عنوان

تحلیل محتوای کتب درسی دوره اول متوسطه از نظر میزان توجه به مؤلفه های سواد ارتباطی

پ۲۹۴۳۲

per

تحلیل محتوای کتب درسی دوره اول متوسطه از نظر میزان توجه به مؤلفه های سواد ارتباطی

نسترن صابری آشستانی

علوم تربیتی و روان‌شناسی

۱۴۰۲

۲۴۶ص.

سی دی

کارشناسی ارشد

برنامه ریزی درسی

۱۴۰۲/۰۶/۲۶

هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتابهای درسی تفکر و سبک زندگی و مطالعات اجتماعی دوره اول متوسطه از نظر توجه به مؤلفه های سواد ارتباطی بود. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی؛ به لحاظ ماهیت، توصیفی و از نوع تحلیل محتوا کمی می باشد. در این پژوهش، جامعه پژوهش، محتوای کلیه کتب درسی دوره اول متوسطه (هفتم، هشتم، نهم) سال تحصیلی 1402-1401 انتخاب شد. نمونه آماری پژوهش شامل کتاب درسی مطالعات اجتماعی پایه هفتم، هشتم، نهم و کتاب تفکر و سبک زندگی (مشترک دختران و پسران) پایه هفتم و هشتم انتخاب شد و نحوه نمونه گیری نیز به روش هدفمند بود. جهت گردآوري اطلاعات از تکنيک‌هاي تحليل محتوا (فهرست وارسی) استفاده شد. فرم اولیه این چک لیست، از ادبیات و مبانی نظری پژوهش تهیه شده است. روایی داده ها توسط ۵ نفر از صاحبنظران و متخصصان رشته‌های علوم اجتماعی و برنامه ریزی درسی دانشگاه تبریز تعیین شده و برای پایایی آن ها از ضریب توافق بین کدگذاران استفاده شده است. واحد تحلیل و بررسی در این پژوهش، همه ی اجزای کتاب مطالعات اجتماعی و تفکر و سبک زندگی دوره اول متوسطه (محتوا، تصاویر، فعالیت، پرسش ها) و واحد ثبت یک مضمون بود. در این پژوهش، از روش آنتروپی شانون جهت تحلیل داده¬ها استفاده شده است. به این ترتیب که داده¬ها بهنجار شده و ضریب اهمیت و بار اطلاعاتی و انحراف معیار هر مولفه محاسبه گردید. یافته های پژوهش نشان داد که کتاب های مطالعات اجتماعی و تفکر و سبک زندگی (مشترک دختران و پسران) توجه کمی نسبت به سواد ارتباطی داشته اند. از بین مولفه های مورد مطالعه، بیشترین فراوانی مربوط به مولفه ارتباط مبتنی بر حواس (سواد بصری، شنیداری، بویایی، چشایی، لمسی) می باشد. کمترین فراوانی نیز مربوط به مولفه های سطوح مختلف ارتباط و ارتباط تخصصی می باشد و به اکثر زیرمؤلفه های آن ها (مانند سواد حقوق شهروندی، هیجانی، بین فرهنگی، فناوری های ارتباطی، درون فردی، رسانه ای و فرافردی) توجهی نشده است. می توان با گنجاندن مولفه های سواد ارتباطی در کتاب های اموزشی و نگاه متوازن به آن در کتب دوره متوسطه اول بخصوص کتاب های مطالعات اجتماعی و تفکر و سبک زندگی آموزش سواد ارتباطی را تحقق بخشید.

Abstract: The aim of the current research was to analyze the content of the textbooks of thinking and lifestyle and social studies of the first secondary school in terms of attention to the components of communication literacy. The current research is practical in terms of purpose; In terms of its nature, it is descriptive and of quantitative content analysis type. In this research, the research community, the content of all the textbooks of the first high school course (7th, 8th, 9th) of the academic year 1402-1401 was selected. The statistical sample of the research included the seventh, eighth, and ninth grade social studies textbooks and the seventh and eighth grade thinking and lifestyle book (common for boys and girls) and the sampling method was purposeful. Content analysis techniques (checklist) have been used to collect information. The initial form of this checklist is prepared from the literature and theoretical foundations of the research. The validity of the data was determined by 5 experts and specialists in the fields of social sciences and curriculum planning of Tabriz University, and the agreement coefficient between the coders was used for their reliability. The unit of analysis and investigation in this research was all the components of the social studies book and thinking and lifestyle of the first secondary school (content, pictures, activities, questions) and the unit of registration was a theme. In this research, Shannon's entropy method was used for data analysis.In this way, the data were normalized and the importance coefficient, information load and standard deviation of each component were calculated. The findings of the research showed that books on social studies and thinking and lifestyle (common for boys and girls) paid little attention to communication literacy. Among the studied components, the most frequency is related to the communication component based on the senses (visual literacy, hearing, smell, taste, touch). The lowest frequency is also related to the components of different levels of communication and specialized communication, and most of their sub-components (such as literacy of citizenship rights, emotional, intercultural, related technologies, intrapersonal, media and transpersonal) have not been paid attention to.

content analysis of middle (first secendary) school textbooks in terms of pay attention to components of comunicational literacy

‏صابری آشستانی،

نسترن‏

تهیه کننده

‏ایمان زاده‏،

ادیب،

علی ‏

یوسف ‏

استاد راهنما

استاد راهنما

‏تبریز