اثر بازدارندههای اتیلن و اندازه ریزنمونه در کشت مریستم توتفرنگی زراعی (Fragaria ananassa)
ساناز همتی اصل
کشاورزی
۱۳۹۸
۶۸ص
سی دی
کارشناسی ارشد
به نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی-بیوتکنولوژی کشاورزی
۱۳۹۸/۰۶/۱۷
چکیدهامروزه روش¬های کشت بافت گیاهی به عنوان ابزار مفیدی برای ایجاد تنوع ژنتیکی به منظور به¬نژادی محصولات کشاورزی و همچنین تولید گیاهان عاری از بیماری به کار می¬روند. باززایی گیاه از طریق کشت مریستم یکی از مهم¬ترین روش¬های تولید گیاهان عاری از ویروس است. با توجه به اهمیت تولید توت¬فرنگی و خسارات ناشی از بیماری¬های ویروسی به آن، لزوم اجرای یک مدیریت صحیح در تولید مواد گیاهی عاری از ویروس ضروری به نظر می¬رسد. این تحقیق در سال 98-1397 در آزمایشگاه زیست فناوری گیاهی دانشگاه تبریز با هدف بهینه-سازی کشت مریستم توت¬فرنگی رقم گاویتا و بررسی عوامل دخیل در آن انجام گرفت. در آزمایش اول به منظور بررسی اثر اندازه گنبد مریستمی در کشت مریستم، مریستم¬های توت¬فرنگی رقم گاویتا در سه اندازه گنبد مریستمی بدون برگ آغازین، گنبد مریستمی با یک جفت برگ آغازین و گنبد مریستمی با دو جفت برگ آغازین جدا و در محیط کشت موراشیگ و اسکوگ تکمیل شده با یک میلی¬گرم در لیتر BAP و 2/0 میلی¬گرم در لیتر IAA استقرار یافتند. آزمایش دوم با هدف بررسی تاثیر نوع محیط کشت در کشت مریستم با کشت گنبد مریستمی در سه نوع محیط کشت مایع، نیمه¬جامد و جامد MS حاوی یک میلی¬گرم در لیتر BAP و 2/0 میلی¬گرم در لیتر IAA انجام گرفت. در آزمایش سوم به منظور بررسی اثر بازدارنده¬های اتیلنی در کشت مریستم توت¬فرنگی از سه نوع بازدارنده ¬اتیلنی شامل زغال فعال، پلی ونیل پیرولیدون (PVP) و آسکوربیک اسید استفاده شد. تمامی آزمایش¬ها در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تکرار انجام شد. صفات مورد ارزیابی شامل درصد زنده¬مانی مریستم¬ها، تعداد شاخساره¬های حاصل از مریستم و طول شاخساره¬های حاصل بود. نتایج نشان داد که اختلاف معنی¬داری در سطح 1% بین اندازه گنبد مریستمی و تعداد و طول شاخساره¬های حاصل از مریستم وجود دارد که بهترین نتایج مربوط به گنبد مریستمی با دو جفت برگ آغازین بود. در نتایج مربوط به نوع محیط، مشخص شد که اختلاف معنی¬داری در سطح 1% بین نوع محیط کشت و القای مریستم وجود دارد و بهترین نتیجه مربوط به کشت گنبد مریستمی در محیط نیمه¬جامد بود که تمامی مریستم¬ها باززا شده و از نظر تعداد و طول شاخه مطلوب بودند. در آزمایش سوم نیز اختلاف معنی¬دار در سطح 1% بین القای مریستم و استفاده از بازدارنده¬های اتیلنی وجود داشت و بهترین نتیجه مربوط به استفاده از بازدارنده¬ی اتیلنی PVP با غلظت 500 میلی¬گرم در لیتر با تعداد 5 شاخساره و طول تقریبا 5 میلی¬متر بود که با جذب مواد فنولی مترشحه از ریزنمونه از قهو¬ه¬ای شدن و مرگ ریزنمونه جلوگیری کرد.
AbstractNowadays, plant tissue culture is used as a useful tool for induction a new genetic variation to crops breeding as well as to produce disease-free plants. Meristem culture is one of the most important ways of producing virus-free plants. Given the importance of strawberry production and viral diseases damage in plant production, it is nessery to implement proper management strategy in the production of virus-free plant materials. This study was carried out in the plant biotechnology laboratory of University Tabriz in 2018-2019 with the aim of optimizing the meristem culture of strawberry (Fragaria ananassa) CV, Gavita and investigating the factors affecting its proliferation. In the first experiment to investigate the effect of meristemic dome size on meristem culture, three different explant including meristemic dome, meristemic dome with one primordial leave and meristemic dome with two primordial leaves separated and in cultured in MS supplemented with 1 mg/l BAP and 0.2 mg/l IAA. The second experiment was conducted to investigate the effect of liquid, semi-solid and solid MS medium on meristem regeneration. All mediums supelmented with 1 mg/l BAP and 0.2 mg/l IAA. In the third experiment, the effect of ethylene inhibitors including activated charcoal, polyvinylpyrrolidone (PVP) and ascorbic acid were investigate. All experiments were performed in a completely randomized design with five replications. Traits evaluated included percentage of survived meristem, number of regenerated shoots, and length of shoots. The results showed that there was a significant difference in shoots proliferation on the meristem dome size on terms of the shoot number and lengths.The best results obtined withthe meristemic dome with two leaves. Results showed that there was a significant difference between mediums in meristem proliferetion and the best result obtained from semi-solid medium where all meristems were regenerated and produced more shoots with highest length. Ethylene inhibitors improved meristem response to shoot induction, and the best proliferation was obtained in medium supplemented with 500 mg/l PVP, which prevented browning and death of the explants by absorbing phenolic substances from the explant.
Effect of ethylene inhibitors and explant size on meristem culture of strawberry (Fragaria ananassa)