بررسی نابرابری فضایی شهر تهران از منظر شاخص های شهر دوستدار سالمند در سال1397
[پایان نامه]
Spatial Inequality of Age – Friendly City Indicators in Tehran in 2019
دانشگاه علوم توان بخشی و سلامت اجتماعیUniversity of Social Welfare and Rehabilitation
۱۴۰۰
۱۱۴ص.
پیوست
19
14
۱۳۹۹/۱۲/۱۸
مقدمه: شهر دوستدار سالمند رویکرد مورد توجه سازمان بهداشت جهانی و عدالت فضایی مبحثی است که در میان برنامهریزان و مدیران شهری اهمیت دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی نابرابری فضایی شهر تهران از منظر شاخصهای شهر دوستدار سالمند بود.روش: اطلاعات مورد نیاز برای این مطالعه توصیفی تحلیلی در سال 1397 با نمونه ای 770 نفری از سالمندان شهر تهران و به روش نمونه گیری چندمرحله ای به دست آمد. داده ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد سازمان بهداشت جهانی گردآوری و به منظور سنجش پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نابرابری فضایی با استفاده از روش اولویت بندی بر اساس شباهت به راه حل ایده آل و با استفاده از نسخه 22 نرم افزارSPSS ، محاسبه وتحلیل شد.یافته ها: در این مطالعه گروه سنی 74-60 سال (92.3 درصد)، زنان (73.76 درصد)، سالمندان متاهل (85.97 درصد)، سالمندان با تحصیلات دیپلم و فوق دیپلم (78.1 درصد) بیشترین گروه مطالعه را تشکیل دادهاند. نتایج نشان داد شاخص شهر تهران در شاخص شهر دوستدار سالمند نمره 2.07 را از حداکثر نمره 4 کسب نموده و در میان زیرشاخصهای این مفهوم نیز شاخص فضاهای باز و ساختمانها بیشترین میانگین (2.33) و شاخص مسکن کمترین میانگین (1.31) را داشتهاند. بر اساس رتبهبندی تاپسیس، منطقه لویزان با میانگین 2.13به عنوان سالمند دوستترین و منطقه مهرآباد با میانگین نمره 1.90به عنوان نامناسبترین منطقه شهری برای زندگی از دیدگاه سالمندان شناخته شد. نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که شهر تهران از نظر شاخص های شهر دوستدار سالمند با سطح ایده آل فاصله دارد. بنابراین توجه به توزیع فضایی ویژگیهای شهری سازگار با زندگی سالمندی به ویژه در مناطق جنوبی شهر تهران ضرورت دارد. واژگان كليدي: سالمندی، سالمند، شهر دوستدار سالمند، نابرابری فضایی؛ برنامهریزی شهری
Introduction: Recently, the age-friendly cities have been proposed as an approach of urban development by the World Health Organization. Likewise, the spatial distribution of urban facilities can be considered an important issue among urban planners. The present study aimed to evaluate the spatial distribution of Tehran from the perspective of the characteristics of an age-friendly city. Methods: In 2019, a sample of 770 elderly people in Tehran was selected by multi-stage sampling method. Data collection was accomplished using a standard questionnaire of the World Health Organization. Spatial inequalities of age-friendly indicators were calculated according to The Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS) using version 22 of SPSS software. Findings: Descriptive statistics show that the young olds elderly (92.3%), women elderly (73.76%), married elderly (85.97%), and elderly with some college education (78.1%) had the highest share among different socio-demographic groups. The results showed that the city of Tehran has average score of 2.07 out of a maximum score of 4 in the index of age-friendly city. The “outdoor spaces and buildings” (2.33) and the “housing” (1.31) sub-indexes had the highest and lowest average among the components of an elderly-friendly city, respectively. According to the TOPSIS, Lavizan district (2.13) and Mehrabad district (1.90) was ranked as the best and worst elderly-friendly district from the elderly point of view, respectively.Conclusion: Based on the findings, the city of Tehran is far from the ideal level in terms of indicators of an elderly friendly city. Therefore, it is necessary to pay close attention to the spatial distribution of urban features compatible with later life, especially in the southern areas of Tehran.Keywords: Aging, Elderly, Age-friendly city, Spatial inequality, Urban planning