مطالعه تطبیقی الگوهای ازدواج و تشکیل خانواده در بین افراد متاهل گروههای قومی – مذهبی در شهرستان سلماس
ابراهیم محمدپور
حقوق و علوم اجتماعی
۱۴۰۱
۱۶۱ص.
سی دی
کارشناسی ارشد
جامعه شناسي
۱۴۰۱/۱۱/۱۸
مطالعه خانواده و ازدواج یکی از مهمترین حوزههای تحقیقات جامعهشناختی محسوب می شود. با وجود اینکه ازدواج نهاد اجتماعی بسیار فراگیری است، اما تفاوت های زیادی در الگوهای ازدواج و تشکیل خانواده در میان فرهنگ های گوناگون قابل مشاهده است. از آنجا که ایران از قدیم الایام محل سکونت گروه های قومی و مذهبی مختلف بوده و از تنوع قومی گسترده ای برخوردار است، ازدواج بین اقوام مختلف تجربه به نسبت مرسومی در کشور بوده است. پژوهش حاضر با هدف مطالعه تطبیقی الگوهای ازدواج و تشکیل خانواده در بین افراد متاهل گروه های قومی- مذهبی در شهرستان سلماس انجام یافته است.تحقیق مقطعی حاضر، از نوع پیمایشی بوده و از پرسشنامه محقق ساخته برای جمع آوری داده های استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق شامل افراد متاهل ۱۵ تا ۴۹ ساله در بین سه گروه قومی- مذهبی (شامل؛ ترک شیعه، ترک سنی و کرد سنی) در شهرستان سلماس بوده است. حجم نمونه 390 نفر بوده که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند.یافته های تحقیق نشان داد، بین تعلق قومی و مذهبی با ابعاد مختلف الگوی ازدواج شامل؛ ازدواج خویشاوندی، نحوه سکونت بعد از ازدواج، همسان همسری و میزان مهریه ارتباط معناداری وجود دارد و در مقابل بین فاصله سنی زوجین، سن ازدواج و انتخاب آزادانه همسر با تعلق قومی- مذهبی ارتباط معناداری قابل مشاهده نیست. از میان متغیرهای وارد شده در تحلیل رگرسیونی، سه متغیر جنس، پایگاه اقتصادی و اجتماعی و تعلق قومی- مذهبی (متغیر مجازی "ترک شیعه" در مقایسه با کرد سنی) در مدل نهایی به عنوان متغیرهای دارای تاثیرات معنادار باقی ماندند که از میان آنها متغیر جنس تاثیر نسبی بالاتری در مقایسه با دو متغیر مستقل دیگر بر الگوی ازدواج (ازدواج مدرن) نشان داد. از این نظر، متغیر مجازی "ترک شیعه" و پایگاه اقتصادی و اجتماعی در مراتب بعدی اهمیت قرار گرفته اند. بر اساس نتایج، تاثیر معنادار تعلق قومی-مذهبی با وجود کنترل تاثیرات ناشی از متغیرهای مستقل و زمینه ای در مدل نهایی رگرسیونی حفظ شده است. چنانکه به دلیل شمول معدود متغیرهای تبیینی انتظار هم می رفت، در مجموع سه متغیر باقیمانده در مدل نهایی رگرسیونی توانسته اند حدود 9 درصد، و البته از نظر آماری به صورت معنادار، از تغییرات متغیر وابسته تحقیق را تبیین کنند.
AbstractStudying marriage and the is one of the most important areas of sociological research. Although the marriage is an inclusive social institution, there are many differences in patterns of marriage and family formation among various sociocultural groups. As Iran has always been inhabited by various ethnic and religious subcultures, marriage among members of different ethn0-religious groups has taken various forms and characteristics. Present study aims at investigating the patterns of marriage and family formation among married people of ethnic and religious groups in Salmas City using a comparative perspective. This cross-sectional study, utilizez the survey method and data are collected via a questionnaire developed by the researcher. The statistical population includes married people aged 15 to 49 years old from three ethno-religious groups (including; Shia-Turks, Sunni-Turks, and Sunni-Kurds) in Salmas City. The sample size is 390 who were selected by the use ofmultistage cluster sampling method. According to findings, there is a significant relationship between various dimensions of the marriage pattern including; consanguineous marriage, matri/patrilocal residence, homogamy, and bride price (dower) and ethno-religious affiliation. In contrast, age difference between spouses, age at marriage, and love-marriage have not significant relationship with ethno-religious affiliation.Among variables are entered into the regression analysis, only sex of the respondent, Socioeconomic status, and ethno-religious affiliation (proxy variable of being "Shia-Turk" compared to being “Sunni-Turk”) were kept in the fitted regression model. Among the included variables, gender is proved to have strongest relative effect on marriage pattern (modern marriage). In this respect, proxy variable of being "Shia-Turk" and the socioeconomic status are placed in the next ranks, respectivelly. Based on the results, significant effect of ethno-religious affiliation has been maintained significant in the final regression model, inspite of controlling for the effects of entered independent and background variables. As expected, due to the inclusion of few explanatory variables, the remaining three variables in the final regression model have been able to explain about 9% of the changes in the dependent variable.
Comparative Study of Marriage Patterns and Family Formation among Married People of Ethnic-religious Groups in Salmas District