هدف از این پژوهش، شناخت عوامل بارز تابآوری در برابر مصرف مواد در بیکاران مرد بود .در این مطالعه، شش عامل در بیکاران تابآور و غیرتابآور مقایسه گردید :وضعیت اقتصادیاجتماعی، نحوه گذراندن اوقات فراغت، احساس برخورداری از حمایتهای اجتماعی، هدفمندی و امید به آینده، باورمندی و رفتارهای مذهبی و ارتباط با دیگران .مواد و روش در این مطالعه مورد ـ شاهدی ۲۰۰ نفر از بیکاران مرد مراجعهکننده به مراکز کاریابی شهر اصفهان در سال ۱۳۸۶ بررسی شدند .روش نمونهگیری خوشهای بود .افراد مورد مطالعه به دو گروه تقسیم شدند .کسانی که در مدت حداقل شش ماه بیکاری برای اولینبار مواد مصرف کرده بودند، بیکاران غیرتابآور( ۶۵ =( n و کسانی که با وجود حداقل شش ماه بیکاری مواد مصرف نکرده بودند، بیکاران تابآور( ۱۳۵ =( n درنظر گرفته شدند .دو گروه ازنظر وضعیت اقتصادیاجتماعی، نحوه گذراندن اوقات فراغت، احساس برخورداری از حمایتهای اجتماعی، هدفمندی و امید به آینده، باورمندی و رفتارهای مذهبی و ارتباط با دیگران با یکدیگر مقایسه شدند .یافتهها مدل رگرسیون لجستیک نشان داد درآمد ماهیانه خانواده( ۰/۰۴۹=p ، ۰/۹۴۹-۰/۹۹۹=CI ، ۰/۹۷۵= (OR ، میانگین تعداد دفعات رفتن به سینما در ماه گذشته( ۰/۰۰۰=p ، ۱/۴۶۶-۳/۲۲۸=CI ، ۲/۱۷۵= (OR ، میانگین ساعات تماشای تلویزیون در روز در هفته گذشته (۰/۰۴۳=p ، ۰/۷۲۲-۰/۹۹۵=CI ، ۰/۸۴۸= (OR ، میانگین تعداد ساعات گپ و گفت دوستانه با افراد معتاد در روز در هفته گذشته( ۰/۰۰۰=p ، ۱/۸۶۰-۶/۷۷۴=CI ، ۳/۵۴۲= (OR ، میانگین تعداد افراد غیرمعتاد در گپ و گفت دوستانه در روز در هفته گذشته( ۰/۰۰۰=p ، ۱/۱۲۶-۱/۵۱۰=CI ، ۱/۳۰۹=(OR، میانگین دفعات شرکتکردن در میهمانی در ماه گذشته( ۰/۰۱۶=p ، ۰/۰۰۱-۰/۴۸۵=CI ، ۰/۰۱۷=(ORدرصد بهجاآوردن نماز و سایر نیایشهای روزانه( ۰/۰۲۳=p ، ۰/۹۶۹-۰/۹۹۸=CI ، ۰/۹۸۳= (OR ، درصد پرداخت خمس و زکات و سایر اتفاقها( ۰/۰۴۹=p ، ۰/۹۴۹-۰/۹۹۹=CI ، ۰/۹۷۵= (OR ، درصد شرکت در نماز جماعت و مراسم جشن و سوگواری در مسجد محل و فعالیتهای مذهبی دستهجمعی (۰/۰۰۴=p ، ۱/۰۰۹-۱/۰۴۷=CI ، ۱/۰۲۸= (OR ، درصد کمککردن دوستان صمیمی به فرد در مواقع سختی( ۰/۰۱۵=p ، ۰/۹۴۹-۰/۹۹۴=CI ، ۰/۹۷۱= (OR میتواند مصرف مواد را در بیکاران مرد پیشبینی کند .نتیجهگیری این مطالعه بر اهمیت برخی فعالیتهای اوقات فراغت و رفتارهای مذهبی در پیشگیری از مصرف مواد در جوانان بیکار تأکید میکند .پیشنهاد میشود سیاستگذاران بهخصوص در کشورهای مسلمان با میزان بیکاری بسیار، این نتایج را در تصمیمگیریها مدنظر قرار دهند .کلیدواژهها تابآوری، تابآور، رفتارهای مذهبی، مصرف مواد، وضعیت اقتصادیاجتماعی