اثربخشی آموزش حافظه فعال بر کارکرد اجرایی کودکان با اختلال طیف اتیسم عملکرد بالا
[پایان نامه]
Effectiveness of working memory training on executive functions in children with highfunctioning autism spectrum disorder
علوم بهزیستی و توانبخشیUniversity of Social Welfare and Rehabilitation Sciences
۱۳۹۹
۱۴۱ص.
پیوست
کارشناسي ارشد
16
۱۳۹۹/۰۶/۰۱
هدف: کودکان با اختلال طیف اتیسم (ASD)، اغلب در کارکرد های اجرایی مشکل دارند. همچنین این کارکرد ها محصول مجموعه ای از مهارت های سطح بالاترند که به صورت همگرا فرد را قادر به انطباق و رشد در محیط های پیچیده روانی و اجتماعی می¬کند که این موضوع ضرورت انجام پژوهش حاضر را نشان می¬دهد. با توجه به ارتباط متعامل کارکرد های اجرایی با یکدیگر ، تقویت هرکدام از این کارکرد ها احتمالا می¬تواند بر دیگر اجزاء آن تاثیر بگذارد. در پژوهش حاضر اثر بخشی آموزش حافظه فعال بر کارکرد های اجرایی کودکان با اختلال طیف اتیسم با عملکرد بالا مورد مطالعه قرار گرفت.روش: پژوهش حاضر يک مطالعه آزمایشی تک آزمودنی با طرحA–B-A ميباشد. از جامعه آماری کودکان 11-6 ساله دارای اتیسم که در سال تحصیلی 98-1397 در مدارس و مراکز توانبخشی واقع در شهر تهران حضور داشتند، 5 نفر (4پسر و 1 دختر) به شیوه در دسترس و هدفمند انتخاب و در پژوهش شرکت داده شدند. در ابتدا برای غربالگری کودکان اتیسم عملکرد بالا از اتیسم عملکرد پایین، آزمون ASSQ از کودکان توسط کارشناسی که نسبت به طرح تحقیق ناآگاه بود، گرفته شد. پیش از شروع مداخله¬، آزمودنی ها 3مرتبه با فاصله زمانی دو هفته از یکدیگر، با استفاده از پرسشنامه درجه بندی رفتاری کارکرد اجرایی(BRIEF) توسط والدین مورد ارزیابی قرار گرفتند و خط پایه متغیر وابسته برای هر یک از آنها به ¬طور جداگانه محاسبه شد. سپس کودکان در 24 جلسه آموزش انفرادی (3بار در هفته، هر جلسه 30دقیقه)، آموزش حافظه فعال روبوممو شامل آموزش حافظه شنیداری، دیداری، تثبیت، که در آن آزمودنی ها باید اعداد، کلمات، حروف را به صورت رو به جلو و معکوس انتخاب نمایند، توسط پژوهشگر دریافت کردند. نمرات کودکان در تست BRIEF توسط والدین بعد از جلسات ششم، دوازدهم، هجدهم و بیست و چهارم مداخله جمع آوری و کارکرد های اجرایی کودکان اندازه گیری شد. پس از اتمام مداخله، کودکان سه مرتبه با فاصله زمانی دو هفته از یکدیگر با استفاده از پرسشنامه درجه بندی رفتاری کارکرد اجرایی (BRIEF) توسط والدین مورد ارزیابی قرار گرفتند و خط پیگیری متغیر وابسته برای هریک از آنها به طور جداگانه محاسبه شد.یافته ها: نتایج اندازه اثر D کوهن، نشان داد که آموزش حافظه فعال در طی آزمودنی های اول تا پنجم به ترتیب با اندازه اثر: (87/1، 05/2، 97/3، 76/2، 22/4) موجب بهبود کارکرد های اجرایی در کودکان دارایASD شده است. همچنین برنامه مداخله ای طی آزمودنی های اول تا پنجم به ترتیب با اندازه اثر : (46/1، 05/2، 61/4، 89/1، 65/3) موجب بهبود شاخص تنظیم رفتار و با اندازه اثر) 87/1، 15/2، 68/2، 13/3، 71/3) در طی آزمودنی های اول تا پنجم موجب بهبود فرا شناخت در 5 آزمودنی دارای اتیسم شده است. از آنجا که میزان اندازه اثر در همه موارد، از 8/0 بزرگتر بود، در محدوده اندازه اثر بزرگ قرار می¬گیرد، بنابراین مداخله مورد نظر موجب بهبود شاخص تنظیم رفتار، فراشناخت، کارکرد اجرایی در کودکان با اختلال طیف اتیسم عملکرد بالا شده است.نتیجه¬گیری: می¬توان نتیجه گرفت آموزش حافظه فعال روبوممو، یک رویکرد مفید، کاربردی، کوتاه مدت، امید بخش با استفاده از پردازش دیداری و شنیداری اعداد، کلمات و حروف در فرایند آموزش است، که می¬تواند در زمینه بهبود کارکرد های اجرایی و مولفه های آن و همچنین افزایش ظرفیت حافظه فعال سودمند باشد. بنابراین می¬توان از آموزش حافظه فعال روبوممو به عنوان یک روش آموزشی در جهت افزایش سطح توانمندی های شناختی و کارکرد های اجرایی کودکان دارای ASD استفاده نمود.واژه¬ هاي كليدي: اتیسم عملکرد بالا (ASD)، آموزش حافظه فعال، کارکرد های اجرایی
AbstractPurpose: executive function problems are common issue among children with autism spectrum disorders(ASD).product executive function are a set of higher level skills that convergently enable the individual to adapt and grow in complex psychological and social environments, which indicates the need for the present study. Given the interactive relationship of executive functions,strengthening each of these functions can Likely affect other components. The purpose of this study was to determine the effect of working memory training on executive function among children with high function autism spectrum disorder.Method: The present study is a single subject experimental study with A-B-A design. From children with ASD that have 6-11 year old and attend school and rehabilitation centers in Tehran during the academic year 1339-1989, Five children (4 boys and 1 girl) were selected in an accessible and purposeful manner and participated in the study. Initially, for the screening of high-functioning autistic children from low-functioning autism, the ASSQ test was administered to children by instructors. Before the intervention, children were evaluated 3 times using BRIEF questionnaire with two weeks interval to calculate baseline for dependent variable for each of them separately. The children then received by researcher Robommo working memory training including auditory, visual, stabilization memory training, in which subjects should choose numbers, words, letters forward and reverse in 24 sessions individually (3 times a week, 30 minutes each session) .The children's scores on the BRIEF test were collected after the sixth, twelfth, eighteenth, and twenty-fourth sessions of intervention, and Cohen's D effect size was calculated. After the intervention, the children were evaluated three times using BRIEF with two weeks interval to calculate tracking line for the dependent variable for each of them separately.Result: D Cohen's effect size showed that the effect of working memory training on executive function in children with ASD was : (1/87, 2.55, 3.97, 2.76, 4.22)orderly. Also, intervention program with effect size (1.46, 2.55, 4.61, 1.89, 3.65)showed improved behavioral index and with effect size 1.87, 2.15, 2.68, 13 3/71)showed improved metacognition in 5 subjects with ASD. Since the effect size in all cases is greater than 0.8, it falls within the range of large effect size and the changes obtained are statistically significant.Conclusion: It can be concluded that RoboMemo working memory training is a useful, practical, and short-term approach that using visual and auditory processing of numbers, words and letters in the training process and this training can improve executive functions and their components.and working memory capacity Therefore, Robomemo working memory training can be used as a complementary therapeutic intervention to increase the level of cognitive abilities of children with ASD.Keywords: High function autism(ASD),Working Memory ,executive function Training.