طراحی و آزمون مدل ساختاری تعیینکنندههای اجتماعی سلامت روان مثبت بزرگسالان شهر تهران
[پایاننامه]
Designing and testing a structural model of social determinants of positive mental health of adults living in Tehran
علوم بهزیستی و توانبخشی University of Social Welfare and Rehabilitation))
، ۱۳۹۷
۳۶۱ص.
پیوست
چاپی
دکترا
عوامل اجتماعی موثر بر سلامت Social Determinants of Healt))
۱۳۹۷/۰۴/۳۱
علوم بهزیستی و توانبخشی University of Social Welfare and Rehabilitation))
مقدمه :از دیدگاه سازمان جهانی بهداشت، سلامت روان تنها به نبود اختلال روانی مرتبط نبوده بلکه بر سلامت روان مثبت نیز دلالت دارد .این دیدگاه، باورموجود در زمینه دو سرطیف بودن اختلالاتروانی و سلامت روان را به چالشکشانده و تاکید بر مستقل بودن اختلالات روانی و سلامت روان مثبت دارد .مطالعات بیانگر حضور سطوح متفاوت سلامت روان مثبت در تمامی افراد بوده و ارتقاء آن، نه تنها باعث کاهش شیوع، بروز و کاهش بار اختلالات روانی شده بلکه در ارتقای سلامت روان و بهزیستی جامعه نیز نقش به سزایی دارد .در این راستا، شناسایی مولفههای اجتماعی سلامت روان مثبت نیز به منظور اجرای مداخلات لازم در جهت ارتقاء سطح سلامت روان کل اعضای جامعه، ضروری به نظر میرسد .هدف این مطالعه نیز، بررسی و شناسایی تعیینکنندههای اجتماعی سلامت روان مثبت در جامعه ایرانی و تبیین مدل ارتباطی آن میباشد .مواد و روشها :این مطالعه ترکیبی بوده و طی دو زیر مطالعه انجام شد .در ابتدا با انجام یک مطالعه کیفی، مفهوم سلامت روان مثبت و ابعاد آن مورد بررسی قرار گرفته و تعیینکننده-های موثر بر آن شناسایی شدند .سپس طی مراحل مختلفی، تعیینکنندههای دارای اولویت توسط صاحبنظران و مردم استخراج گردیده و روابط مربوطه با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری، مورد آزمون قرار گرفت .یافتهها :یافتهها :تعداد۶۰۷ نفر(۵۰/۷ درصدزن) در این مطالعه شرکت کردند .نتایج آنالیر توصیفی نشان داد میانگین نمرات سلامت روان مثبت جامعه ایرانی۸/۶۵ ۴۵/۹۶ و سطح سلامت روان مثبت بالا(شکوفایی)، سلامت روان مثبت متوسط و سلامت روان مثبت پایین(پژمردگی) در شرکتکنندگان به ترتیب برابر با ۳۹/۲، ۵۱/۲ و ۹/۶ درصد بوده است .بر اساس نتایج مشخص شد که درصد مردان پژمرده به طور معناداری بیش از زنان پژمرده می-باشد .به طور کلی۵۳، درصد از تغییرات سلامت روان مثبت توسط متغیرهای ارائه شده در مدل تبیین شد .از میان تعیینکنندههای ساختاری طبقه اجتماعی، وضعیت اقتصادی اجتماعی ادراکی، رده شغلی، سرانه سطح زیربنا و از تعیینکنندههای بینابینی رضایت شغلی، بیمه و حمایت اجتماعی در تبیین سطح سلامت روان مثبت سهم مثبت، و تعیین-کنندههای سطح تحصیلات و استرس ادراک شده نیز سهم منفی داشتند ..با توجه به شاخصهای برازش، مدل از برازش قابل قبولی برخوردار بود.:.(RMSEA۰۶۱.:GFI ۸۸.:CFI ۹۷ :RMR ۰۵.۰:CMIN/DF ۷.۲ ) نتیجهگیری :مطالعه حاضر نشاندهنده تاثیر تعیینکنندههای اجتماعی بر سطح سلامت روان مثبت بوده است .تعیینکنندههای ساختاری به طور مستقیم بر سلامت روان مثبت تاثیر نداشته و اثرات آنها از طریق تعیینکنندههای اجتماعی بینابینی بخصوص استرس ادراک شده بر سلامت روان مثبت اعمال میگردد .به نظر میرسد اجرای مداخلاتی در جهت تقویت تعیینکنندههای حمایت اجتماعی، رضایت شغلی و تامین اجتماعی و کاهش اثرات استرس ادراک شده و مدیریت صحیح آن قادر خواهد بود تا سطح سلامت روان بزرگسالان ایرانی را ارتقا بخشد .کلمات کلیدی :تعیینکنندههای اجتماعی، سلامت روان مثبت، مدلیابی معادلات ساختاری، بزرگسال، ایران
Introduction:According to the World Health Organization (WHO), mental health does not mean a mere absence of mental disorders, but also denotes positive mental health. This view challenges the belief that mental disorders and mental health are two opposite extremes, emphasizing the independence of mental disorders from positive mental health. Research suggests the existence of various levels of positive mental health in everyone, and that its promotion decreases the prevalence, incidence, and burden of mental disorders while also playing a key role in enhancing mental health and well-being in the community. Accordingly, it is necessary to identify the social determinants of positive mental health in order to implement interventions for promoting mental health in the society. The present study aims to examine and identify the social determinants of positive mental health in the Iranian society and explain its model of relationships. Materials and Methods: This mixed methods study was conducted in two phases. First, the concept of positive mental health and its dimensions were examined and its determinants were identified in a qualitative study. Then, in various steps, high-priority determinants were extracted by individuals, including experts, and relationships were investigated using structural equation modeling. Results: A total of 607 subjects (50.7 female) participated in this study. Results of descriptive analysis showed that the mean score of positive mental health is 45.968.65 in the Iranian society, and the high level of positive mental health (flourishing), average level of positive mental health, and low level of positive mental health(languishing) in participants respectively equaled 39.2, 51.2, and 9.6 . Based on results, the percentage of languishing men is significantly higher than languishing women. In general, 53 of variations in positive mental health were explained by model variables. Of the structural determinants, social class, perceived socioeconomic status, job rank, and floor area per person, and from among intermediary determinants, job satisfaction, insurance, and social support positively contributed to the level of positive mental health. On the other hand, the level of education and perceived stress negatively contributed to positive mental health. Based on fit indices, the model had an acceptable fit. Conclusion: Results of the present study showed the effect of social determinants on the level of positive mental health. Structural determinants do not directly affect positive mental health and their effects are mediated through intermediate social determinants, especially perceived stress. It seems that interventions for enhancing social support, job satisfaction, and social security, and decreasing the effects of perceived stress as well as its accurate management can enhance the level of mental health in Iranian adults. Key word: Positive mental health, Social determinant of helath, Structural equation model, Adult, Iran
ba
Designing and testing a structural model of social determinants of positive mental health of adults living in Tehran