تبیین و تحلیل عوامل روانی اجتماعی موثر بر افسردگی سالمندان مقیم جامعه یک مطالعه تلفیقی
[پایاننامه]
Explanation and analysis of psychosocial factors influencing depressive disorder in community dwelling older people: A mixed method study
علوم بهزیستی و توانبخشی University of Social Welfare and Rehabilitation))
، ۱۳۹۷
۲۰۷ص.
پیوست
چاپی
دکترا
سالمندی Gerontology))
۱۳۹۷/۰۶/۳۱
علوم بهزیستی و توانبخشی University of Social Welfare and Rehabilitation))
مقدمه :افسردگی اختلال روانی شایعی در دوره سالمندی است که عواقب جبران ناپذیری در سالمندان دارد .در سالمندان ایرانی شیوع بالایی از افسردگی را گزارش شدهاست .این مطالعه با هدف تبیین و تحلیل عوامل روانی اجتماعی افسردگی در سالمندان مقیم جامعه در سالمندان ایرانی انجام شدهاست .روش :این مطالعهی ترکیبی از نوع متوالی اکتشافی با تحلیل محتوای جهتدار آغاز شد .ابتدا مروری بر منابع درباره عوامل روانیاجتماعی افسردگی در سالمندان انجام شد و ماتریس تحلیلی تهیه شد .مصاحبه نیمه ساختاریافته با سالمندان افسرده انجام شد .متن مصاحبهها کدگذاری و بر اساس ماتریس طبقهبندی و تا رسیدن به اشباع دادهها ادامه یافت .در فاز دوم گویههایی برای سنجش متغیرها طراحی شد .اعتبارسنجی پرسشنامه با ارزیابی روایی محتوا و محاسبه شاخصCVR و CVI و همچنین ارزیابی روایی صوری و روایی سازه با محاسبه تفاوت در گروههای شناختهشده انجام گرفت .پایایی نیز با محاسبه همسانی درونی و ثبات بازآزمایی ینجیدهشد .در فاز سوم در یک طرح مورد شاهدی پرسشنامه دریک گروه سالمند دارای تشخیص بالینی افسردگی و گروه سالم تکمیل شد و نتایج با استفاده از رگرسیون لوجستیک دومتغیره و چندمتغیره تحلیل شد .نتایج :در فاز کیفی مصاحبه با ۱۲ سالمند افسرده انجام گرفت و ۵۳۴کد در ۴۲ زیر طبقه، ۱۷ طبقه و ۶ طبقه اصلی حاصل شد که طبقات اصلی شامل گذار ارزشی، تغییر نقش، کشمکشهای زندگی، حسرت، افت سلامت و کارکرد و نابسندگی روابط اجتماعی بود و بر این اساس پرسشنامهای تهیه شد .درجه توافق کلی برای شفافیت و مربوط بودن گویهها ۰/۸۹ و۰/۸۰ و همسانی درونی ۰/۸۹۴ داشت .در فاز سوم پرسشنامه در ۲۰۲ سالمند سالم و ۲۰۴ سالمند افسرده اجرا شد .در آنالیز دو متغیره وضعیت تحصیلات بیسواد، وضعیت اقتصادی اجتماعی، داشتن بیماری مزمن، داشتن رخداد استرسزای اخیر،گذار ارزشی، افت منزلت، دغدغههای زندگی، نابسندگی روابط اجتماعی، افت سلامت و کارکرد و حسرت شانس بروز افسردگی را بهطور معنیداری افزایش میدادند .متغیرهای وضعیت اشتغال بازنشسته و سن اثر محافظتی در برابر افسردگی داشتند .در آنالیز چند متغیره ارتباط نابسندگی روابط اجتماعی، دغدغههای زندگی و حسرت با افسردگی سالمندان معنیدار باقیماند .بحث :با تغییرات حاصل در نظام ارزشی جامعه و کاهش ارتباطات اجتماعی و افت منزلت سالمندان، آنها خود را در رویارویی با مشکلات زندگی و افت سلامت و کارکردشان تنها حس میکنند .آموزش عمومی برپایه حفظ ارزشهای سنتی و توسعه کانونها و مراکز حمایتی سالمندی میتواند در پیشگیری از افسردگی موثر باشد .کلید واژهها :سالمند- افسردگی- عوامل روانی اجتماعی- مطالعه ترکیبی
Background: Depression is a major health problem in old age that results in decreased quality of life and increased mortality. Studies have shown a higher prevalence of geriatric depression in Iran. This study aimed to explain and analysis psychosocial factors related to the experience of late life depression in older people in Iran. Methods: This exploratory sequential mixed method study started with a directed content analysis approach. First, a systematic search in major data banks was carried out to develop an analysis matrix. Then semi-structured interviews were done with depressed older adults. Interviews were coded and categorized based on the matrix and conducted up to reaching data saturation. In the second phase scale items were developed based on the interview text. Content validity using CVR and CVI indexes, face validity and construct validity using differences in known groups were used to assess validity. Reliability was assessed using internal consistency and test retest validity. In the third phase as a case control study the questionnaire was carried out in a group of clinically depressed old people and a group of non depressed old people. The results were analyzed using bivariate and multiple logistic regressions. Results: Twelve old people were interviewed in the qualitative phase. 534 codes in 42 subcategories and 17categories led to six main themes including: transition of value system, role changes, life concerns, inadequacy of social relations, regrets, and impaired health and function. The 25items questionnaire was developed. CVR and CVI were 0.89 and 0.80 respectively. Final internal consistency was 0.894. In the third phase the questionnaire was done in 204 depressed old people and 202 non-depressed. In bivariate analysis educational level (illiterate), socioeconomic status, chronic disease, stressful life evens, transition of value system, role changes, life concerns, inadequacy of social relations, regrets, and impaired health and function significantly increased the risk of depression. In multiple logistic depression inadequacy of social relations, life concerns and regrets were remained significant. Discussion: The recent changes in values system, impaired social relations and diminished social status of older adults, made them feel lonely confronting life struggles and inevitable changes of roles, health status and function. Some context-based interventions such as community alertness and providing more formal support may be helpful in preventing late life depression. Key words: Aged, Depressive Disorder, Psychosocial Factor, Mixed method study
ba
Explanation and analysis of psychosocial factors influencing depressive disorder in community dwelling older people: A mixed method study