مقايسۀ اثربخشي مداخلات مبتني بر رويكرد ذهن-بدن شرقي بر پاسخ هاي قلبي-عروقي و كاهش استرس افراد مبتلا به پيش پرفشاري خون
داود عزتی
علوم تربیتی و روانشناسی
۱۴۰۰
۱۸۲ص.
سی دی
دکتری
روانشناسی گرایش روانشناسی تربیتی
۱۴۰۰/۰۳/۳۰
پیش¬پر¬فشاري خون به عنوان پيش¬بيني كنندۀ فشار خون بالا، ممكن است با بسیاری از عوارض جانبی مانند پرفشاري¬خون و استرس همراه باشد. احتمال دارد كه با استفاده از مداخلات غیردارویی مانند تای¬چی¬چوان، یوگا و مدیتیشن بتوان پرفشاري-خون و عوارض خطرناک ناشي از آن را کاهش داد. بنابراین،¬ مطالعۀ حاضر با هدف بررسی اثرات تای¬چی¬چوان (فرم 8 حركتي سبك يانگ)، یوگا و مديتيشن بر پاسخ¬هاي قلبی-عروقی و کاهش استرس در افراد مبتلا به پیش¬پر¬فشاري¬خون انجام شد. در اين مطالعۀ نيمه تجربي¬، 120 مرد و زن مبتلا به پيش¬پرفشاري خون با دامنۀ سني 25 تا 54 سال با نمونه-گيري هدفمند انتخاب¬ شده و به¬طورتصادفي در گروه¬هاي تاي¬چي¬چوان (15 مرد و 15 زن)، يوگا (15 مرد و 15 زن)، مديتيشن (15 مرد و 15 زن) و بدون مداخله (15 مرد و 15 زن) قرار گرفتند. پاسخ¬های قلبی-عروقی شامل فشار خون سیستولیک، فشار خون دیاستولیک و ضربان قلب استراحتي به¬وسيلۀ فشارسنج ديجيتال؛ و ميزان استرس با استفاده از پرسشنامۀ سنجش فشارهاي رواني ماركهام به¬عنوان پیش¬آزمون اندازه¬گیری شدند. سپس گروه¬های آزمایشی به¬مدت 24 جلسۀ 45 دقیقه¬اي، هر هفته¬ سه¬جلسه تحت آموزش تاي¬چي¬چوان، يوگا و مديتيشن قرار گرفتند؛ ولي گروه کنترل هیچ مداخله¬ای دریافت نکرد. 24 ساعت پس از اتمام دوره¬هاي آموزشي، متغيرهاي وابسته دوباره در گروه¬هاي موردمطالعه به-عنوان پس¬آزمون اندازه¬گيري شدند. براي تحليل آماري اين پژوهش، از آزمون تحليل كوواريانس چندمتغيرۀ عاملي استفاده شد. نتايج نشان داد كه در مقايسه با گروه كنترل، هر سه ¬روش تاي¬چي¬چوان، يوگا و مديتيشن تأثير معني¬داري بر بهبود فشار خون سيستوليك، ضربان قلب استراحتي و كاهش استرس در گروه هاي آزمايشي دارد؛ ولي اين روش¬ها نتوانستند تأثير معني¬داري در فشارخون دياستوليك گروه¬هاي آزمايشي در مقايسه با گروه كنترل ايجاد كنند. همچنين جنسيت نتوانست اثرات تاي¬چي¬چوان، يوگا و مديتيشن بر متغيرهاي وابسته را تعديل كند. به¬نظرمی¬رسد كه مداخلات ذهن-بدن شرقی مانند تاي¬چي¬چوان، يوگا و مديتيشن قادر هستند برخی عوامل فیزیولوژیک و روانی را در افراد مبتلا به پيش¬پرفشاري¬خون پیشگیری¬ كرده، فشار خون بالا را بهبود بخشيده و استرس را در این افراد کاهش دهند
Prehypertension seems to be the precursor to hypertension, and is associated with many side effects such as hypertension and stress. The use of non-pharmacological therapies such as tai chi chuan, yoga, and meditation probably reduce blood pressure and its dangerous consequences. Therefore, the present study aimed to examine the effects of 8-form Yang-style tai chi chuan, yoga, and meditation on cardiovascular responses and stress reduction in prehypertensive subjects. In this quasi-experimental study, 120 prehypertensive male and female (aged= 25-54) participants were selected by purposive sampling and randomly assigned into experimental groups (tai chi: 15 males and 15 females; yoga: 15 males and 15 females; meditation: 15 males and 15 females) and control groups (15 male and 15 female). Cardiovascular responses include; systolic blood pressure, diastolic blood pressure and resting heart rate were measured by digital sphygmomanometer and stress was measured using Markham Mental Pressure Inventory as a pre-test. Then, the experimental groups received 24 sessions of tai chi chuan, yoga, and meditation training (each session lasted 45-minutes, 3 times per week); however, the control group received no intervention. Twenty-four hours after completing the training, the dependent variables were re-measured in the study groups as a post-test. Factorial multivariate analysis of covariance was used for statistical analysis. The results showed that tai chi chuan, yoga, and meditation had significant effects on improvement of systolic blood pressure, resting heart rate and stress reduction in comparison with control group. However, there was no significant effect on diastolic blood pressure. Also, gender was not able to moderate the effects of tai chi chuan, yoga, and meditation on the dependent variables. It seems that Eastern Mind-Body Intervention such as tai chi chuan, yoga, and meditation can affect some physiological and psychological factors in prehypertensive individuals, improve blood pressure and reduce stress in these individuals
Comparison of the Effectiveness of Interventions Based on the Eastern Mind-Body Approach on Cardiovascular Responses and Stress Reduction in Prehypertensive Subjects