت زیرنویس
کارشناسی ارشد
فقه و معارف اسلامی، فقه قضایی
فروردین ۱۳۹۵
از جمله مهمترین قواعد حاکم در باب دیات قاعده ارش و حکومت است که از آن با عبارتهای مختلف همچون «کل ما لا تقدیر له ففیه الارش» تعبیر میشود. گر چه نسبت به موارد و مصادیق ارش میان فقهای شیعه و سنی و حتی بین فقهای هر گروه، اختلاف عقیده است، اما در اصل این قاعده، اختلافی نیست و میتوان گفت: این قاعده به عنوان «هر موردی که جنایتی تحقق یابد و دیه آن مقدری از سوی شارع تعیین نشده» یکی از مسلمات فقه اسلامی و مورد اجماع فقهای مذاهب اسلامی است و با اینکه این قاعده از مسلمات فقه اسلامی است ولی به حق تنقیح نشده و اغلب فقها در روش محاسبه آن به ذکر عبد انگاری اکتفا نمودند که قطع نظر از هر گونه اشکال دیگر در زمان حاضر کارایی ندارد بنابراین مسئله هنوز هم نیاز به بررسی دارد. در نوشته حاضر سعی شده است در فصل اول پس از بررسی دقیق واژه «ارش» و واژههای مشابه آن (حکومت و اجتهاد)، از دیدگاه لغت، فقه و ورایات و تبیین ماهیت آن از نظر فقه اهل بیت، حنفیه و قانون مجازات جمهوری اسلامی ایران، به مستندات این قاعده پرداخته شده و پس از آن در فصل دوم موارد ارش در فقه دو مذهب در حد توان با استدلال ذکر شده است سپس در فصل سوم احکام مربوط ارش از دیدگاه طرفین تبیین شده است و در فصل پایانی به روش تعیین، حد و اندازه و مرجع تعیین ارش پرداخته شده است و در نهایت بر بازبینی این مسئله در فقه تأکید شده است. واژگان کلیدی: جنایت، ارش، حکومت، اجتهاد، دیه، روش تعیین ارش، مرجع تعیین ارش