بررسی مقایسه ای عوامل خطر زا فیزیکی، محیطی و روانی-اجتماعی در کارگران صنعت تولید و مونتاژ قطعات خودرو در شهر قم با رویکرد چند عاملی در سال 1400
[پایان نامه]
Comparative study of physical, environmental and psychosocial risk factors in workers in the production and assembly of auto parts in Qom with a multi-factor approach in 2021
زهرا جوادی حسینی
علوم توان بخشی و سلامت اجتماعیUniversity of Social Walfare and Rehabilitation
۱۴۰۱
۱۲۸ص.
پیوست
19
03
۱۴۰۱/۰۶/۰۵
مقدمه و هدف: اختلالات اسکلتی – عضلانی مرتبط با کار، تحت تاثیر فاکتور های چند عاملی بوده که منجر به از دست رفتن زمان کار، ناتوانی، افزایش هزینه ها، بازنشستگی زود هنگام و کاهش کیفیت زندگی می باشد. هدف از مطالعه حاضر، ارزیابی نقش فاکتور های فیزیکی، محیطی و روانی – اجتماعی در ایجاد اختلالات اسکلتی- عضلانی در کارگران تولید و مونتاژ قطعات خودرو در شهر قم بود. روش ها: در این مطالعه مقطعی، 211 نفر کارگران (8/58 % مرد با میانگین سن 9/6 ± 9/33) تولید و مونتاژ قطعات خودرو شرکت کردند. مشخصات دموگرافیک شرکت کنندگان و شیوع اختلالات اسکلتی – عضلانی به ترتیب توسط یک پرسشنامه خود گزارشی و پرسشنامه نوردیک توسعه یافته انجام شد. همچنین بارکار ذهنی به وسیله شاخص NASA-TLX و ریسک فاکتور های فیزیکی، محیطی و روانی – اجتماعی توسط یک ابزار ارزیابی محیط کار چندوجهی ساختارمند مورد ارزیابی قرار گرفتند. از رگرسیون لجستیک دوحالته و آنالیز ضریب همبستگی به منظور نشان دادن نقش ریسک فاکتور های مختلف در ایجاد اختلالات اسکلتی – عضلانی، با استفاده از نرم افزار SPSS ورژن 16 استفاده شد. یافته ها : میانگین سن و سابقه کاری افراد، به ترتیب برابر 9/6 ± 9/33 و 1/4 ± 92/3 سال بود. شیوع تمام عمر اختلالات اسکلتی- عضلانی حدود 72/77 % حداقل در یک ناحیه از بدن به دست آمد. شایع ترین مناطق درگیر گردن، کمر و شانه به ترتیب با میزان 5/44، 1/44 و 6/34 % بود. مفصل آرنج کم ترین شیوع را داشت (2/6 %). در میان مشخصات دموگرافیکی، جنس، سابقه مصرف سیگار، سن، سابقه عمل جراحی درگذشته و سابقه ورزش؛ موثرترین فاکتور ها در ایجاد اختلالات اسکلتی – عضلانی بوده است. زیر مقیاس های بار کار ذهنی، نقش مختلفی در ایجاد درد در مناطق گوناگون بدن از قبیل نیاز فیزیکی در درد شانه، لگن و مچ پا، نیاز ذهنی در درد ناحیه فوقانی پشت، مولفه ناکامی و سرخوردگی در ایجاد کمر درد و درد در ناحیه مچ پا و نیاز زمانی در درد ناحیه زانو نشان داد. زیر مقیاس های ابزار ارزیابی محیط کار چندوجهی ساختارمند شامل بار کار فیزیکی؛ نقش فعالی در درد ناحیه گردن، بخش فوقانی پشت، لگن/ران و زانو نشان داد. همچنین زیر مقیاس محیطی درد درد ناحیه مچ دست/دست و زیر مقیاس روانی – اجتماعی درد درد ناحیه مچ پا/پا نقش دارند. نتیجه گیری : به نظر می رسد که چندین ریسک فاکتور در ایجاد اختلالات شغلی در صنعت مونتاژ نقش دارند. به منظور انجام مداخلات موثر و کارا؛ فاکتور های فیزیکی، محیطی و روانی – اجتماعی در میان این ریسک فاکتور ها بایستی به طور همزمان در نظر گرفته شود. واژگان کلیدی : اختلالات اسکلتی – عضلانی، ریسک فاکتور فیزیکی، ریسک فاکتور محیطی، ریسک فاکتور روانی – اجتماعی، بارکارذهنی
Background: Work related Musculoskeletal disorders (WMSDs) have multifactorial causes that result in lost time, disability, increased costs, early retirement and decreased quality of life. The aim of the current study was to evaluate the role of the physical, environmental and psychosocial factors in development of MSDS in workers of the production and assembly of auto parts in Qom city. Material and Methods: In this cross-sectional study, 211 workers (58.8 % male, aged 33.9±6.9) from the production and assembly of auto parts were participated. Demographic characteristics of participants, the prevalence of musculoskeletal disorders were assessed by a self report questionnaire and the extended Nordic questionnaire, respectively. Also the mental workload was evaluated by NASA-TLX index. The physical, environmental and psychosocial risk factors were evaluated by a Structured Multidisciplinary Work Evaluation Tool (SMET). Binary logistic regression and correlation coefficient analysis were used to show the role of the different risk factors in development of MSDs by SPSS software version 16.Results: The mean age and work experience of the subjects were 33.9 ± 6.9 and 3.92 ± 4.1 years, respectively. Life time prevalence of MSDs was obtained about 77.72% in at least one area of body. The most prevalent involved regions were neck, lumbar and shoulders with rate of 44.5, 44.1 and 34.6 % respectively. The elbow joint was the least prevalent region (6/2%).Among the demographic cahretctrs, gender, smoking history, surgery history , age, past surgery history and sport history were most effective in development of MSDs. Mental workload sub scales showed differnet role in various regions such as physical demand in shoulder, hip and ankle, mental demand in upper back, frustration in low back and ankle, and time demand in knee pain. SMET subscales including physical workload has active role in neck, upper back, hip, and knee pain, environmental demand in wrist/hand pain and psychosicial demand in ankle/foot pain. Conclusion: It seems that several risk factors have contribution in creating work related in the assembly industry. Physical, psychosocial and environmental factors are among them that should be considered simultaneoudly in order to have efficient and useful ergonomic results after intervention Keywords: Musculoskeletal Disorders, Risk Factors, Environmental, Psychosocial, physical, MentalWorkload.