بررسی تأثیر نوروفیدبک بر علائم مثبت، منفی و کارکردهای شناختی مبتلایان به اختلال اسکیزوفرنیا
[طرح تحقیقاتی]
؛ امیدرضائی
تهران
: دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
، ۹۱.
چاپی
زمینه و هدف :پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر نوروفیدبک بر علایم مثبت، منفی و کارکردهای شناختی مبتلایان به اسکیزوفرنی صورت پذیرفت .مواد و روش :روش پژوهش نیمهآزمایشی است و اگرچه نمونهگیری هدفمند، لیکن گمارش آزمودنیها به شکل تصادفی صورت گرفت .تعداد ۳۰ بیمار اسکیزوفرنیک در پژوهش شرکت کردند .با تک تک آنها مصاحبه به عمل آمده و مقیاس سنجش علایم مثبت و منفی علامتگذاری شد .در این بین برخی مبتلا به علایم مثبت، برخی مبتلا به علایم منفی و برخی تلفیقی از این دو علامت را داشتند .در میان کارکردهای شناختی سه مؤلفه توجه انتخابی، کارکردهای اجرایی و حافظه کاری انتخاب شده و به ترتیب توسط نسخههای نرمافزاری آزمون رنگ- لغت استروپ، آزمون دستهبندی کارتهای ویسکانسین و آزمون حافظه کاری فراخنای ارقام وکسلر سنجیده شدند .سپس آزمودنیها بر اساس نمرات بهره هوشی همتا شده و در دو گروه آزمایش و کنترل که هرکدام متشکل از ۱۵ نفر بودند، جای گرفتند .پس از اجرای پیشآزمونها هریک از افراد گروه آزمایش به مدت ۳۰ جلسه تحت درمان با نوروفیدبک به صورت مکمل قرار گرفتند .پروتوکلهای درمانی مهار دلتا و تتا در منطقه پیش پیشانی خلفی- جانبی( نقاطF ۳ وF۴ )بود که در بازداری، قضاوت، تصمیمگیری، نظمدهی رفتار و خودپایی دخیل است .مبتلایان در ده جلسه انتهایی نیز به مهار تتا و افزایش ریتم حسی- حرکتی در قشر مرکزی( نقطه CZ) میپرداختند که با سینگولیت یعنی ناحیهای که در تکالیف توجه انتخابی، حافظه کاری و برخی مؤلفههای کارکردهای اجرایی به شدت درگیر است، در ارتباط است .یافته ها :پس از اتمام ۳۰ جلسه درمانی مجددا از تک تک افراد پسآزمونها به عمل آمد تا دادههای به-دستآمده از دو نوبت آزمون با یکدیگر مورد مقایسه قرار گیرند .دادهها با استفاده از روش تجزیه و تحلیل کوواریانس در ویراست ۲۱ spss مورد تحلیل قرار گرفتند .نتیجه گیری :نتایج به دست آمده حاکی از آن بودند که پروتوکلهای مورد نظر بر علایم منفی و کارکردهای شناختی تاثیرگذارند، لیکن تفاوتی میان گروه آزمایش و کنترل در خصوص علایم مثبت اسکیزوفرنی مشاهده نشد .کلیدواژهها :نوروفیدبک، اسکیزوفرنی، علایم مثبت، علایم منفی، توجه انتخابی، کارکردهای اجرایی، حافظه کاری
Effectiveness of neurofeedback on positive, negative & cognitive function in schizophrenic patients