محاسبه، ارزیابی و تحلیل روند حفاظت اجتماعی و نابرابری درآمدی، در طول برنامههای اول تا پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در ایران
[پایاننامه]
Evaluation and analysis of the trends of social protection and income inequality during the years 1989-2016 (first to fifth 5 years of Irans Development Plans)
علوم بهزیستی و توانبخشی University of Social Welfare and Rehabilitation))
، ۱۳۹۷
د،۱۵۳ص.
چاپی
کارشناسی ارشد
social welfare management مدیریت رفاهاجتماعی
۱۳۹۷/۱۱/۱۰
علوم بهزیستی و توانبخشی University of Social Welfare and Rehabilitation))
مقدمه :عدالت و به طور خاص عدالت اجتماعی، خواستهی تاریخی همهی بشر است و نهضتهای زیادی در طول تاریخ برای تحقق آن ایجاد شده است .بسیاری از انقلابها و تحولات جهانی با انگیزه مبارزه با بیعدالتی، فقر و محرومیت رخ داده است .دولتهایی که در جهت سیاست بازتوزیع عادلانهی منابع و ثروتها و کاهش نابرابریها در جامعه، گام برمیدارند، از سازوکارهای اجتماعی مختلفی از جمله مالیاتگیری، سیاستهای پولی، اصلاحات ارضی و ...بهره میگیرند .سیاستهای مربوط به نظام تأمین اجتماعی یکی از مهمترین سیاستهایی است که سیاستگذاران آنها را به عنوان ابزاری در جهت تحقق عدالت اجتماعی و کاهش نابرابریهای اجتماعی و اقتصادی طراحی و تدوین میکنند .شاخص حفاظت اجتماعی معرفی شده توسط بانک توسعه آسیایی، میتواند ابزار معتبری جهت ارزیابی و سنجش چگونگی وضعیت عملکرد دولتها و سیاستهای کلان کشور در خصوص حوزه رفاه و تأمین اجتماعی در اختیار ما قرار دهد .اهداف :ارزیابی کلی سیاستهای مرتبط با حفاظت اجتماعی در ایران ضمن محاسبه شاخص حفاظت اجتماعی در طول برنامههای اول تا پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران .روش :مطالعه حاضر از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی میباشد .همچنین به لحاظ آنکه اهداف پژوهش با استفاده از دادههای موجود مورد بررسی قرار گرفته است، این مطالعه یک پژوهش تحلیل ثانویهای نیز میباشد .روش نمونهگیری از نوع تمام شماری است .جهت بررسی حفاظت اجتماعی، از شاخص حفاظت اجتماعی (SPI) بانک توسعه آسیایی استفاده گردیده است .یافتهها :بر اساس اطلاعات بدست آمده، شاخص حفاظت اجتماعی از عدد ۰۷۸.۰ در سال ۱۳۶۸ به ۲۹۶.۰ در سال ۱۳۹۵ افزایش یافته است .به عبارتی میانگین SPI از ۰۹۰.۰ در برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به ۲۱۶.۰ در برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی رشد داشته است .میانگین SPI بیمه اجتماعی از ۰۶۶.۰ در برنامه اول به ۱۷۹.۰ در برنامه پنجم، میانگین SPI مساعدت اجتماعی از ۰۲۳.۰ در برنامه اول به ۰۳۱.۰ در برنامه پنجم و میانگین SPI برنامههای بازار کار از ۰۰۰۶.۰ در برنامه اول به ۰۰۵.۰ در برنامه پنجم افزایش داشته است .همچنین SPI دامنه(مزایابگیران) از ۴۵۶.۰ در برنامه اول به ۷۷۴.۰ در برنامه پنجم و SPI عمق(مصارف) از ۲۰۹.۰ در برنامه اول به ۲۷۶.۰ در برنامه پنجم ارتقا یافته است .بحث :یافتهها در خصوص شاخصهای مورد بررسی درتحقیق حاضر، نشان میدهند از ابتدای شروع برنامههای توسعه کشور، شاخص نابرابری درآمدی، یعنی ضریب جینی و سهم دهکهای درآمدی روندی رو به کاهش طی نموده و جامعه به سمت برابری نسبی درآمدی میل نموده است .همچنین نتیجه میگیریم که در طول برنامههای اول تا پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، روند رشد SPI و همه اجزای آن، روندی رو به بالا و افزایشی بوده است .از سویی تغییراتSPI کل بیشتر تابعی از تغییرات SPI بیمههای اجتماعی میباشد و در طی این سالها، سیاستهای عمومی و کلان حوزه حفاظت اجتماعی بر ارتقای بیمه اجتماعی، تکیه داشته است .از سویی دیگر، تغییرات و میزان رشد کم SPI برنامههای بازار کار، بیانگر عدم برنامهریزی و سرمایهگذاری دولتها در این حیطه میباشد .کلید واژهها :نابرابری درآمدی، نابرابری اجتماعی، عدالت اجتماعی، حفاظت اجتماعی، بیمه اجتماعی، مساعدت اجتماعی، برنامههای بازار کار .
Introduction: Justice, and in particular social justice, is the historical request of every human being, and many social movements and revolutions have been created among most nations to realize it. Many of the global revolutions and social movements aimed to diminish social injustice and inequalities, poverty and deprivation. Societies take steps to optimize income distribution and justify income redistribution to reduce inequalities, they use different approaches and tools such as taxation system, social securities, monetary policies, inflation targeting and indigent targeting policies etc. Social security policies are one of the most important plans that policymakers design and develop as a tool for income redistribution and socioeconomic coverage of workers and underprivileged population. Objectives: A global evaluation of policies related to social protection and income inequality in Iran via defining and calculating the social protection index during the mentioned period 1989-2016 (first to fifth 5 years of Irans Development Plans). Method: This is a descriptive-analytic research, because the research objectives have been studied using existing data, this study is a secondary analysis. The Social Protection Index (SPI) which was approved by the Asian Development Bank in 2009 is considered and used as template to assess social protection. Results: According to the calculated data, the social protection index was 0.078 in 1989 and reached the level of 0.296 in 2016. Nevertheless, the SPI average of 0.090 in the first 5 years of Irans Development Plan rose to 0.216 in the fifth plan, consisting details: The average SPI of social insurance from 0.066 in the first plan to 0.179 in the fifth plan. The average SPI of social assistance from 0.023 in the first plan to 0.031 in the fifth plan. The average SPI of the labor market plans increased from 0.0006 in the first plan to 0.005 in the fifth plan. The SPI breadth (for all under people covered by SPI) increased from 0.456 in the first plan to 0.774 in the fifth plan. SPI in depth (expenditure) from 0.209 in the first plan to 0.276 in the fifth plan. Discussion: Based on our achievements, we conclude that during the first to fifth years Irans Development Programs, the growth rate of SPI and all its components benefited an upward trend. This beneficial upward trend of SPI is closely related to a function of the SPI changes in social insurance, and over the years, public and social protection macro policies proposed and was concentrated on promoting social insurance. On the other hand, the changes and low growth rates of SPI for labor market plans indicated the lack of the deliberation and public investment in this area. Keywords: Income Inequality, Social inequality, Social Justice, Social Protection, Social Insurance, Social Assistance, Labor Market Plans
ba
Evaluation and analysis of the trends of social protection and income inequality during the years 1989-2016 (first to fifth 5 years of Irans Development Plans)