T28211
فرانسه
Etude de l’ironie et de la satire dans La possibilité d’une île et Les particules élémentaires de Michel Houellebecq
Dissertation
Golchehreh MORADI BASTANI
Persanes et Langues Étrangères
1401
94p.
cd
M.A.
Langue et Littérature Françaises
1401/11/20
L’ironie et la satire sont des procédés comiques qui servent à exprimer un contenu critique et amer avec le rire, les blagues ou la dérision. L’ironie consiste à énumérer les défauts des gens, souvent en exprimant, par une raillerie, le contraire de ce que l'on pense ; et la satire tourne en dérision une personne, mais aussi une catégorie particulière de gens ou une société tout entière, dans le but de faire rectifier leurs défauts. La possibilité d'une île reflète la vie d'un individu contemporain et aborde la question du clonage et du post-humain. Dans Les particules élémentaires aussi la satire de la société contemporaine est marquée par les révolutions sociales. Dans ces romans, l'auteur attire l'attention du lecteur sur le monde contemporain et le monde du futur, et dépeint la possibilité de vivre dans les deux mille ans à venir. Il s’agit d’une approche ironique et caricaturale de la science qui essaie de trouver la formule de l'immortalité. Dans ce travail de recherche, tout en analysant des aspects ironiques et satiriques dans ces deux romans, la fonction de ces deux procédés a été étudiée au niveau thématique, mais aussi et surtout au niveau stylistique et discursif.Le premier chapitre traite ainsi le rire et le comique en littérature, ainsi que les deux grandes catégories du comique, à savoir l'humour et l’ironie, et les formes qui en dérivent et se situent à la frontière de ces deux catégories. Les différentes visées psychologiques, sociologiques et personnelles du comique ont été étudiées dans cette partie, avant l’examen du comique en général dans les œuvres d’Houellebecq, la particularité de sa vision du monde et celle de son style. Le deuxième chapitre analyse les procédés formels et stylistiques que Miche Houellebecq utilisent afin d’introduire l’ironie et la satire au sein de son écriture. L’emploi des signes typographiques -des guillemets, des italiques, des lexiques empruntés etc.- avertit le lecteur de l’existence d’un sens ironique. Les figures de style -la métaphore, l’analogie et structures oxymorique etc.- aussi bien que les éléments narratifs, langagiers et la mise en page des récits contribuent aussi à la création d’un sens ironique et satirique chez Houellebecq. Enfin, le troisième chapitre étudie le contenu satirique et ironique des deux romans d’Houellebecq qui cible surtout les femmes, la société et la science. En effet, Michel Houellebecq ne choisit pas le comique pour faire rire son public et le rendre heureux, mais le comique lui sert comme une arme pour attaquer à ce qu'il n'apprécie pas. C’est un outil pour raconter la vérité du monde qui nous entoure. La satire d'Houellebecq est ainsi une satire militante qui cherche à blâmer et à remettre en question les problèmes de la société moderne. Comme son ironie qui, en dépit de son caractère scandaleux, arrive à faire réfléchir son public.
کنایه و هجو ابزارهای کمدی هستند که برای بیان مطالب انتقادی و تلخ همراه با خنده، شوخی یا تمسخر به کار می¬روند. کنایه عبارت است از برشمردن عیوب دیگران، که اغلب با تمسخر، خلاف آن چیزی که در فکر ماست را بیان می‌کند؛ و هجو نه تنها یک شخص، بلکه یک دستۀ خاص از مردم و یا حتی کل جامعه را با هدف اصلاح عیوب آنها به تمسخر می¬گیرد. امکان یک جزیره منعکس¬کنندۀ زندگی یک انسان معاصر است و به مسئلۀ شبیه¬سازی و پساانسان می¬پردازد. در ذرات بنیادین نیز هجو جامعۀ معاصر با انقلاب¬های اجتماعی مشخص می¬شود. نویسنده در این رمان¬ها توجه خواننده را به دنیای معاصر و دنیای آینده جلب می-کند و امکان زندگی در دو هزار سال آینده را به تصویر می¬کشد. در واقع بحث بر سر رویکردی کنایه¬آمیز و کاریکاتورگونه نسبت به علم است که در تلاش برای یافتن فرمول جاودانگی است. در این کار پژوهشی ضمن تحلیل جنبه‌های کنایه و هجوآمیز در دو رمان امکان یک جزیره و ذرات بنیادین، کارکرد این دو فرآیند نه تنها در سطح موضوعی که در سطح سبک‌شناسی و گفتمانی نیز مورد بررسی قرارگرفته است.بدین ترتیب فصل اول به خنده و کمدی در ادبیات و همچنین دو مقولۀ اصلی کمدی یعنی شوخ¬طبعی و کنایه و اشکالی می¬پردازد که از آنها نشأت گرفته¬¬¬اند و در مرز این دو قرار دارند. در این بخش، پیش از بررسی کمدی به صورت کلی در آثار اوئلبک، ویژگی‌های جهان¬بینی و سبک نوشتار او، اهداف مختلف روان‌شناختی، جامعه‌شناختی و شخصیِ کمدی، مورد بررسی قرار گرفته است. فصل دوم فرآیندهای فرمی و سبکی را تحلیل می‌کند که میشل اوئلبک برای وارد کردن کنایه و هجو در نوشته‌های خود از آن¬ها بهره می‌برد. استفاده از علائم نگارشی همچون گیومه‌ها، خطوط مورب، وام واژه¬ها و غیره خواننده را از وجود معنایی کنایه‌آمیز مطلع می‌کند. آرایه¬های ادبی مانند استعاره، قیاس، متناقض¬نما و غیره از یک سو و نیز عناصر روایی، زبانی و صفحه‌آرایی داستان‌ها از سوی دیگر نیز در ایجاد معنایی کنایی و هجوآمیز به اوئلبک کمک می‌کنند. در نهایت، فصل سوم به بررسی محتوای هجو و کنایه¬آمیز در دو رمان اوئلبک می¬پردازد که عمدتاً زنان، جامعه و علم را مورد هدف قرار می¬دهد.در واقع، میشل اوئلبک کمدی را نه برای خنداندن و شاد کردن مخاطبانش، بلکه به عنوان سلاحی برای حمله به آنچه که دوست ندارد و به نوعی ابزاری برای بیان حقیقت دنیای اطراف ما به‌کار می‌برد. به این ترتیب طنز اوئلبک یک طنز ستیزه¬جویانه است که می¬خواهد مشکلات جامعه مدرن را سرزنش کند و آن¬ها را زیر سوال ببرد. همچون کنایه¬اش که با وجود جنجالی و بحث برانگیز بودن، مخاطبش را به فکر فرو می‌برد.
مطالعۀ کنایه و هجو در اثر «قابلیت یک جزیره» و «ذرات بنیادین» نوشتۀ میشل اولبک
Michel Houellebecq, ironie, satire, polyphonie, figures de style, science-fiction
میشل اوئلبک، کنایه، هجو، آرایه ادبی، علمی-تخیلی
MORADI BASTANI,
Golchehreh
Producer
DARABI AMIN,
BALIGHI,
Mina
Marzieh
Thesis advisor
Consulting advisor
Tabriz
ایران
Central Library of Tabriz University
20230318
ارشد پایاننامه PQ116.M67 1401
Golchehreh MORADI BASTANI
عبادی
e
TL
276903
a
Y
