تاثیر اجرای برنامه خودمدیریتی 5آ بر توان خود مراقبتی بیماران تحت همودیالیز بستری در بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) شهرستان کلاله
[پایان نامه]
The effect of the implementation of the 5A self-management program on the self-care ability of hemodialysis patients admitted to Hazrat Rasool Akram (pbuh) hospital in Kalaleh city
آمنه پیراینده
علوم توان بخشی و سلامت اجتماعیUniversity of Social Walfare and Rehabilitation
۱۴۰۲
۱۰۵ص.
پیوست
19
5
۱۴۰۲/۰۶/۱۲
امروزهمودیالیز یکی ازمتداول ترین روش های درمانی در نارسایی مزمن کلیه میباشد. بیماران تحت درمان با همودیالیز دچار محدودیت در عملکرد جسمی، روانی و اجتماعی می گردند .و اموزش به روش خود مدیریتی 5آ که مدل تغییر رفتار می باشد در جهت خود مراقبتی و توانمند سازی و بالابردن کیفیت زندگی و واگذاری مدیریت بیماری به خود این بیماران نقش موثری دارد. در نتیجه این مطالعه با هدف تاثیر برنامه خود مدیریتی به روش 5آ بر توان خود مراقبتی در بیماران همودیالیزی بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) کلاله در سال 1401انجام شده است.مواد و روشها: این پژوهش، یک مطالعه نیمه تجربی در دوگروه آزمون و کنترل بود. جامعه و محیط پژوهش شامل تمامی بیماران مراجعه کننده به همودیالیز بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) شهرستان کلاله بود. در این پژوهش 60 نفر از بیمارانی که شرایط ورود به مطالعه را دارا بودند با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل: ابزار گردآوری داده ها شامل اطلاعات دموگرافیک جمع آوری شده از مرکز دیالیز بود. همچنین برآورد سطح خودمراقبتی آنها بخش دیگری از ابزار مطالعه بود. این پرسش نامه داراي 40 عبارت بوده و جهت بررسی نگرش و شناخت بیمار نسبت به توان خود مراقبتی مورد استفاده قرار می گیرد. دامنه امتیازات بین 40 تا 240 بوده و حداقل امتیاز که نشانه وضعیت مطلوب تري در توان مراقبت است عدد 40 و بالاترین امتیاز که نشاندهنده توان خود مراقبتی ضعیف و نامناسب میباشد عدد 240است. گروه مداخله تحت اجراي برنامه خود مديريتي بر اساس روش ۵آ قرار گرفتند. گروه کنترل برنامه روتين بيمارستان را دريافت نمودند که شامل آموزش های پرستار در هر جلسه ی دیالیز بود.پس از این دوره ابزارهای تحقیق در میان گروه مداخله و شاهد توزیع و اطلاعات مربوطه جمع آوری شد. روش تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس آمار توصیفی و آزمون هاي آماري تی مستقل، تی زوجی، کاي اسکوئر و آنکووا تجزيه و تحليل گرديد. سطح معنی داری در هر یک از آزمو نها 0.05 در نظر گرفته شد. در پایان داده ها جمع آوری شد و با استفاده از نرم افزار SPSS 20 و آزمون هاي آماري تجزيه و تحليل گرديد.یافته ها: دو گروه مطالعه از نظر اطلاعات دموگرافیک همگن بودند و تفاوت معنی داری از نظر آماری بین دو گروه مطالعه وجود نداشت. قبل از مداخله نمره توان خود مراقبتی در گروه مداخله 92/9±141 و در گروه کنترل 18/0 ± 96/138 بوده است. آزمون تی مستقل اختلاف معنی داری را نشان نداد (541/0p:). اما پس از مداخله نمره توان خود مراقبتی در گروه مداخله 88/13 ± 76/126 و در گروه کنترل 18/0 ± 96/138بوده است. آزمون تی مستقل اختلاف معنی داری را نشان داد (001/0> p). همچنین نتایج آزمون تی زوجی نشان داد بعد از مداخله نسبت به قبل از مداخله اختلاف معنی دار آماری داشته است (001/0> p) که نشان دهنده ی تاثیر مداخله بر اساس مدل 5آ بر میزان خودمراقبتی بیماران دیالیزی است.بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده حاصل از تحلیل داده ها می توان گفت که برنامه خود مدیریتی 5آ برتوان خود مراقبتی بیماران تحت همودیالیز اثر مثبت داشته است. بنابراین روش بکارگرفته شده در پژوهش حاضر را می توان روش مناسبی برای مداخلات مشاوره ای و درمانی در بیماران تحت همودیالیز قلمداد کرد.کلمات کلیدی: همودیالیز، خودمراقبتی، خودمدیریتی
Background and aim: Chronic kidney disease is a destructive and irreversible process that reduces glomerular filtration, reduces the kidney's ability to retain fluids and electrolytes, disrupts the water and urea balance, and results in uremia. At this time, hemodialysis is necessary for the patient. One of the most important care points for these patients is self-care activities, which play an important role in the independence of these patients. In fact, the ability of self-care means the capacity and power of people to meet the needs related to self-care. It can play a very significant role in adapting patients to the disease process, improving the quality of life, reducing the frequency and duration of hospitalization, reducing treatment costs and death. and perform the treatment of patients. One of the ways to increase self-care ability is to administer and manage the disease by the individual through the use of self-care or self-management program. Model 5A is a short and simple self-management program, and with its help, patients will actively participate in self-care, and as much as possible, disease management is left to the patients themselves. Considering the importance of self-care in the treatment and prevention and reduction of disease complications and quality of life, the current study will be conducted to investigate the effect of the implementation of the self-management program on the self-care ability of patients undergoing hemodialysis in Hazrat Rasool Akram (PBUH) hospital in Kalala city. Methods: This research was a semi-experimental study in two experimental and control groups. The research community and environment included all patients referred to hemodialysis in Hazrat Rasool Akram (pbuh) hospital in Kalaleh city. In this research, 60 patients who met the conditions for entering the study were included in the study using available sampling method. The data collection tool included: The data collection tool included demographic information collected from the dialysis center. Also, estimating their self-care level was another part of the study tool. This questionnaire has 40 statements and is used to examine the patient's attitude and knowledge towards self-care ability. The range of scores is between 40 and 240, and the minimum score, which indicates a more favorable situation in the ability to care, is 40, and the highest score, which indicates weak and inappropriate self-care ability, is 240. The intervention group was subjected to the self-management program based on the 5A method. The control group received the hospital's routine program, which included nurse training in each dialysis session. After this period, the research tools were distributed among the intervention group and the control group, and relevant information was collected. Data analysis method was analyzed based on descriptive statistics and independent t, paired t, chi square and ANCOVA statistical tests. The significance level in each test was considered 0.05. At the end, data was collected and analyzed using SPSS 20 software and statistical tests.Results: The two study groups were homogeneous in terms of demographic information and there was no statistically significant difference between the two study groups. Before the intervention, the self-care ability score was 141±9.92 in the intervention group and 138.96±0.18 in the control group. Independent t-test did not show any significant difference (p: 0.541). But after the intervention, the self-care ability score was 126.76 ± 13.88 in the intervention group and 138.96 ± 0.18 in the control group. The independent t-test showed a significant difference (p>0.001). Also, the results of the paired t-test showed that there was a statistically significant difference after the intervention compared to before the intervention (p<0.001), which indicates the effect of the intervention based on the 5A model on the self-care of dialysis patients.Keywords: Hemodialysis, Self-care, Self-management